Étanol: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c Meursault2004 mindhahaken kaca Etanol dhumateng Étanol: sithik
Arupako (parembugan | pasumbang)
c éjaan, replaced: yaiku → ya iku (16) using AWB
Larik 41:
}}
 
'''Etanol''', diarani uga '''etil alkohol''', '''alkohol murni''', '''alkohol absolut''', utawa ''alkohol'', yaikuya iku sejenis cairan kang gampang nguap, gampang kebakar, ora ana wernané lan minangka [[alkohol]] kang paling asring digunakaké ing padinan. Senyawa iki minangka [[obat psikoaktif]] lan bisa ditemokaké ing ombèn-ombèn kang ngandhut alkohol lan ing alat [[termometer]] modern. Etanol yaikuya iku salah sawijiné obat rekreasi kang paling tuwa.
 
Etanol kalebu ing alkohol ranté tunggal, kanthi [[rumus kimia]] C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>OH lan [[rumus empiris]] [[Karbon|C]]<sub>2</sub>[[Hidrogen|H]]<sub>6</sub>[[Oksigen|O]]. Etanol yaikuya iku [[isomer]] konstitusional saka dimetil eter. Etanol asring dicekak dadi '''EtOH''', kanthi "Et" minangka cekakan saka gugus etil (C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>).
 
[[Fermentasi]] [[gula]] dadi etanol yaikuya iku salah sawijiné [[reaksi organik]] paling wiwitan kang tau dilakokaké manungsa. Èfèk saka ngonsumsi etanol kang bisa nggawé mabuk uga wis dimangertèni wiwit biyèn. Ing jaman modern, etanol kang dituduhaké kanggo kagunan indhustri dikasilaké saka kasil sampingan pengilangan [[minyak bumi]].<ref name=myers>{{Cite book | author=Myers, Richard L.; Myers, Rusty L. | title=The 100 most important chemical compounds: a reference guide | year=2007 | publisher=Greenwood Press | location=Westport, Conn. | isbn=0313337586 | pages=122}}</ref>
 
Etanol akèh digunakaké minangka pelarut manéka werni bahan-bahan kimia kang dituduhaké kanggo konsumsi lan kagunan manungsa. Tuladhané yaikuya iku ing [[minyak wangi]], perasa, pewarna panganan, lan obat-obatan. Ing kimia, etanol yaikuya iku pelarut kang wigati uga minangka stok umpan kanggo sintesis [[senyawa kimia]] liyané. Ing sujarahé, etanol wis suwé digunakaké kanggo bahan bakar.
 
== Sujarah ==
Larik 53:
Etanol wis digunakaké déning manungsa wiwit jaman prasejarah minangka bahan kang nggawé mabuk ing ombèn-ombèn kang ngandhut alkohol. Residu kang ditemokaké ing paninggalan [[keramik]] kang umuré 9000 taun saka [[Cina]] bagéyan lor nuduhaké bilih ombèn-ombèn alkohol wis digunakaké déning manungsa prasejarah saka jaman [[Neolitik]].<ref name="Roach">Roach, J. ([[18 Juli]] [[2005]]) [http://news.nationalgeographic.com/news/2005/07/0718_050718_ancientbeer.html "9,000-Year-Old Beer Re-Created From Chinese Recipe."] ''National Geographic News.'', diundhuh [[14 November]] [[2005]].</ref>
 
Etanol lan alkohol mbentuk larutan [[azeotrop]]. Mula pemurnia etanol kang ngandhut banyu kanthi cara penyulingan padatan mung bisa ngasilaké etanol kanthi kemurnia 96%. Etanol murni dikasilaké sepisanan ing taun [[1976]] dening [[Johan Tobias Lowitz]], yaikuya iku cara nyaring alkohol kasil [[destilasi]] lumantar [[areng]].
 
