Kasultanan Banjar: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c éjaan using AWB
c éjaan using AWB
Larik 3:
|-
|- align=center
| colspan="2" | [[Gambar:Kesultanan Banjar 1826-1860.PNG|250px]]{{br}}''WilayahWewengkon kapungkasan Kesultanan Banjar antwis taun 1826-1860 ingkang sampun nyusut, amargi wilayahwewengkon sekelilingipun sampun dipunserahakèn datèng perusahaan [[VOC]] Walandi dèning [[Sultan Banjar]]. WilayahWewengkon Banjar ingkang langkung kino terbentang saking [[Tanjung Sambar]] ngantos [[Tanjung Aru, Tanjung Harapan, Paser|Tanjung Aru]]<ref>{{nl}} {{cite book|pages=9|url=http://books.google.co.id/books?id=zTwsAAAAYAAJ&dq=aroeng%20van%20pagattan&pg=PA9#v=onepage&q=aroeng%20van%20pagattan&f=false |title=De bandjermasinsche krijg van 1859-1863: met portretten, platen en een terreinkaart|volume=1|first=Willem Adriaan |last=van Rees|publisher=D. A. Thieme|year=1865}}</ref><ref>{{en}} (1846){{cite book|pages=506 |url=http://books.google.com/books?id=3ZRCAAAAYAAJ&dq=Banjirmassin&hl=id&pg=PA506#v=onepage&q=Banjirmassin&f=false |title=The Chinese repository|volume=15|editor=Elijah Coleman Bridgman, Samuel Wells Williams}}</ref><ref>[http://www.indonesianhistory.info/map/borneoc19-1.html Borneo, 1800-1857 ]</ref>''
|- valign=top
| '''Madeg'''
Larik 9:
|- valign=top
| '''Dipundahului dening'''
| [[Kerajaan NegaraNagara Daha]]
|- valign=top
| '''Dipungsntod dening'''
Larik 15:
|- valign=top
| '''[[Ibu kota]]'''
| [[Kuin Utara, Banjarmasin Lor, Banjarmasin|Kuin, Banjarmasin]] (1520){{br}}[[Pemakuan, Sungai Tabuk, Banjar|Pemakuan]] (1612)<ref>Saksampune ing Pemakuan, keraton nate dipunbangun ing Amuntai ananging batal dipundiami amargi Marhum Panembahan angsal mimpi menawi Pangeran Suryanata nglarang dadosaken Amuntai dados ibukotakutha krajan malih amargi negeri lawas punika sampun rusak (Hikayat Banjar)</ref>{{br}}[[Martapura Barat, Banjar|Tambangan]]/[[Telok Selong Ulu, Martapura Barat, Banjar|Batang Banyu Mangapan]] (1622){{br}}[[Martapura, Banjar|Martapura]] (1632) {{br}}[[Pangeran, Banjarmasin Utara, Banjarmasin|Sungai Pangeran, Banjarmasin]] (1663){{br}} [[Kayu Tangi]] (1680){{br}}[[Keraton, Martapura, Banjar|Bumi Kencana]] (1771)<ref name="J. H. Moor">{{en}}{{cite book|first=[[J. H. Moor|Moor]] | last=J. H. |url=http://books.google.co.id/books?id=fHhNAAAAYAAJ&dq=Sultan%20Soliman%20Shahid%20Alia%20to%20Martapura&pg=RA1-PA98#v=onepage&q=Sultan%20Soliman%20Shahid%20Alia%20to%20Martapura&f=false |title=Notices of the Indian archipelago & adjacent countries: being a collection of papers relating to Borneo, Celebes, Bali, Java, Sumatra, Nias, the Philippine islands ... | publisher=Singapore: F.Cass & co. | year=1837}}</ref> utawi [[Keraton, Martapura, Banjar|Bumi Selamat]] (1806)<ref>Dengan dipunpanggihaken deposit batubara ing daerah cerak Bumi Selamat/Martapura, mila pemerintah Hindia Walanda ngrencanakalen mendet alih Martapura lan nggantos ibukotakutha krajan Kesultanan Banjar ing kota Nagara, bekas ibukotakutha krajan ing era Kerajaan Hindu NegaraNagara Daha</ref>{{br}} [[Seberang Mesjid, Banjarmasin Tengah, Banjarmasin|Sungai Mesa, Banjarmasin]](1857){{br}}[[Murung Raya|Baras Kuning]] (1865)
|- valign=top
| '''[[Basa]]'''
Larik 50:
[[Gambar:Bangsawan Banjar Museum Lambung Mangkurat.JPG|thumb|200px|Profil [[Bangsawan]] Banjar sawetawis taun [[1850]] koleksi [[Museum Lambung Mangkurat]].]]
