Upacara tingkeban: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
JV015Chafid (parembugan | pasumbang)
Tanpa ringkesan besutan
Arupako (parembugan | pasumbang)
c éjaan, replaced: sehat → séhat, nggih punika → inggih punika (9) using AWB
Larik 1:
 
{{gabung|mitoni}}
[[Gambar:Siraman ing Mitoni.jpg|thumb|250px|[[Siraman]] wektu upacara mitoni]]
Baris 5 ⟶ 4:
<br />
Wonten ing upacara kasebat, biyung ingkang nembé ngandhut pitung sasi dipunsiram nganggé toya [[kembang|sekar]] setaman ingkang dipunparingi dedonga ingkang mligi kagem biyung saha jabang bayinipun. Donga kasebat gadhah ancas nyuwun dhumateng Gusti supados tansah paring rohmatipun saéngga bayi ingkang badhe dipunlairaken slamet tanpa wonten alangan satunggal punapa.<ref>{{id}}Jandra, Mifedwil, dkk."Perangkat/Alat-alat dan Pakaian serta Makna Simbolis Upacara Keagamaan di Lingkungan Keraton Yogyakarta ". Departemen Pendidikan dan Kebudayaan.Yogyakarta:1991</ref>
 
 
==Tata cara upacara siraman tingkeban==
# Siraman dipunlaksanaken déning para sesepuh (priyantun ingkang dipunsepuhaken) ingkang cacahipun pitu, kalebet rama kaliyan ibu saking ibu ingkang nembé ngandhut. Saénipun ingkang nyirami inggihiinggih punika tiyang sepuh ingkang sampun gadhah wayah.
# Sasampunipun upacara siraman, dipunlajengaken upacara nglebetaken tigan ayam kampung wonten ing kain ([[sarung]]) calon sang ibu déning sang garwa saking padharanipun ngantos pecah. Punika minangka simbol saha nyuwun supados bayi ingkang badhé dipunlairaken saged lair kanthi gampil tanpa alangan satunggal punapa. Padatanipun, bilih priyantun èstri ingkang nembé ngandhut sapisanan nglairaken kathah godhanipun. Awit saking punika, prelu ndedonga kaslametan, utaminipun ing wekdal pitung sasi.
# Salajengipun inggihiinggih punika gantos busana kaping pitu dipunrangkepi kain pethak. Kain pethak kala wau dados dhasaring busana ingkang kaping pisan minangka pralambang bilih bayi ingkang badhe dipunlairaken inggih suci saha badhe pikantuk rahamat saking Gusti Allah SWT.
# Sasampunipun ingkang calon ibu ngagem kain pethak kaping pitu gantos-gantosan, lajeng dipunadani adicara medhot lawè ingkang dipunubengaken ing padharanipun calon ibu. Dènè ingkang medhot benang lawè punika inggih calon bapa nipun kanthi ancas supados bayi ing kandhutan samangkè saged lair kanthi gampil.
# Menawi lawè sampun dipunpedhot, mila calon simbah putri saking pihak calon ibu, nggèndhong [[klapa gadhing]] dipunkancani dèning ibu bèsan. Ananging sadéréngipun, klapa gadhing kala wau dipunlebataken wonten ing kain ingkang dipunagem calon ibu saking nginggil liwat padharan dumugi ngandhap, lajeng dipuntampani dèning calon simbah putri nipun. Ancas saking upacara punika inggih supados samangkè bayi ingkang dipunkandhut saged lair kanthi gampil tanpa rubèda satunggal punapa.
Baris 18 ⟶ 16:
== Ubarampè Upacara Tingkeban ==
Ubarampè ingkang dipunginakaken ing upacara tingkeban inggih awujud manèka werna dhedharan. Dènè ancasipun wonten dhedharan punika minangka tandha sukur dhumateng Gusti Ingkang Maha Kuawaos awit sedaya sih nugrahanipun.