[[Antoine Lavoisier|Lavoisier]] nggambaraké bilih etanol yaikuya iku senyawa kang kawentuk saka [[karbon]], [[hidrogen]], lan [[oksigen]]. Ing atun [[1808]], [[Nicolas-Théodore de Saussure|Saussure]] kasil nemtokaké rumus kimia etanol. Sèket taun sabanjuré (1858), [[Archibald Scott Couper|Couper]] mublikasikaké rumus kimia etanol. Mula etanol yaikuya iku salah sawijiné senyawa kimia kang kapisan ditemokaké rumus kimiané.<ref name="Couper"> Couper, A.S. (1858). "On a new chemical theory." ''Philosophical magazine'' '''16''', 104–116. [http://web.lemoyne.edu/~giunta/couper/couper.html Online reprint]</ref>
 
Sepisanan, etanol digawé kanthi cara sintetik ing taun [[1826]] kanthi kapisah déning [[Henry hennel]] saka [[Britania Raya]] lan S.G Serullas saka [[Perancis]]. Ing taun [[1828]], [[Michael Faraday]] kasil nggawé etanol saka hidrasi [[etilena]] kang dikalisis déning [[asam]]. Prosès iki kaya prosès sintesis etanol indhustri modern.<ref name=Hennell>{{cite journal |author=Hennell, H. |year=1828 |title=On the mutual action of sulfuric acid and alcohol, and on the nature of the process by which ether is formed |journal=Philosophical Transactions |volume=118 |issue=365–71 |doi=10.1098/rstl.1828.0021 |pages=365}}</ref>
Larik 80:
|}
 
Etanol yaikuya iku cairan kang ora ana wernané, gampang nguap kanthi ambu kang khas. Etanol kebakar tanpa abluk kanthi [[ilat]] [[geni]] awerna [[biru]] lan trakadhang ora bisa didelok ing cahaya kang padatan.
 
Sifat-sifat fisika etanol mliginé diéprabawani déning anané gugus [[hidroksil]] lan cekaké ranté karbon etanol. Gugués hidroksil bisa mèlu ing jero ikatan hidrogen, saéngga nggawé etanol dadi cair lan luwih angèl nguap saka senyawa orèganik liyané kanthi massa molekul kang padha.
 
Etanol yaikuya iku pelarut kang serbaguna, èncèr ing jero banyu lan pelarut organik liyané, kayata [[asam asetat]], [[aseton]], [[benzena]], [[karbon tetraklorida]], [[kloroform]], [[dietil eter]], [[etilena glikol]], [[gliserol]], [[nitrometana]], [[piridina]], lan [[toluena]].<ref name=crc/><ref name=merck/> Etanol uga larut ing [[hidrokarbon]] alifatik kang ènthèng, kayata
[[pentana]] dan [[heksana]], lan uga larut ing senyawa klorida alifatik kayata [[1,1,1-trikloroetana|trikloroetana]] lan [[tetrakloroetilena]].<ref name=merck>{{cite book |author=Windholz, Martha |title=The Merck index: an encyclopedia of chemicals and drugs |publisher=Merck |location=Rahway, N.J., U.S.A |year=1976 |isbn=0-911910-26-3 |edition=9th}}</ref>
 
Campuran etanol-banyu nduwé volume kang luwih cilik saka gunggung cairan loro kasebut kanthi kapisah. Campuran etanol lan banyu kanthi [[volume]] kang padha bakal ngasilaké campuran kang volumené mung tikel 1,92 saka gunggung volume wiwitan.<ref name=crc>''CRC Handbook of Chemistry'', 44th ed.</ref><ref name=ChemTech>{{cite encyclopedia |chapter=Ethanol |title=[[#Encyc_Chem|Encyclopedia of chemical technology]] |year=1991 |pages=813 |volume=9}}</ref> Pencampuran etanol dan air bersifat [[eksotermik]] dengan energi sekitar 777 J/mol dibebaskan pada 298 K<ref>{{cite journal |author=Costigan MJ, Hodges LJ, Marsh KN, Stokes RH, Tuxford CW |title=The Isothermal Displacement Calorimeter: Design Modifications for Measuring Exothermic Enthalpies of Mixing |journal=Aust J Chem. |volume=33 |issue=10 |pages=2103–19 |year=1980 |url=http://www.publish.csiro.au/nid/51/paper/CH9802103.htm |doi=10.1071/CH9802103}}</ref>.
 