[[Gambar:Gadis Banjar Museum Lambung Mangkurat.JPG|thumb|200px|Profil gadis Banjar sawetawis taun [[1850]] koleksi [[Museum Lambung Mangkurat]].]]
'''Kesultanan Banjar''' utawi '''Kesultanan Banjarmasin'''<ref>{{en}}{{cite book|url=http://books.google.co.id/books?id=geZDAAAAYAAJ&dq=banjarmassin&hl=id&pg=PA571#v=onepage&q=banjarmassin&f=false |title=The New American encyclopaedia: a popular dictionary of general knowledge|volume=2|pages=571|publisher=D. Appleton|year=1865}}</ref><ref>{{en}} {{cite book|pages=647 |url=http://books.google.co.id/books?id=p5U3AAAAIAAJ&lpg=PA646&ots=OKojkL1DDV&dq=CONTRACT%20MET%20DE%20SULTAN%20BANDJARMASIN&pg=PA647#v=onepage&q=CONTRACT%20MET%20DE%20SULTAN%20BANDJARMASIN&f=false|title=E. J. Brill's first encyclopaedia of Islam 1913-1936|first=M. Th. |last=Houtsma|publisher=BRILL|isbn=9004082654}}ISBN 978-90-04-08265-6</ref><ref>[http://www.hubert-herald.nl/IndoKalSel.htm KALIMANTAN SELATAN ]</ref><ref>[http://eprints.lib.ui.ac.id/12976/1/82338-T6811-Politik%20dan-TOC.pdf Politik dan Perdagangan Lada di Kesultanan Banjar]</ref><ref>{{id}} {{cite book|pages=85 |url=http://books.google.com/books?id=HiZvFZbm6sgC&lpg=PA86&ots=OVLQW4MnBZ&dq=ibukotakutha krajan%20indonesia%20banjarmasin&hl=id&pg=PA85#v=onepage&q&f=false |title=Sejarah nasional Indonesia: Jaman pertumbuhan dan perkembangan kerajaan-kerajaan Islam di Indonesia|authors=Marwati Djoened Poesponegoro, Nugroho Notosusanto|publisher=PT Balai Pustaka|year=1992|isbn=9794074098}}ISBN 978-979-407-409-1</ref><ref>{{nl}} {{cite book|pages= |url=http://books.google.co.id/books?id=0GM-AAAAcAAJ&dq=Hidayat%20Oellah&pg=PA201#v=onepage&q=Hidayat%20Oellah&f=false |title=Bydragen tot de kennis van verschillende overzeesche landen, volken, enz|volume=1|first=J. B. J |last=Van Doren|publisher=J. D. Sybrandi|year=1860}}</ref><ref>{{en}} {{cite book|pages=211|url=http://books.google.co.id/books?id=QKgraWbb7yoC&lpg=PA211&dq=bandjarmasin&pg=PA211#v=onepage&q=bandjarmasin&f=false |title=Southeast Asia: a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor|volume=3|first=Keat Gin |last=Ooi|publisher=ABC-CLIO, 2004|isbn=1576077705}}ISBN 978-1-57607-770-2</ref><ref>{{en}} {{cite book|pages=73 |url=http://books.google.co.id/books?id=EbzVAAAAMAAJ&dq=bendermassing&pg=PA73#v=onepage&q=bendermassing&f=false |title=Brookes's Universal gazetteer: re-modelled and brought down to the present time|first=Richard |last=Brookes|publisher=E.H. Butler|year=1843}}</ref><ref>[http://obp.tanap.net/pdf/files/3C3DAF148D0C9FC5DEC709F70DD5C841.pdf Reconstructie van het archief van de VOC-vestiging ]</ref> (madeg 1520, dipunhapusakén sepihak déning Walanda ing tanggal 11 Juni 1860. Ananging rakyat Banjar mnéika ndérék wontén pemerintahan darurat/pelarian ingkang énggal ing kapungkasan 24 Januari 1905. Ananging ngantos 24 Juli 2010, Kesultanan Banjar gésang malih kaliyan dipunlantik Sultan Khairul Saleh.
Kerajaan Banjar inggih punika sebuah [[kesultanan]] tlatah ing wanci punika ing provinsi [[Kalimantan Selatan]], [[Indonesia]]. Kesultanan punika beribukotaberkutha krajan ing [[Banjarmasin]] lajéng dipunpindah ing pintén-pintén pangénan lan kapungkasan ing [[Martapura]]. ing ibukotakutha krajan ing Martapura dipunsébat ugi [[Kerajaan Kayu Tangi]].
 
