Sajarah Prancis: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c Éropah using AWB
Larik 6:
Wiwit milenium kaping 6 SM kadadosan pergeseran pola pagesangan pendhudhuk ing Barat<ref name="buku 1"/>. Wiwit jaman menika Prancis kenging kalih pengaruh ingkang salajengipun dados ciri ajeg sajarah inggih menika arus pengaruh ingkang dhateng saking kawasan Laut Tengah lumantar pangrembakan pelayaran maritim paling wiwitan, lan arus pengaruh saking kawasan lembah Kali Danube ing [[Éropah Tengah]]<ref name="buku 1"/>. Lumantar kaling alur hubugan menika ingkang asalaipun saking Wetan<ref name="buku 1"/>. Senajan kadar pengaruh ing saben wewengkon bènten-bènten, ananging asil patemon kanthi unsur-unsur njawi menika dadosaken sedaya ing setunggal tipé évolusi ingkang sami, inggih menika komunitas-komunitas petani purba ingkang nglompok mbentuk ''satuan-satuan'' dusun, sarta nerapaken satunggaling sistem produksi campuran antawisipun peternakan, pertanian, lan kerajinan, tuladhanipun pandamelan tembikar<ref name="buku 1"/>. Kawontenan menika ngeteraken tiyang-tiyang ingkang kathah-kathahipun tasih nindakaken pola pagesangan pindhah-pindhah menika sangsaya dadosaken masarakat nindakaken pola pagesangan kanthi ajeg<ref name="buku 1"/>. Kanthi ajeg wonten satunggaling wewengkon tartemtu, ingkang strukturipun dipuntemtokaken piyambak, pramila kadadosan ewahing tata pagesangan ingkang utami sanget salebeting komunitas-komunitas padusunan menika kanthi nerapaken pola hierarki sosial ingkang adhedhasar paclathon, jinising pagaweyan, lan peranan saben-saben tiyang<ref name="buku 1"/>. Kanthi cara menika dadosaken tiga satuan wewengkon ageng ing gadhahi ciri kas<ref name="buku 1"/>.
 
== Kadadosan satuan-satuan wilayahwewengkon ==
Wewengkon Prancis ingkang pisanan ngalami fenomena Neolitik wiwit milennium kaping 5 SM inggih menika wewengkon kidul (Midi)<ref name="buku 1"/>. Pengaruh njawi ingkang nyawiji ing kawontenan menika utaminipun saking kawasan Laut Tengah<ref name="buku 1"/>. Kawontenan tembikar kanthi tatahan pethétan kulit kerang saking wewengkon menika, ingkang dipunsebat cardium, saking istilah kabudayan ''cardiale''<ref name="buku 1"/>. Kabudayan menika sumebar ngantos sekubenging wewengkon pesisir Laut Tengah, sanajan namung kasil mlebet kirang saking 100 kilometer ing wewengkon terpencil<ref name="buku 1"/>. Pendhudhuk kanthi kabudayan ''cardiale'' menika tasih tumemplek kanthi kabiyasan lami kadosta methik tandhuran, manggen ing guwa-guwa watu, ngingu mendha lan mendha gibas, sarta nanem gandung lan Hordeum vulgare (orge)<ref name="buku 1"/>. Sampun wonten bentuk-bentuk panggenan ingkang kawangun ing dataran terbuka minangka perintis bentuk dusun, kadosta dipunpanggihi ing situs Couthezon ing wewengkon Vaucluse ingkang gubuk-gubukipun bunder<ref name="buku 1"/>. Lumebet millenium kaping 4 SM pengaruh kabudayan ''cardiale'' menika sumebar ngantos njangko wewengkon-wewengkon ing sigaran lèr (situs Roucadour ing wewengkon Lot), senajan lingkup panyebaranipun tetep winates<ref name="buku 1"/>. Sejatosipun ingkang pisanan ngembangaken kabudayan pertanian inggih menika wewengkon-wewengkon ing belahan wetan Prancis<ref name="buku 1"/>. Kabudayan menika sinebat ''rubanée'' satunggaling istilah ingkang ugi saking name jinis kerajinan tembikar ingkang pinethétan goresan kanthi bentuk spiral, uliran, utawi lengkungan. Kabudayan menika dipuntepangaken déning klompok-klompok pamdhateng saking Lembah Danube lan kawasan Éropah Tengah<ref name="buku 1"/>. Kelompok-kelompok ing pangrawuh saking lembah Danube lan kawasan Éropah Tengah<ref name="buku 1"/>. Klompok-klompok ingkang dumugi kanthi bekta uba rampe jangkep lan lajeng bikak tegalan ing nginggilipun lahan-lahan kanthi lapisan lemah endapan (loess) ingkang subur, lan bangun dusun-dusun kanthi gegriya ing dhawanipun ingkang mancik 8-40 meter<ref name="buku 1"/>. Tapak tilas leng tilasanipun saka pancang saking griya-griya kala wau dipunpanggihi ing sapérangan situs purbakala, ing Cuiry-lès-Chaudardes (Aisme) lan ing Charmoy (yonne)<ref name="buku 1"/>. Ing nginggilipun lahan ingkang tumata rapi lan dipunparingi pager semak belukar minangka panjagi, para petani kala wau tetanem (serealia) sarta ternak lembu lan [[babi]]<ref name="buku 1"/>. Ing mangsa menika daerah-daerah pesisir Samudra Atantik Tengah ngalami satunggaling fénomena budaya sanès, inggih menika kabudayan Megalitik<ref name="buku 1"/>.
Sampun dangu kabudayan menika tansah dipungayutaken kaliyan tiyang-tiyang Celt (ide ingkang ngantos samenika tasih wonten ing tokoh Obelix ing serial komik Asterix)<ref name="buku 1"/>. Sejatosipun dolmèn-dolmèn ingkang paling sepuh saking milenium kaping 5 SM<ref name="buku 1"/>. [[Dolmen|Dolmèn]] utawi meja watu menika ingkang wiwitanipun dipundeleh ing salabetipun bangunan tumulus utawi cairan inggih menika ruangan mayit<ref name="buku 1"/>. [[Menhir|Mènhir]] utawi tugu batu ngantos samangké tasih boten gampil dipunpastèkaken umuripun lan hambok menawi dipundamel paling wingking<ref name="buku 1"/>. Ginanipun tasih dados teka-teki, kalebet deretan menhir ingkang dipunpanggihi ing Carnac<ref name="buku 1"/>. Pandamelan monumen-monumen ageng kala wau kadosta ménhir-ménhir ingkang dipunpanggihi ing Barnenez caketipun Morlaix, utawi wewangunan-wewangunan tulus ing Bougon (Deux-Sèvres), nyirataken kawontenan satunggaling bentuk masarakat ingkang gadhahi tatan organisasi lan hiérarki<ref name="buku 1"/>. Kawontenan bentuk-bentuk arsitéktur asli kados menika sejatosipun gegayutan kaliyan manéka éwah-éwahan pola ékonomi ingkang caket sesambetanipun kaliyan gejala manggen netep lan pangrembakan pertanian<ref name="buku 1"/>.