Buda: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Vargenau (parembugan | pasumbang)
c wikidata interwiki
c éjaan using AWB
Larik 5:
Agami '''Buddha''' miyos ing nagari [[India]], utawi langkung leres ing tlatah [[Nepal]] samangké. Agami punika miyos arupa satunggilipun reaksi dhumateng [[agama|agami]] [[Brahmanisme]]. Pandhéganipun inggih punika [[Siddhartha Gautama]] ingkang sami dipuntepangi minangka [[Gautama Buddha]] déning para pandhèrèkipun. Ajaran agami Buddha nyebar ngantos dumugi ing nagari [[Tiongkok]] ing taun [[399]]. Ingkang ngasta inggih punika satunggiling [[bhiksu]] ingkang asmanipun [[Fa Hsien]]. Masarakat [[Cina|Cinten]] ugi angsal pangaruh saking [[Tibet]] ingkang sampun dipunmodhifikasi dhumateng tradhisi lokal.
 
Ing tanah Jawi, agami punika ugi sampun wonten ing [[abad kaping 5]]. Candhi [[Barabudhur]] ingkang langkung saé ing rat punika, yasanipun para ratu saking wangsa [[Syailendra]] ingkang memengkoni praja ing [[Jawa Tengah|Jawi Tengah]] watawis [[abad kaping 8]]. Para panganut Buddha mbotenboten nganggep menawi [[Siddhartha Gautama]] punika sang hyang Buddha ingkang kaping sepindhah punapa ingkang pungkasan. Dipuntingali sacara teknis, Buddha, punika satunggiling tiyang ingkang sampun kapanggih ing [[Dharma]] (ingkang kagungan kersa: Kaleresan; prakawis saèstunipun, akal budi, kasulitan kawontenaning manungsa, kaliyan marga ingkang leres manuju ing kamardika (jiwa) mawi [[Bodhi|Kasadaran]], ingkang dhateng salepasing [[karma]] ingkang saé (tujuan) dipunlestarèkaken saimbang kaliyan sadaya tingkah laku ingkang awon dipuntilar.
 
Anggènipun anggayuh [[nirwana]] ([[basa Pali]]: nibbana) punika sami kemawon ing tigang jinising Buddha, namung Samma-Sambuddha langkung nggatèkaken ing kwalitas kaliyan usaha tinimbang kalih Buddha sanèsipun. Tigang golongan Buddha punika inggih:
* ''Samma-Sambuddha'' ingkang angsal Kasadaran paripurna tanpa guru, namung dening usahanipun piyambak.
* ''Pacceka-Buddha'' utawi ''Pratyeka-Buddha'' ingkang mèmper Samma-Sambuddha, nanging mesthi mèndhel lan nyinggahaken dharma ingkang sampun kagayuh kanggé dhiri pribadi piyambak.
* ''Savaka-Buddha'' ingkang awujud [[Arahant]] (siswa kasadaran), nanging saged nggayuh tahap Kasadaran kanthi mirengaken Dharma.
 
Saben aliran Buddha adhedhasar [[Tripitaka]] ingkang dados rujukan utami, amargi ing salebetipun wonten sabda kaliyan ajaran sang [[hyang Buddha Gautama]]. Tiyang-tiyang ingkat manut dhumateng ajaran punika nyathet kaliyan ndamel klasifikasi ajaranipun wonten ing tigang buku, inggih punika Sutta Pitaka (buku ajaran), Vinaya Pitaka (buku undhang-undhang para bhiksu kaliyan rahib) kaliyan Abhidhamma Pitaka (buku hukum metafisika).
 
== Konsep Katuhanan utawi Gusti Allah ==
Ing ajaran Buddha, hyang Buddha punika sajatinipun sanès Tuhan atawi Gusti Allah. Konsep Gusti Allah ing agami Buddha punika bènten kaliyan konsep ing agami Monoteisme. Ing ngrika, jagatraya dipun ciptakaken déing Gusti Allah, lan paraning tiyang gesang punika wangsul ing ngarsanipun sampéyan dalem sang hyang Gusti.
 
Ing agami Buddha, paranipun tiyang gesang punika inggih saged dhateng ing kabuddhan (''anuttara samyak sambodhi'') utawi papadhang sejati ing pundi jiwa manungsa mbotenboten lair manitis malih tumimbalahir sanès kalian (reinkarnasi). Punika sedaya inggih miturut [[karma]]nipun piyambak-piyambak. Mboten wonten déwa-dèwi ingkang saged maringi pitulung, namung usahanipun piyambak ingkang saged nggayuh Nirwana. Sang hyang Buddha namung tuladha kémawon, juru pandhu, kaliyan guru kanggé sedaya jalmi ingkang kedhah nglangkungi marginipun piyambak-piyambak lan ningali kaleresan kaliyan realitas sejati.
 
== Aliran Buddha ==
Larik 70:
* [http://www.lensculture.com/buddha.html Gambar lan foto Buddha ing donya]
* [http://www.what-Buddha-taught.net Piwulanging Buddha]
 
 
{{Artikel Dhasar}}