|
[[Gambar:Police Box.JPG|thumb|Wahana Sang DoktorDhoktor awujud sawijining kothak pulisi Britania lan diarani ''The TARDIS'']]
'''''Doctor Who''''' ([[basa Inggris]] kanggo 'DoktorDhoktor Sapa') iku sawijining sérial télévisi fiksi sains [[Britania Raya]] lan diproduksi déning [[BBC]]. Acara [[TV]] iki nggambaraké caritané sawijining 'Adipati Kala' ([[basa Inggris|Inggris]] ''Time Lord''). Adipati Kala iki jenengé sajinising makluk njaba akasa (''alien''). Banjur acara TV iki nyritakaké pangulandarané sawijining Adipati Kala sing ndarbèni peparab 'Sang DoktorDhoktor' (''The Doctor''). Sang DoktorDhoktor iki bisa ngumbarani jagat raya numpak sawijining wahana mesin wektu. [[Mesin]] wektuné iki jenengé TARDIS lan bisa njlajahi ''ruang'' lan wektu serta rupané kaya 'bilik pulisi' saka [[London]] [[taun]] [[1963]]. Taun iki yaikuya iku kapisané acara TV iki ditayangaké. Sang DoktorDhoktor iki dikancani rowangé lan ngadhepi mungsuh [[werna]]-werna karo nyambi nylametaké kabudayan, nulungi wong-wong lan mbenakaké apa-apa sing luput.
Sang DoktorDhoktor sing asli dimainaké déning [[William Hartnell]] nganti taun [[1966]], nalika iku Sang DoktorDhoktor kapisan ambruk lan mèh tilar [[donya]] lan nudhuhaké dayané kanggo 'regenerasi' (''regeneration'') lan bisa nitis ing sajroning awak anyar. Ing awaké sing anyar iki Sang DoktorDhoktor rupané dadi séjé lan wateké uga séjé. Dadi senadyan awaké lan rainé owah, nanging pancèn sejati wong sing isih padha amerga mémoriné lan katrampilané panggah padha. Sawisé Hartnell (1963-1966), sang DoktorDhoktor dimainaké déning [[Patrick Troughton]] (1966-1969), [[Jon Pertwee]] (1970-1974), [[Tom Baker]] (1974-1981), [[Peter Davison]] (1982-1984), [[Colin Baker]] (1984-1986), [[Sylvester McCoy]] (1987-1989, 1996), [[Paul McGann]] (1996), [[Christopher Eccleston]] (2005), [[David Tennant]] (2005-2010) lan [[Matt Smith]] (2010-saiki).
Mungsuh utamané ''Doctor Who'' sing kerep muncul iku sawijining ras alien sing kudu obah mawa wahana [[wesi]] lan diarani [[Dalek]], makluk separo [[manungsa]], separo [[robot]] utawa cyborg sing diarani [[Cyberman]] lan sawijining Adipati Kala liya sing ala wateké lan ngarani awaké dhéwé ''[[The Master]]'' ('Sang Bendara').
:''Kanggo informasi tambahan mangga wacanen: [[Pratélan sérial Doctor Who]]''
Doctor Who pisanané ditayangaké 26 musim lawasé ing stasiun TV BBC One saka 23 November 1963 nganti 6 Desember 1989. Awal-awalé saben épisode minggon iku bagéan sawijining carita utawa ''sérial'' sing kawangun saka padatané patang nganti nem bagéan. Banjur sawetara luwih suwé manèh, sawijining carita kawangun saka telung utawa patang épisode. Pangajaban sing bisa disebut yaikuya iku sérial ''The Daleks' Master Plan'' sing kawangun saka 12 épisode, ''The War Games'' sing kawangun saka 10 épisode lan ''The Trial of a Time Lord'', sing kawangun saka 14 épisode (senadyan dipérang dadi telung kode prodhuksi lan patang alur carita sing séjé).
Acara iki maksudé supaya bisa dinèkmati sakulawarga lan ndarbèni amotan édukasi. Mula dijadwal tayang ing malem Minggu awal. Awal mulané épisodené silih ganti antara carita sing latar wuriné carita sajarah, sing ngajari para pamirsa prakara sajarah lan carita fiksi ngèlmiah, sing ngajari para pamirsa bab sains utawa fisika. Prakara iki uga katon ing pangiringé (''companion'') kapisan Sang DoktorDhoktor; Ian Chesterton lan Barbara Wright. Ian iku guru fisika lan Barbara iku guru sajarah.
Nanging carita-carita fiksi ngèlmiah suwé-suwé dadi dominan lan carita-carita adhedhasar sajarah (''historicals''), sing sajatiné pancèn ora disenengi déning tim prodhuksi, dijabel babar pisan mawa épisode ''The Highlanders'' (1967).
