Tembung krama inggil
Tembung krama inggil iku tembung Jawa kang kanggo ngurmati utawa ngajèni kanthi cara ngluhuraké madyama purusa utawa pratama purusa. Tegesing tembung inggil iku 'dhuwur' utawa 'luhur'.[1] Tembung krama inggil mung kaanggo ing basa ngoko alus lan krama alus.[2] Tembung krama inggil ora duwé dhasar saka tembung-tembung liya, mula béda banget karo tembung krama lan tembung ngoko kang sawatara tembungé bisa dibandhingaké siji karo liyané.[1] Wujud kang mèh padha karo tembung krama inggil yaiku tembung krama andhap, bédané kanggo ngurmati wong yaiku kanthi cara ngasoraké dhèwèké dhéwé.[3] Sawatara tembung krama inggil ora duwé padhané ing tembung krama andhap.
Ing bausastra-bausastra Jawa, tembung krama inggil tinengeran ki utawa KI.
Tuladha besut
Ing isor iki tuladha tembung krama inggil (kandel), padhané ing tembung ngoko, lan padhané ing tembung krama, nanging ora ana padhané ing tembung krama andhap.[4]
| Ngoko | Krama | Krama inggil |
|---|---|---|
| bungah | bingah | rena |
| enggo | enggé | agem |
| imbuh | imbet | tanduk |
| jeneng | nama | asma |
| kowé | sampéyan | panjenengan |
| lungguh | lenggah | pinarak |
Ing isor iki tuladha tembung krama inggil (kandel), padhané ing tembung ngoko, padhané ing tembung krama, lan padhané ing tembung krama andhap.[4]
| Ngoko | Krama | Krama inggil | Krama andhap |
|---|---|---|---|
| akon | akén | ndawuhi | ngaturi |
| awèh | nyukani | maringi | nyaosi |
| kandha | criyos | ngendika | matur |
| njaluk | nedha | mundhut | nyuwun |
| nyilih | nyambut | (mundhut) ngampil | (nyuwun) ngampil |
| takon | takén | ndangu | nyuwun priksa |
| undang | ngundang | nimbali | ngaturi |
Uga delengan besut
Cathetan sikil besut
- ↑ a b Suwadji 2013, kc. 8–9.
- ↑ Suwadji 2013, kc. 14.
- ↑ Suwadji 2013, kc. 9.
- ↑ a b Suwadji 2013, kc. 41–49.
Rujukan besut
- Suwadji (2013). Ngoko Krama. Yogyakarta: Balai Bahasa Provinsi Daerah Istimewa Yogyakarta. ISBN 9786027777620. OCLC 890814963.