Kapar
Kapar, Belontia hasselti
saking Toba, Sanggau, Kalbar
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Actinopterygii
Ordho: Perciformes
Famili: Osphronemidae
Génus: Belontia
Spésies: B. hasselti
Jeneng binomial
Belontia hasselti
(Cuvier in Cuvier & Valenciennes, 1831)
Sinonim

Polyacanthus einthovenii,
Polyacanthus hasselti,
Polyacanthus helfrichii,
Polyacanthus kuhli,
Polyacanthus olivaceus

Kapar, Ketoprak, utawi Beloncah ( Belontia hasselti ) punika nama jinising iwak saking suku gurami-guramian ( Osphronemidae ). Ulam punika ugi kawéntar kanthi nama sanès kados ta kakapar, kopar, selincah ( Basa Melayu, Sumatra, lan Kalimantan ), kumpang ( Kalimantan Barat ) utawi ketoprak, tambakan ( dhialèk Betawi ). Ulam punika kathah kapanggih wonten ing perairan gambut ingkang padatanipun dipunkonsumsi ugi dipunsadé minangka iwak hias. Wonten ing Basa Inggris ulam punika dipunwastani Javan combtail utawi Malay combtail.

Morfologi besut

Ulam punika gadhah wujud awak pipih radi wiyar kanthi dawa total dumugi 19,5 cm [1]. Moncongipun runcing kados iwak sepat, nanging cambuk sirip wetengipun boten dawa sanget. Sirip dorsal (punggung) kapérang wonten 16 - 20 jari-jari eri keras lan 10 -13 jari-jari lunak. Sirip analipun 15 - 17 lan 11 - 13. Awakipun gadhah warni radi coklat, kanthi pinggiripun warni ireng ing saben sisikipun. Buntut kanthi pola jala ugi ngandhut warni ireng. Ulam ingkang taksih enèm wonten warni ireng ing pangkal sirip punggung sisih wingking [2].

Pamanfaatan besut

Ulam Kapar nyebar kanthi alami wonten ing Ujung Malaya, Singapura, lan Kepuloan Sunda Besar ( Sumatra, Kalimantan, lan Jawa mliginipun ing sekitaran kutha Jakarta ). Ulam punika gesang wonten ing kali lan tlaga. Padatanipun ulam kapar punika saged dipuncekel ngginakaken jala utawi saged ugi ngginakaken pancing. Nanging sapunika ulam punika dipunremeni minangka ulam hias. Ing Éropah kapisan ngimpor jinis ulam punika nalika taun 1968 saking Singapura ingkang dipunlebetaken dhateng nagara Jerman[3].

Habitat besut

Kondisi lingkungan ingkang cocog kanggé Belontia hasselti inggih punika toya kanthi temperatur 22–28 °C, lan pH 6,5 - 8,0. Jinis Ulam punika gadhah pakulinan tilem ingkang nyleneh inggih punika namung meneng boten gerak ing dhasaring toya anggènipun mapan, kadang kala katingal kados mati [3].

Ètimologi besut

Ulam kapar punika kapisan dipundamel deskripsinipu déning G. Cuvier lan A. Valenciennes ing taun 1831 kanthi nama Polycanthus hasseltii. Nama spésies dipunparingi kanggé ngurmati j.C. Van Hasselt, satunggalung ahli biologi lan naturalis ingkang kerja ing Hindia Walanda. Nama marga Belontia ( Myers, 1923 ) dipunpendhet saking belonca utawi beloncah inggih punika nama lokal ing kiwa-tengené Palembang.

Cathetan suku besut

  1. Weber, M. and L.F. de Beaufort. 1922. The Fishes of The Indo-Australian Archipelago. E.J. Brill. Leiden. IV:338-339 (sebagai Polyacanthus hasselti)
  2. Kottelat, M., A.J. Whitten, S.N. Kartikasari, S. Wirjoatmodjo. 1993. Ikan Air Tawar Indonésia Pérangan Barat dan Sulawesi. Periplus Edition (HK) Ltd. dan Proyek EMDI KMNKLH Jakarta. Hal. 223 dan Pl. 75.
  3. a b Belontia hasselti Cuvier & Valenciennes, 1831 Archived 2020-02-25 at the Wayback Machine., AquaWorld