Dalai Lama ping 14

Dalai Lama ping 14 (jeneng agamawi: Tenzin Gyatso, dicekak Jetsun Jamphel Ngawang Lobsang Yeshe Tenzin Gyatso, jeneng lair Lhamo Thondup,[a] 6 Juli 1935) iku Dalai Lama saiki.[1] Dalai Lama iki pandhita wigati saka ajaran Gelug. Gelug mono aliran anyar saka agama Buda Tibèt[2] sing kapandhéga déning Ganden Tripa. Kawit mangsané Dalai Lama ping 5 tekan taun 1959, papréntahan punjer ing Tibèt, ya iku Ganden Phodrang, Dalai Lama tinanggenah tumraping prakara kadonyan.[3]

Tenzin Gyatso (2012)

Dalai Lama ping 14 lair ing Désa Taktser (kanthi administratif kalebu Provinsi Qinghai, Républik Cina), Amdo, Tibèt.[4] Dhèwèké kadhapuk tulku tumrap Dalai Lama ping 13 nalika taun 1937 lan resmi kapatah dadi Dalai Lama ping 14 sajeroning maklumat umum ing candhaké Kutha Bumchen nalika taun 1939.[5] Upacara jumenengan Dalai Lama ping 14 diadani ing Lhasa rikala 22 Fèbruari 1940. Dhèwèké tembé mlunthuh kajibah tugas kadonyan (pulitik) rikala 17 Novèmber 1950, nalika umur 15 taun, sawusé Cina nginvasi Tibèt.[5] Papréntahan ajaran Gelug mangku Laladan Swatantra Tibèt. Laladan iku ing tembé arep dikendhalèni papréntahan punjer nagara RRC sing tembé lair.

Nalika ana kadadéan kraman ing Tibèt taun 1959, Dalai Lama iki ngungsi menyang Indhiya. Dhèwèké nampa Bebungah Katentreman Nobel nalika taun 1989. Dalai Lama ping 14 wis ngideri bumi lan nyruwé babagan karaharjané wong Tibèt, lingkungan, ékonomi, hak wanita, nir-rodapeksa, sesambungan antar-kapitayan, fisika, astronomi, Buda lan sains, néurosains kognitif, kasarasan réprodhuktif, lan sèksualitas, sarta manéka bab Mahayana dalah Wajrayana.

Cathetan besut

  1. Tibetan: ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ།; Wylie: Lha-mo Don-'grub; ZWPY: Lhamo Tönzhub; Lhasa dialect IPA: [9 l̥ámo tʰø̃ ̀ɖup]; Hanzi Sederhana: 拉莫顿珠; Hanzi Tradisional: 拉莫頓珠; Pinyin: Lāmò Dùnzhū

Rujukan besut

Sitiran besut

  1. "Definition of Dalai Lama in English". Oxford Dictionaries. Diarsip saka sing asli ing 2013-07-27. Dibukak ing 2 Mèi 2015. The spiritual head of Tibetan Buddhism and, until the establishment of Chinese communist rule, the spiritual and temporal ruler of Tibet
  2. Van Schaik, Sam (2011). Tibet: A History. Yale University Press. kc. 129. ISBN 978-0300154047.
  3. Buswell, Robert E.; Lopez, Jr., Donald S. (2013). The Princeton dictionary of Buddhism. Princeton: Princeton University Press. ISBN 9781400848058. Entries on "Dalai Lama" and "Dga’ ldan pho brang".
  4. "From Birth to Exile | The Office of His Holiness The Dalai Lama". Dalailama.com. Diarsip saka sing asli ing 2017-03-07. Dibukak ing 27 Novèmber 2011.
  5. a b "Chronology of Events". The 14th Dalai Lama of Tibet. Office of the Dalai Lama. Diarsip saka sing asli ing 1 April 2017. Dibukak ing 29 April 2015.

Sumber besut