Kali Niger: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Arupako (parembugan | pasumbang)
c éjaan, replaced: yaiku → ya iku (6) using AWB
c éjaan using AWB
Larik 1:
[[Gambar:Niger river map.PNG|right|thumb|300px|Peta Kali Nigeria minangka lembah kali kang dhuweni [[werna]][[ijo]]. Gamblang minangka ngisor kali ndhuwenihulunduwènihulu ing [[Guinea]], banjur menggok jroning bawana, lan akhiré ndhuweninduwèni hilir ing [[Nigeria]].]]
 
'''Kali Niger''' ya iku kali kang utama dumunung ana ing [[Afrika]] [[Kulon]], kanthi dawa kurang luwih 2500 [[mil]] (utawa 4000 [[km]]). Kali kang mili ngelewati [[Guinea]], [[Mali]], [[Niger]], ing tapel wates [[Benin]] banjur lewat [[Nigeria]], kang ndhuwei hilir ngelewati salah sijiné delta kali kang paling gedhe, uga misuwur minangka [[Delta Niger]], tumuju ing [[Teluk Guinea]]. Kali Niger ya iku kali urutan ka-3 paling dawa ana ing Afrika, sawisé [[Kali Nil]] lan [[Kali Kongo]] (biyen misuwur kathi sesebutan Kali Zaïre). Anak kali kang utama ya iku [[Kali Benue]].
Larik 5:
== Etimologi ==
[[Gambar:Niger river at Koulikoro.jpg|right|300px|thumb|Kali Niger ing [[Kulikoro]]]]
Sumber saka jeneng ''Niger'' kang asli ya iku durung dibabarake utawa durung dingerteni ing masyarakat umum. Umumé kali Niger dijupuk saka [[Basa Latin|Latin]] ''niger'' kang ngandut arti [[ireng]]. Khanan kaya mengkana durung bisa dipakemake karana ora ana bukti kang gamblang.Tembung Niger uga dijupuk kanthi asal-usul saka panjajah [[Portugis]] kang migunakake tembung jroning basa Portugis ya iku ''negro'' utawa ''preto'', kang dimupangatake ana ing panggonan liyaing [[donya]] karana Kali Niger ora ndhuweninduwèni banyu ireng kasunyatané ndhuweninduwèni banyu bening (deleng [[Rio Negro]]).
== Geografi ==
[[Gambar:Niger River Center Island.jpg|right|300px|thumb|Omah-omah lumpur ing [[pulo]] utama [[Danau Debo]], ing salah sijiné bageyan kang amba saka kali Sungai Niger]]
 
Kali Niger ya iku kali kang ndhuweninduwèni kahanan [[banyu]] kang "bening", kang ngalir ska persepuloh sedimen ketimbang [[Sungai Nil]]. Kahanan kaya mengko kang ana ing kali disebabake déning Niger kang dumunung ana ing wewatuan kang kuna lan nduweni biji endapan lumpur kang sithik kahanan kaya mengkeni iki kang dadi sebab utama kali Niger ndhuweninduwèni banyu kang bening.<ref>Reader, John. Afrika. Washington, D.C.: National Geographic Society, 2001. hal. 191</ref> Namun demikian, seperti juga Nil, sungai Niger selalu banjir musiman, dimulai pada bulan September, memuncak di November, dan berakhir di bulan Mei.<ref name="Reader, hal. 191">Reader, hal. 191</ref>
 
Ciri khas sungai ini adalah [[Delta Pedalaman Niger]], yang terbentuk di daerah di mana lereng sungai itu mematah.<ref name="Reader, hal. 191"/> Hasilnya adalah suatu wilayahwewengkon dengan aliran arus seperti jalinan pita, [[rawa]]-rawa, dan danau-danau sebesar negaranagara [[Belgia]]; dan banjir musiman menjadikan Delta itu luar biasa produktif baik di bidang [[perikanan]] maupun [[agrikultur]].<ref>Reader, hal. 191-192</ref>
 
== Kali Niger jroning carita fiksi ==
Bageyan jarak dawa hilir kali Niger ndhuweninduwèni latar jroning carita-carita pengripta [[novel]] [[Clive Cussler]], uga jroning carita sawijining film ''aksi-petualangan'' ing [[taun]] [[2005]] "[[Sahara (film)|Sahara]]". Kali kang uga didadekake latar mburi karya gedhe T. Coraghessan Boyle, "''Water Music''".
 
== Pranala njaba ==