Cosplay (コスプレ Kosupure?) ya iku istilah basa Inggris gawéan Jepang (wasei-eigo) kang asalé saka gabungan tembung "costume" (kostum) lan "play" (bermain). Cosplay berarti hobi nggunakaké pakaian karo aksesori lan rias wajah kaya ta kang dienggo tokoh-tokoh sajeroning anime, manga, manhwa, dongèng, permainan video, penyanyi lan musisi idola, lan filem kartun. Pelaku cosplay ingaran cosplayer, ing kalangan penggemar, cosplayer uga disingkat minangka layer. Ing Jepang, peserta cosplay bisa ditemoni sajeroning acara kang dianakaké perkumpulan penggemar (dojin circle), kaya ta Comic Market, utawa nekani konser saka grup musik kang kanti genre visual kei. Penggemar cosplay kalebu cosplayer utawa ora cosplayer wis nyebar ing sekabehané penjuru dunya, ya iku Amérika, RRC, Éropah, Filipina, utawa Indonésia.

Cosplay nganggo kostum grup musik Malice Mizer
Cosplay ing distrik Harajuku, Tokyo

Sajarah besut

Awit pérangan kapindho taun 1960-an, penggemar carita lan filem fiksi ilmiah ing Amérikah Sarékat kerep nganakaké konvensi fiksi ilmiah. Peserta konvensi gunakaké kostum kaya kang dienggo paraga-paraga filem fiksi ilmiah kaya ta Star Trek. Budaya Amérikah Sarékat biyèn ngenal bentuk-bentuk pista topèng (masquerade) kaya sajeroning karaméan Haloween lan Paskah.[1]

Tradisi penyelenggaraan konvensi fiksi ilmiah nganti tekan Jepang nalika dekade 1970-an sajeroning wujud acara peragaan kostum (costume show).[2] Ing Jepang, peragaan "cosplay" kapisan kali dianankaké taun 1978 ing Ashinoko, Prefektur Kanagawa sajeroning wujud pista topeng konvensi fiksi ilmiah Nihon SF Taikai ke-17. Kritikus fiksi ilmiah Mari Kotani nekani konvensi kanti gunakaké kostum kaya ta tokoh sajeroning gambar sampul carita A Fighting Man of Mars karya Edgar Rice Burroughs. Ora amung Mari Kotani neani Nihon SF Taikai sinambi ber-cosplay. Direktur perusahaan animasi Gainax, Yasuhiro Takeda gunakaké kostum tokoh Star Wars.[2]

Nalika wektu iku, peserta konvensi ngira Mari Kotani gunakaké kostum paraga manga Triton of the Sea karya Osamu Tezuka. Kotani dhéwé ora ngupaya mbantah, sanganti médhia massa kerep nulis kostum Triton of the Sea minangka kostum cosplay kapisan kang dienggo ing Jepang. Seterusé, kontès cosplay didadékaké acara tetep awit Nihon SF Taikai ke-19 taun 1980. Peserta gunakaké kostum Superman, Atom Boy, sarta tokoh sajeroning Toki o Kakeru Shojo lan filem Virus.[3] Saliyané ing Comic Market, acara cosplay dadi selot kerep dianakaké sajeroning acara pameran dojinshi lan pertemuan penggemar fiksi ilmiah ing Jepang.

Majalah anime ing Jepang sithik saka sithik wiwit memuat berita babgan acara cosplay ing pameran lan penjualan terbitan dojinshi. Liputan gedhé-gedhenan kapisan kali dilakukaké kalawarta Fanroad edisi perdana wulan Agustus 1980. Edisi mau gawé berita mirunggan babagan anané kelompok bocah enom kang ingaran "Tominoko-zoku" ber-cosplay ing kawasan Harajuku kanti gunakaké kostum klambi lumaku Gundam. Kelompok "Tominoko-zoku" dikabarkaké ana manga tandingan kanggo Takenoko-zoku (kelompok bocahenom kanti pakeyan anèh kang waktu iku ngramèkaké kawasan Harajuku). Istilah "Tominoko-zoku" dijkuk saka jeneng sutradara filem animasi Gundam, Yoshiyuki Tomino, lan sisan wujud parodi saka istilah Takenoko-zoku. Foto peserta cosplay kang joged-joged sinambi gunakaké kostum robot Gundam uga mèlu dimuat. Sanajan sebenare artikel babagan Tominoko-zoku amung dimaksutake kanggo golèk sensasi, artikel mau kaasil dadekake "cosplay" minangka istilah umum ing kalangan penggemar anime.

