Sparta: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c éjaan using AWB
Arupako (parembugan | pasumbang)
c éjaan, replaced: yaiku → ya iku (3) using AWB
Larik 1:
[[Gambar:Sparta_territory.jpg|thumb|Peta wewengkon kakuwasané Sparta.]]
'''Sparta''' yaikuya iku [[kutha]] ing jaman [[Yunani Kuna]] sing dadi ibukutha [[Laconia]] lan [[kutha]] paling penting [[Peloponesus]] ing pinggir Kali Eurotas. Sparta diadegaké dening wong-wong [[Doria]] sing ngalahaké [[Laconia]] lan [[Messenia]] ing perkembangané dadi kuat lan kuasa. Ing [[abad]] 7 SM, Sparta dadi pusat kesusastraan ananging sakwisé [[taun]] 600 SM, ilmu kemiliteran sing luwéh ditonjolaké <ref name="sparta 1">{{id}}[http://www.kabarindonesia.com/berita.php?pil=9&dn=20070412040956 Epik Yunani Tentang Keberanian Prajurit Sparta Menghadang Invasi Musuh (Resensi Film)](dipununduh tanggal 16 September 2012)</ref>.
 
Bocah-bocah saka golongan sing kuasa ([[Spartiate]]) dilatih dadi militèr. Ing ngisor golongan militèr yaikuya iku golongan ''perioeci'' (tukang lan pedagang) lan ''helot'' (budak-budak). Mung golongan Spartiate sing nduweni hak hukum lan hak sipil.
 
== Sejarah ==
=== Prasejarah ===
Mangsa Prasejarah Sparta angèl direkonstruksi, amarga ora akeh bukti tulisan saka mangsa kasebut lan uga distorsi saka tradisi oral.<ref name="Herodot, Book I, 56.3">Herodot, Book I, 56.3</ref> Ananging, bukti paling dhisik babagan perumahan manungsa ing wewengkon Sparta yaikuya iku saka [[tembikar]] sing asalé saka pertengahan jaman [[Neolitikum]], ditemokaké ing sekitar Kouphovouno, sekitar rong kilometer kidul-kulon Sparta .<ref>{{Harvnb|Cartledge|2002|p=28}}</ref> Iki tiplak awalé peradaban Sparta [[Mikene]], kaya sing digambaraké ing ''[[Illiad]]'' dening [[Homer]].
 
Peradaban iki kayané ngalami rusak banget ing pungkasan [[jaman perunggu]]. Miturut [[Herodotus]], suku-suku [[Makedonia]] saka lor obah tumuju Peloponesia, lan dewèké kasebut bangsa [[Doria]], dewèké ngalahake suku-suku ing papan kunu lan netep ing papan panggonan kui mau.<ref name="Herodot, Book I, 56.3"/> Bangsa Doria kayane wes lekas ngembangake bates wewengkon Sparta meh sakdurunge deweke ngedekake negarané déwé.<ref name="Ehrenberg 2004 31">{{Harvnb|Ehrenberg|2004|p=31}}</ref> Sparta perang nglawan Doria [[Argive]] ing etan lan etan kidul, uga [[Arkadia]] Achaea ing sebelah kulon lor. Bukti nuduhaké menawa daerah Sparta ora bisa dilewati amarga topografi dataran Taygete saingga Sparta wes aman saka awal.<ref name="Ehrenberg 2004 31"/>