Campuran etanol lan air bakal mbentuk [[azeotrop]] hingan watara kanthi perbandingan 89 &nbsp;mol% etanol lan 11 &nbsp;mol% banyu.<ref>{{cite journal |author=Lei Z, Wang H, Zhou R, Duan Z |title= Influence of salt added to solvent on extractive distillation|journal=Chem Eng J. |volume=87 |issue= |pages=149–56 |year=2002 |doi=10.1016/S1385-8947(01)00211-X}}</ref>. Perbandhingan iki uga bisa dinyatakaké minangka 96% volume etanol lan 4% volume banyu ing tekanan normal lan T = 351 K. Komposisi azeotropik iki gumantung banget karo suhu lan tekanan. Etanol bakal ngilang ing tenperatur sangisoré 300 K.<ref>{{cite journal |author=Pemberton RC, Mash CJ |title=Thermodynamic properties of aqueous non-electrolyte mixtures II. Vapour pressures and excess Gibbs energies for water + ethanol at 303.15 to 363.15 K determined by an accurate static method |journal=J Chem Thermodyn. |volume=10 |issue=9 |pages=867–88 |year=1978 |month=September |doi=10.1016/0021-9614(78)90160-X }}</ref>.
 
[[Gambar:Ethanol-xtal-1976-3D-balls.png|thumb|300px|Ikatan hidrogen ing etanol padhet ing −186&nbsp;°C]]
Larik 97:
Nambahaké sawetara persèn etanol ing banyu akal ngudhunaké tegangan permukaan banyu kanthi akeh. Campuran etanol lan banyu kang luwih saka 50% etanol asifat gampang kebakar lan gampang murub. Campuran kang kurang saka 50% etanol uga bisa murub yen larutan kasebut dipanasaké dhisik.
 
[[Indeks refraksi]] etanol yaikuya iku 1,36242 (ing ''λ''=589,3&nbsp;nm dan 18,35&nbsp;°C).<ref name="crc"/>
 
== Sifat-sifat kimia ==
Larik 104:
 
=== Reaksi asam-basa ===
Gugus hidroksil etanol nggawé molekul iki rada [[basa]]. Etanol mèh netral ing njero banyu, kanthi [[pH]] 100% etanol yaikuya iku 7,33, berbandhing karo pH banyu murni kang gedhéné 7,00. Etanol bisa diowahi dadi [[konjugat basa]]né, ion [[alkoksida|etoksida]] (CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>O<sup>−</sup>), kanthi ngreaksiké karo [[logam alkali]] kayata [[natrium]]:
:2CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>OH + 2[[sodium|Na]] → 2CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>ONa + [[hidrogen|H<sub>2</sub>]]
 
Larik 156:
 
=== Hidrasi etilena ===
Etanol kang digunakaké kanggo kabutuhan indhustri asring digawé saka senyawa petrokimia, mliginé yaikuya iku lumantar hidrasi [[etilena]]:
 
:[[etilena|C<sub>2</sub>H<sub>4</sub>]]<sub>(g)</sub> + [[air|H<sub>2</sub>O]]<sub>(g)</sub> → CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>OH<sub>(l)</sub>.
 
Katalisa kang digunakaké padatan yaikuya iku [[asam fosfat]]<ref name=r_and_c>{{cite book|author=Roberts, John D.; Caserio, Marjorie C.|year=1977|publisher=W. A. Benjamin, Inc|title=Basic Principles of Organic Chemistry|isbn=0-8053-8329-8}}</ref>. Katalis ini digunakan pertama kali untuk produksi skala besar etanol oleh [[Shell Oil Company]] pada tahun 1947.<ref name="ECT4 820">{{cite encyclopedia |chapter=Ethanol |title=[[#Encyc_Chem|Encyclopedia of chemical technology]] |year=1991 |pages=82- |volume=9}}</ref> Reaksi iki dilakokaké kanthi tekanan uap kang luwih ing suhu 300&nbsp;°C.
 
Proses suwé kang tau digunakaké ing taun [[1930]] déning Union Carbide<ref name="ECT4 817">Lodgsdon, J.E. (1994). p. 817</ref> yaikuya iku kanthi ngehidrasi etilena kanthi cara pra langsung lan ngreaksikaké karo [[asam sulfat]] pekat kanggo ngasilaké [[etil sulfat]]. Etil sulfat banjur di[[hidrolisis]] lan ngasilaké etanol:<ref name=s_and_h/>
:[[etilena|C<sub>2</sub>H<sub>4</sub>]] + [[asam sulfat|H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>]] → [[etil sulfat|CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>H]]
:[[etil sulfat|CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>H]] + [[air|H<sub>2</sub>O]] → CH<sub>3</sub>CH<sub>2</sub>OH + [[asam sulfat|H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>]]