sadurungé istilah cosplay digunakaké déning médhia massa elektronik, asistèn penyiar Minky Yasu wis kerep nindakaké cosplay. Kostum tokoh Minky Momo kerep digunakaké Minky Yasu sajrone acara temu darat mami no RADI-karu communication kang digiyaraké déning Radio Tokai awit taun 1984. Seteruse, acara radhio kang padha wiwit nganakake kontès cosplay. Saka taun 1989 nganti 1995, ing tv asahi digiyaraké ranking kostum cosplay kang lagi populèr sajrone acara Hanakin Data Land.

Sekitar taun 1985, hobi cosplay selot amba ing Jepang amarga cosplay wis dadi salah sijiné hal kang gampang dilakukake. Nalika wektu iku kebetulan tokoh Kapten Tsubasa lagi populèr, lan amung kanti kaus T-shirt juru main bola Kapten Tsubasa, wong wis bisa "ber-cosplay". Kegiatan cosplay dikabaraké wiwit dadi kagiyatan kelompok awit taun 1986. Awit iku uga wiwit ana juru foto amatir (ingaran kodhak-kozo) kang senang motret kagiyatan cosplay.[4]

Cosplay ing Indonésia besut

Cosplayer ya iku wong kang gunakaké pakaian/kostum/cosplay. Akehe costume kang digunakan saka Jepang. Ing Indonésia langka banget tinemu Cosplayer kang gunakaké pakaian saka komik jaba asia, pira-ppira migunakaké jinis eropa nanging amarga dijikuk saka manga/manwa ora saka komik jaba asia.

Pérangan cosplay besut

Lumrahé cosplay dinilai padha. Nanging ora langsung sajeroning pira-pira event kang kadadéan ing Indonésia kerep dilakokaké pembagian/kategori cosplay[butuh sitiran]:

  • Cosplay anime/manga. Cosplay kang asalé saka anime maupun manga. Biasanya manhwa kalebu didalamnya kalebu comic saka amerika.
  • Cosplay Game. Cosplay kang asalé utawa jikuk saka karakter ing Game.
  • Cosplay Tokusatsu. Cosplay kang asalé utawa jikuk saka karakter di filem tokusatsu.
  • Cosplay Gothic. Cosplay yang asalé utawa jikuk saka karakter kanti nuansa peteng utawa Gothic. Biasane digabung kantiLolita.
  • Cosplay Original. Cosplay kang benar-benar original ora ana ing anime, tokusatsu lan liyané. Utawa duwé dhasar kang padha kaya ta paraga game Kingdom heart contoné: Sora (Kingdom Heart) nanging wujudé metalic (modhèren)

Cathetan sikil besut

  1. Horibuchi, Seiji (Agustus 2006). Moeru Amérika: Beikokujin wa ikani shite MANGA o yomu yoni nattaka. Nikkei BP-sha. kc. 234. ISBN 4-8222-4528-4.
  2. a b Takeda, Yasuhiro (April 2002). No-tenki tsushin: Evangelion o tsukutta otokotachi. Wani Books. kc. 102. ISBN 4-8470-1407-3.
  3. Komatsu, Sakyo (Juni 1982). Komatsu Sakyo no SF Seminar. Shueisha-Shueisha Bunko. kc. 31.
  4. Okada, Toshio (Juli 1998). "Dai-10-ko Kosupure-shi". Kokusai Otaku Daigaku: 1998-nen saizensen kara no kenkyu hokoku (1998 International Otaku University otakuology annual). Kobunsha. kc. 228–232. ISBN 4-3349-7182-2.

Pranala njaba besut