Karajan Galuh iku karajan Sunda ing pulo Jawa, sing wewengkoné dumunung antarané Kali Citarum ing sisih kulon lan Kali Cipamali ing sisih wétan. Karajan iki minangka panerus saka karajan Kendan, bawahan Tarumanagara.

Kali Citarum dadi wates antara Karajan Sunda lan Karajan Galuh.

Prasasti besut

Kapurbakalaan tilas Karajan Galuh besut

No. Kawasan Situs Artefak Koordinat
1. Sumedang Gunung Tampomas (Cimalaka) Teras berundak 108°05’BT, 06°47’LS, ±1020m dpl
Batu Kukus
Pabeasan
Astanagede (Darmaraja) Teras Berundak 108°05’BT, 06°53’LS, ±230m dpl
Embah Jalul
Lembu Agung
Dalem Demang
Astana Cipeueut (Darmaraja) Teras berundak 108°05’BT, 06°53’LS, ±230m dpl
2. Garut Cangkuan (Pulo-Leles) Struktur yasan 107°55’BT, 07°06’LS, ±704m dpl
arca Nandi, Siwa,
Siwaguru
Neolitik
Megalitik
Ranca Gabus (Cibeureum) Teras Berundak (di 8 bukit) 107°57’BT, 07°07’LS, ±702m dpl
Pasir Lulumpang (13 teras)
Pasir Kiarapayung (10 teras)
Pasir Tengah (15 teras)
Pasir Kolecer (13 teras)
Pasir Astaria (19 teras)
Pasir Luhur (15 teras)
Pasir Gintung (12 teras)
Pasir Tunjung (19 teras)
3. Tasik Malaya Indihiyang struktur yasan 108°12’BT, 07°11’LS, ±420m dpl
Sisa fondasi
Lingga-yoni
Lumpang, umpak
Batu
4. Ciamis Batu Kalde (Pangandaran) struktur yasan 108°39’BT, 07°34’LS, ±03m dpl
Kanduruan (Batulawang-Banjar) serakan batu 108°32’ BT, 07°24’LS, ±43m dpl
Menhir
Stone-Cist
Kalipucang struktur batu 108°45’BT, 07°39’LS, ±50m dpl
Arca yoni, Nandi
Lingga
Ronggeng struktur yasan 108°29’BT, 07°24’LS, ±98m dpl
Lingga, Yoni, Nandi
Karang Kamulyan (Cisaga) Batu Pangcalikan 108°29’BT, 07°21’LS, ±40m dpl
Sanghiyang Bedil
Panyambungan Hayam
Lamban Peribadatan
Cikahuripan
Panyandaan
Sri Bagawat Pohaci
Pamangkonan
Makam Adipati Panaekan
Gunung Padang (Cikoneng) Teras berundak (5 teras) 108°16’BT, 07°17’LS, ±430m dpl
Mata air
Kawali (Kawali) Teras berundak (5 teras) 108°23’BT, 07°11’LS, ±415m dpl
Prasasti batu (6 prasasti)
Batu Tapak
Batu Pangeunteungan
Batu Panyandaan
Batu Panyandungan
Sejumla besar menhir
Kerakal andesit
5. Kuningan (Ciniru) Sukasari Lapik persegi 108°30' BT, 07° 03' LS, ± 310 m dpl
Yoni,Lumpang
Susukan (Ciawigebang) Lapik persegi 108°34'BT, 06° 57' LS, ± 303 m dpl
Yoni, méja batu (?)
Ciarca (Darma) serakan batu 108° 25' BT, 06° 58' LS, ± 945 m dpl
Lapik, Yoni
menhir
Hululingga Teras berundak 108° 25' BT, 06° 58' LS, ± 945 m dpl

Cithakan:Karajan Sunda

Rujukan besut

  • Aca. 1968. Carita Parahiyangan: naskah titilar karuhun urang Sunda abad angka 16 Maséhi. Yayasan Kabudayaan Nusalarang, Bandung.
  • Ayatrohaedi. 2005. Sundakala: cuplikan sajarah Sunda berdasarkan naskah-naskah "Panitia Wangsakerta" dari Cirebon. Pustaka Jaya, Jakarta.
  • Edi Suhardi Ekadjati. 2005. Polemik Naskah Pangeran Wangsakerta. Pustaka Jaya, Jakarta. ISBN 979-419-329-1
  1. Richadiana Kartakusuma (1991), Anekaragam Basa Prasastidi Jawa Barat Pada Abad Ke-5 Masehi sampai Ke-16 Masehi: Suatu Kajian Tentang Munculnya Basa Sunda. Tesis (yang diajukan sebagai salah satu syarat untuk memperoleh gelar Magister dalam babagan Arkéologi). Fakultas Pasca Sarjana Universitas Indonésia.
  • Yoséph Iskandar. 1997. Sajarah Jawa Barat: yuganing rajakawasa. Geger Sunten, Bandung.