Tembung krama andhap
Tembung krama andhap tembung Jawa kang kanggo ngurmati utawa ngajèni kanthi cara ngasoraké utama purusa. Tegesing tembung andhap iku 'cendhek' utawa 'asor'. Tembung krama andhap mung kaanggo ing basa ngoko alus lan krama alus.[1] Cacahing tembung krama andhap ana sethithik banget, mligi babagan pakaryan, kaya ta: matur, nyuwun, lan nyaosi.[2] Wujud kang mèh padha karo tembung krama andhap yaiku tembung krama inggil, bédané kanggo ngurmati wong yaiku kanthi cara mulyakaké wong kasebut.[3] Sawatara tembung krama andhap ora duwé padhané ing tembung krama inggil.
Tuladha besut
Ing isor iki tuladha tembung krama andhap (kandel), padhané ing tembung ngoko, lan padhané ing tembung krama, nanging ora ana padhané ing tembung krama inggil.[4]
| Ngoko | Krama | Krama andhap |
|---|---|---|
| aku | kula | dalem |
| amit | amit | nyuwun sèwu |
| mèlu | tumut | ndhèrèk |
| embuh | kilap | duka |
| ngiringaké | ngiringaken | ndhèrèkaken |
| tungguk | tungguk | caos |
Ing isor iki tuladha tembung krama andhap (kandel), padhané ing tembung ngoko, padhané ing tembung krama, lan padhané ing tembung krama inggil.[4]
| Ngoko | Krama | Krama inggil | Krama andhap |
|---|---|---|---|
| akon | akén | ndawuhi | ngaturi |
| awèh | nyukani | maringi | nyaosi |
| kandha | criyos | ngendika | matur |
| njaluk | nedha | mundhut | nyuwun |
| nyilih | nyambut | (mundhut) ngampil | (nyuwun) ngampil |
| takon | takén | ndangu | nyuwun priksa |
| undang | ngundang | nimbali | ngaturi |
Uga delengan besut
Cathetan sikil besut
- ↑ Suwadji 2013, kc. 14.
- ↑ Suwadji 2013, kc. 9.
- ↑ Suwadji 2013, kc. 8-9.
- ↑ a b Suwadji 2013, kc. 41–49.
Rujukan besut
- Suwadji (2013). Ngoko Krama. Yogyakarta: Balai Bahasa Provinsi Daerah Istimewa Yogyakarta. ISBN 9786027777620. OCLC 890814963.