Ing ibukotakutha krajan tasih ing [[Banjarmasin]], mila kesultanan punika dipunsébat '''Kesultanan Banjarmasin'''. Kesultanan Banjar ménika penerus saking [[Kerajaan NegaraNagara Daha]] inggih punika kerajaan Hindu ingkang ibukotakutha krajan ing kota NegaraNagara, sakpunika ibukotakutha krajan kecamatan [[Daha Selatan, Hulu Sungai Selatan]].
 
Bendera NegaraNagara Banjar warninipun kuning ing inggil cemeng ing bicolour horisontal. (John McMeekin , 15 Januari 2011).* [http://flagspot.net/flags/id_banjr.html Bendera Banjar ]
== Sejarah ==
Miturut mitologi [[suku Maanyan]] (suku tertua ing Kalimantan Selatan), kerajaan kawiwitan ing Borneo Selatan inggih punika [[Kerajaan Nan Sarunai]] ingkang dipunperkirakaken wilayahwewengkon kekuasaanipun terbentang luas wiwit saking daerah [[Tabalong]] ngantos ing daerah [[Pasir]]. Keberadaan mitologi Maanyan ingkang nyiptakaken babagan masa-masa keemasan Kerajaan Nan Sarunai sebuah kerajaan purba ingkang rumiyen mempersatukan etnis Maanyan ing daerah punika lan sampun ngelampahi gegayutan kaliyan pulau Madagaskar. Kerajaan punika angsal serangan saking [[Majapahit]].<ref>[http://basamaanyan.blogspot.com/2008/08/nansarunai-usak-jawa.html Syair tradisional Maanyan babagan serangan saking Jawi]</ref> pramila bagian rakyat nyingkir ing pedalaman (wilayahwewengkon [[suku Lawangan]]). Salah satunggaling peninggalan arkeologis ingkang asalipun saking zaman punika yaiku [[Candi Agung]] ingkang manggen ing kota [[Amuntai]]. Ing taun [[1996]], sampun dipunlampahi pengujian C-14 kaliyan sampel arang Candi Agung ingkang ngasilaken angka taun kaliyan kisaran 242-226 SM (Kusmartono lan Widianto, 1998:19-20).
Nggadahi saking angka taun dipunmaksud mila [[Kerajaan Nan Sarunai]]/Kerajaan Tabalong/Kerajaan Tanjungpuri usianya langkung tua 600 taun dipunbandingaken kaliyan [[Kerajaan Kutai|Kerajaan Kutai Martapura]] ing Kalimantan Wetan.
 
Larik 63:
Jumbuh kaliyan Tutur Candi (Hikayat Banjar versi II), ing Kalimantan sampun madeg suatu pemerintahan saking dinasti kerajaan (keraton) ingkang kalajengaken ngantos tlatah ing salebeting [[Hindia Belanda]] ing [[11 Juni]] [[1860]], inggih punika :
# Keraton wiwit dipunsebat [[Kerajaan Kuripan]]
# Keraton I dipunsebat [[Kerajaan NegaraNagara Dipa]]
# Keraton II dipunsebat [[Kerajaan NegaraNagara Daha]]
# Keraton III dipunsebat [[Kesultanan Banjar]]
# Keraton IV dipunsebat Kerajaan Martapura/Kayu Tangi
# Keraton V dipunsebat [[Pagustian]]
 
Maharaja Sukarama, Raja NegaraNagara Daha sampun berwasiat supados wigatine inggih punika cucunipun [[Raden Samudera]], anak saking putrinipun Puteri Galuh Intan Sari. Ayah saking Raden Samudera ingih punika Raden Manteri Jaya, putra saking Raden Begawan, saudara Maharaja Sukarama. Wasiat kasebut nyebabagen Raden Samudera terancam keselamatanipun amargi para putra Maharaja Sukarama ugi berambisi dados raja inggih punika Pangeran Bagalung, Pangeran Mangkubumi lan Pangeran Tumenggung.
== WilayahWewengkon Kesultanan Banjar ==
{{:WilayahWewengkon Kesultanan Banjar}}
 
== Sistem Pemerintahan ==
Larik 118:
* {{id}} [http://deka.blog.niwakarya.com/2008/06/24/asal-mula-kerajaan-banjar/ Asal Mula Kerajaan Banjar]
* {{id}} [http://digilib.itb.ac.id/gdl.php?mod=browse&op=read&id=ksptiain-gdl-grey-2001-ratna-666-danauundan&q=Penelitian Kepercayaan Masyarakat Talan Terhadap Danau Undan di Kecamatan Banua Lawas Kabupaten Tabalong]
* {{id}} [http://web.archive.org/20100404045148/adoem-poeboe84.blogspot.com/2009/03/sinopsis-hikayat-carita-raja-banjar-dan_06.html Sejarah NegaraNagara Dipa]
* {{id}} [http://www.scribd.com/doc/58028899/Ban-Jar Kerajaan Banjar ]
* {{nl}} [http://www.vocsite.nl/geschiedenis/handelsposten/bandjarmasin.html Banjer-Massin - Overzicht van de vestigingen van de Verenigde Oostindische Compagnie]