# [[Tumpeng]] Kuat. Tumpeng kuat minangka simbol supados bayi ingkang badhè dipunlairaken samangkè sehatséhat saha kuwat. Bahan ingkang dipunginakaken inggihiinggih punika wos. Tumpeng ugi dipunhias ngginakaken tigan ayam godhog 35 iji, [[tahu]], [[tèmpè]], iwak asin goreng, [[lombok]] mentah ingkang dipundamel hiasan saha [[tèrong]] mentah ingkang dipunoncéki ananging kulitipun tetep taksih nèmplèk, saha dipunsukani [[urab-uraban]].
# [[Jajan Pasar]]. Jajan pasar punika boten kedah dipundamel piyambak ananging tumbas kèmawon wonten ing pasar. Jajan pasar ingkang dipuntumbas antawisipun kuè [[apem]], kuè [[cucur]], kuè [[bolu]], kuè [[lapis]], saha woh-wohan kados ta, [[nangka]], [[jeruk]], [[bengkowang]], [[timun]], [[pisang]], kacang godhog, lan sapanunggalanipun. Sedaya jajan pasar kala wau dipuntata kanthi rapi nembè dipunsajikaken.
# [[Keleman]]. Keleman inggihiinggih punika kados ubi-ubi nan. Keleman ingkang dipunbetahaken dados ubarampè upacara tingkeban arupi pitung jinis, kados ta: [[ubi jalar]], [[tèla]], [[gembili]], [[kenthang]], [[wortel]], [[ganyong]], saha [[erut]]. Manèka warna keleman dipunsajikaken wonten ing setunggal wadah kados ta [[nyiru]].
# Rujakan. Rujakan punika kadamel saking manèka warna woh-wohan kados ta: jeruk, timun, [[blimbing]], pisang watu, lan sapanunggalanipun. Sedaya bahan rujak dipuncampur dados setunggal saha dipunsajikaken kanthi saè ngantos raosipun rujak èco. Ancasipun inggih supados bayi ingkang badhè dipunlairaken samangkè saged ngremenaken kulawarganipun.
# Dawet. Kangge nggampilaken anggenipun damel, dawetipun saged dipuntumbas wonten ing pasar saha ing griya namung kantun mangsak dawetipun kanthi dipuncampur santen supados raosipun èco. Menawi kepéngin seger saged dipuntambahi ugi és batu.
# Sajén Medikingan. Sajén punika dipundamel kanggè lairanipun putra ing sangandhaping putra bajeng piyambak. Dènè ubarampènipun inggih kados mekaten.
:* sekul jenè ingkang bentukipun kerucut.
:* sekul loyang, inggihiinggih punika sekul jenè ingkang dipunkum wonten ing toya, lajeng dipundang malih saha dipunsukani klapa parut.
:* entén-entén, inggihiinggih punika campuran klapa parut kaliyan gendhis klapa ingkang dipunmangsak ngantos garing.
:* bubur procot, dipundamel saking glepung wos, santen sacekapipun, gendhis klapa, ingkang dipunmangsak kanthi wetah, lajeng dipunlebetaken periuk ingkang salajengipun dipunmangsak sesarengan.
<br />
Baris 37 ⟶ 35:
Sapèranganing pirantos ingkang kedah dipunsamektakaken kanggè upacara tingkeban ing antawisipun 1 mèja ingkang dipuntutup kain pethak ingkang resik. Sanginggilipun dipuntutup malih kaliyan [[bangun tulak]], kain [[sindur]], kain [[lurik]], [[yuyu sekandhang]], mayang sekar utawi [[lentrek]], ron [[dhadhap serep]], ron [[kluwih]], saha ron alang-alang. Sedaya bahan kala wau kanggè lambaran menawi saweg nyirami.<ref>{{id}}[http://www.tembi.org/adat/20090523/index.htm Upacara Tingkeban 1](diaksès tanggal 6 Juni 2012)</ref>
 
Pirantos sanésipun ingkang dipunbetahaken inggihiinggih punika:
# Bokor. Bokor dipunisi toya sekar setaman kanggè upacara siraman.
# Bathok. Dipunginakaken kanggè cidhuk ing upacara siraman.
Baris 47 ⟶ 45:
 
==Busana Upacara Tingkeban==
Busana ingkang dipunagem calon ibu inggihiinggih punika, kalih méter lawè, rasukan dalam, kebaya 7 potong, kain batik 7 lembar salah satunggalipun motif truntum, saha stagéén. Dènè busana ingkang dipunagem calon bapa inggihiinggih punika kain batik motif truntum, beskap, saha udeng (blangkon). Kanggè calon ibu boten pareng nganggè perhiasan.
 
==Sesajén Tingkeban==
Baris 60 ⟶ 58:
# Jajan pasar saha pala kependhem
# [[Arang-arang kembang]] 1 gelas
# Dhawet ayu
 
=Referensi=
{{reflist}}
 
 
[[Kategori:Budaya Jawa]]