Sawisé sérial ''The Gunfighters'' (1966), saben épisode ora diwènèhi judhul dhéwé manèh, nanging namun diwènèhi nomor waé.
Antara para panulis acara TV iki, sing paling akèh nulis yaikuya iku Robert Holmes kamangka sing kawentar dhéwé iku [[Douglas Adams]]. Douglas Adams iku misuwur sajabaning ''Doctor Who'' déning popularitas bukuné ''[[Hitchhiker's Guide to the Galaxy]]''.
Format sérial iki owah ing vèrsi 2005 lan sabanjuré. Padatané saben musim iku ndarbèni 13 épisode mandiri sing durasiné 45 menit (60 menit karo iklan) lan épisode kusus sing ditayangaké ing Dina Natal. Saben sérial ndarbèni sawetara carita mandiri lan carita sambungan sing kagandhèng déning sawijining ''story arc'' sing wusanané kawedhar ing épisode pungkasan. Kaya ing éra klasik awal, saben épisode ndarbèni judhul dhéwé-dhéwé, ''baik'' épisode mandiri utawa épisode sambungan. Kadhangkala sawetara épisode kayata ''Journey's End'' (2008) lan ''The Eleventh Hour'' (2010) durasiné luwih saka sajam.
=== Épisode sing ilang ===
Antara taun 1964 lan 1973, sabagéan gedhé rekaman BBC awujud kasèt vidéo utawa film padha dibusak, diguwang utawa dilirwakaké nganti rusak lan kwalitasé dadi ala. Kalebu bagéan iki yaikuya iku akèh épisode lawas ''Doctor Who'', utamané sing dibintangi déning 'Sang DoktorDhoktor' loro kapisan: William Hartnell lan Patrick Troughton. Gunggungé, 97 saka 253 épisode sing diproduksi ing enem taun awal acara ''Doctor Who'' saiki ora kasimpen ing arsip BBC. Cacahé épisode sing ilang iki awalé luwih akèh, nanging para sutresna acara iki padha nemokaké bali épisode-épisode sing ilang.
Ora ana épisode saka dasawarsa 1960-an sing isih ana ing rekaman vidéo, nanging sawetara rekaman vidéo ana sing wis dikonvèrsi dadi film sadurungé ditayangaké lan nganti saiki isih èksis ing wujud rekaman tayangan.
Ing Desember 2011, épisode 3 ''Galaxy 4'' lan épisode 2 ''The Underwater Menace'' wis dibalèkaké marang BBC déning sawetara sutresna Doctor Who sing naté tuku rekaman film épisode iki ing pasar loak ing dasawarsa 1980-an tanpa sadar menawa BBC ora ndarbèni épisode-épisode iki.
Ing tanggal 10 Oktober 2013, BBC ngumumaké menawa 11 épisode wis ditemokaké ing sawijing stasiun TV Nigeria ing kutha [[Jos]]. Saka 11 épisode iki, sangang wiji durung disimpen BBC, yaikuya iku saka ''The Enemy of the World'', épisode 1, 2, 4, 5, lan 6. Épisode 3 sadurungé isih disimpen BBC. Déné iku carita ''The Enemy of the World'' saiki pepak manèh. Banjur saka carita ''The Web of Fear'' ditemokaké épisode 2, 4, 5, lan 6. Épisode 3 saka ''The Web of Fear'' isih ilang. Épisode 1 isih disimpen BBC.
== Para paraga ==
Ing ngisor iki kapacak para paraga utama acara TV iki, yaikuya iku 'Sang DoktorDhoktor', para pangiringé lan mungsuh-mungsuh bebuyutané.
===Sang DoktorDhoktor ===
Mula-mulané Sang DoktorDhoktor minangka paraga iku mistérius latar wuriné. Para pamirsa namung mangertèni menawa dhèwèké iku sawijining ''alien'' nyèntrik sing mangulandara njlajah ''ruang'' lan wektu nglawan musuh-musuhé mangadegaké kaadilan. Olèhé njlajahi ''ruang'' lan wektu Sang DoktorDhoktor nganggo mesin wektuné ''TARDIS'' sing kurang bisa dipercaya. ''TARDIS'' iku cekakan saka ''Time and Relative Dimension in Space'' lan awujud bilik pulisi London sing luwih gedhé jeroné tininbang jabané.
Sang DoktorDhoktor iki awalé galak lan rada ndrawasi. Nanging suwé-suwé dhèwèké dadi wong sing luwih nresnani marang wong liya. Pungkasané kawedhar menawa dhèwèké iku mlayu saka planèté Gallifrey saka bangsané para Adipati Kala.
== Réferènsi ==
| 