Ngising utawa defaksi minangka tumindak utawa proses urip kanggo ngguwak ampas padhet utawa semi-solid utawa fèsès sing asalé saka sistem pencernaan makhluk urip. Manungsa bisa ngalami ngising kaping pirang-pirang ing sedina utawa kaping pirang-pirang dina. Nanging bisa uga ngalami gangguan sing nganti kaping pirang-pirang dina seminggu utawa bisa uga kaping pirang-pirang ing sedina, biasané kelainan iki disebabaké gaya urip sing ora pas lan yen ora bisa ditandhani bisa dadi perkara sing luwih gedhé.

Anatomi rektum lan dubur.

Mekanisme besut

 
Panjelasan mekanisme usus nalika ngising.

Gerak Peristalsis Otot ing tembok usus gedhe mindhah ampas saka saluran pencernaan menyang rektum . Ing rektum ana bageyan sing nggedhekaké (disebut ampulla ) sing dadi papan perlindungan sementara kanggo fèsès. Otot ing tembok rektum sing kena pengaruh karo sistem saraf ing sekitar bisa nggawe stimulasi kanggo fèsès metu saka awak. Yen tumindak pembuangan terus dicekel utawa diampet, fèsès kasebut bisa bali menyang usus gedhé sing nyebabaké banyu ing fèsès kasebut diserep, lan fèsès kasebut dadi padhet. Yen gerakan usus ora bisa ditindakaké sajroné wektu sing luwih suwe lan fèsès terus dumadi, dhegelen bisa kedadeyan. sawetawis iku, yen ana infeksi bakteri utawa virus ing njero usus, refleks usus bakal nyepetaké kadar fèsès atos amarga penyerapan banyu sithik. Akibaté, fèsès dadi luwih tipis saéngga weteng krasa mules lan pembuangan bisa kedadeyan kanthi ora sengaja. Kahanan kasebut diarani diare .

Yen rektum wis kebak, tekanan ing jero rektum bakal terus nambah lan nyebabaké stimulasi terus rusak. Fèsès bakal ditolak menyang terusan anus. Otot sphinkter ing dubur bakal mbukak kanal dubur kanggo mbuwang fèsès.

Sajroné gerakan usus, otot dada, diafragma, otot tembok weteng, lan pelvis tekan saluran pencernaan. Nafas uga bakal mandheg nalika paru-paru terus mudhun diafragma dada kanggo njaluk tekanan. Tekanan getih mundhak lan getih dipompa ing jantung mundhak.

Setelan besut

Penimbunan bisa kedadeyan kanthi sadar lan ora sadar (umpamané mbuang sajroné tenaga kerja). Kerugian bisa kedadeyan amarga cedera fisik (kaya ta cedera otot sphinkter anal), peradangan, kekurangan penyerapan banyu ing usus gedhe (nyebabaké diare, mati, lan fisiologi lan saraf).

Sejatiné, frekuensi gerakan usus beda-beda ing antarané wong. Sanajan mangkono, ana wektu-wektu wong sing biasané cacat telung dina ora bisa loloh sawise patang utawa limang dina, malah seminggu. Utawa, wong-wong sing biasané cacat saben dina ora bisa lolos sawise rong dina.[1]

 
Karikatur babagan budaya mbuwang hajat ing Donya Kulon

Posisi lan prilaku sajroné mbuwang hajat gumantung marang budaya utawa kabiasaan sing ana ing saben wong.

Ing sawetara wilayah kaya ta Asia Timur, deso Timur Tengah, lan sawetara wilayah ing Eropa Kidul digunakaké kanthi posisi ndhodhok. Nalika ing jagad paling Kulon kanthi posisi lungguh.

Ing sawetara budaya, sawise gerakan bagean paling njero, bageyan saka anus lan bukong di resiki karo kertas jamban utawa kertas tissu, lan bahan bisa liyané kaya ta godhong . Ana uga sing ngresiki nganggo banyu cuci.

Uga delengen besut

Cathetan besut

Pranala njaba besut