Naraguna:Bennylin/Wedhatama

Wedhatama, Padmasusastra, 1898

1. Pangkur
1	mingkar-mingkuring angkara akarana karênan mardi siwi sinawung rêsmining kidung sinuba sinukarta mrih krêtarta pakartining ngèlmu luhung kang tumrap nèng tanah Jawa agama agêming aji	ꦩꦶꦁꦏꦂꦩꦶꦁꦏꦸꦂꦫꦶꦁ​ꦲꦁꦏꦫ ꦲꦏꦫꦤ​ꦏꦂꦲꦼꦤꦤ꧀​ꦩꦂꦢꦶ​ꦱꦶꦮꦶ ꦱꦶꦤꦮꦸꦁ​ꦉꦱ꧀ꦩꦶꦤꦶꦁ​ꦏꦶꦢꦸꦁ ꦱꦶꦤꦸꦧ​ꦱꦶꦤꦸꦏꦂꦠ ꦩꦿꦶꦃI​ꦏꦽꦠꦂꦠ​ꦥꦏꦂꦠꦶꦤꦶꦁ​ꦔꦺꦭ꧀ꦩꦸ​ꦭꦸꦲꦸꦁ ꦏꦁ​ꦠꦸꦩꦿꦥ꧀​ꦤꦺꦁ​ꦠꦤꦃ​ꦗꦮ ꦲꦒꦩ​ꦲꦒꦼꦩꦶꦁ​ꦲꦗꦶ
2	jinêjêr nèng Wedhatama mrih tan kêmba kakêmbêng ing pambudi mangka nadyan tuwa pikun yèn tan mikani rasa yêkti sêpi asêpa lir sêpah samun samangsane pakumpulan gonyak-ganyuk nglêlingsêmi
3	gugu karsane priyangga nora nganggo pêparah lamun angling lumuh ingaran balilu ugêr guru alêman nanging janma ingkang wus waspadèng sêmu sinamun ing samudana sêsadon ingadu manis
4	si pêngung nora nglêgewa sangsayarda dènira cêcariwis ngandhar-andhar angandhukur kandhane nora kaprah saya elok alôngka longkanganipun si wasis waskitha ngalah ngalingi marang si pingging
5	mangkono ngèlmu kang nyata sanyatane mung wèh rêsêping ati bungah ingaranan cubluk sukèng tyas yèn dèn ina nora kaya si punggung anggung gumunggung ugungan sadina-dina aja mangkono wong urip
6	uripe sapisan rusak nora mulur nalare ting saluwir kadi ta guwa kang sirung sinêrang ing maruta gumarênggêng anggêrêng anggung gumrunggung pindha padhane si mudha prandene paksa kumaki
7	kikisane mung sapala palayune ngandêlkên yayah wibi bangkit tur bangsaning luhur lah iya ingkang rama balik sira sarawungan bae durung mring tataning tata krama gon-anggon agama sukci
8	socaning jiwangganira jêr katara lamun pocapan pasthi lumuh asor kudu unggul sumungah sêsongaran yèn mangkana kêna ingaran katungkul karêm ing rèh kaprawiran nora enak iku kaki
9	kêkêrane ngèlmu karang kêkarangan saking bangsaning gaib iku borèh paminipun tan umasuk ring jasad amung anèng sajabaning daging kulup yèn kapêngkok pôncabaya ubayane balenjani
10	marma ing sabisa-bisa bêbasane muriha tyas basuki puruhitaa kang patut lan taping angganira ana uga anggêr ugêring kaprabun abon-aboning panêmbah kang kanggo ing siyang ratri
11	iku kaki takokêna marang para sarjana kang martapi mring tapaking têpa tulus kuwawa nahên hawa wruhanira mungguh sanyataning ngèlmu tan pasthi nèng janma wrêdha tuwin nèng janma taruni
12	sapantuk wahyuning Allah gya dumilah mangolah ngèlmu bangkit bangkit mikat rèh mangukut kukutaning jiwangga yèn mangkono kêna sinêbut wong sêpuh liring sêpuh sêpi hawa awas roroning atunggil
13	tan samar pamoring suksma sinuksmaya winahya ing asêpi sinimpên têlênging kalbu pambukaning warana tarlèn saking liyêp layaping aluyup pindha pêsating supêna sumusup ing rasa jati
14	sajatine kang mangkana wus kakênan nugrahaning Hyang Widhi bali alaming asuwung tan karêm karamean ingkang sipat wisesa-winisesa wus mulih mula-mulanira mulane wong anom sami
2. Sinom
1	nulada laku utama tumrape wong tanah Jawi wong agung ing Ngèksigônda Panêmbahan Senapati kapati amarsudi sudaning hawa lan nêpsu pinêsu tapa brata tanapi ing siyang ratri amêmangun karyenak tyasing sasama
2	samangsane pasamuwan mêmangun marta martani sinambi ing sabên môngsa kala-kalaning asêpi lêlana tèki-tèki gayuh geyonganing kayun kayungyun êninging tyas sanityasa pinrihatin pungguh-panggah cêgah dhahar lawan nendra
3	sabên mendra saking wisma lêlana laladan sêpi ngingsêp sêpuhing sopana mrih pana pranawèng kapti titising tyas marsudi mardawaning budya tulus mêsu rèh kasudarman nèng têpining jalanidhi sruning brata kataman wahyu dyatmika
4	wikan wêngkuning samudra kèdêran wus dèn idêri kinêmat kamoting driya rinêgêm sagêgêm dadi dumadya angratoni nênggih Kangjêng Ratu Kidul dêdêg gayuh gêgana umara marak maripih sor prabawa lan Wong Agung Ngèksigônda
5	dahat dènira aminta sinupêkêt pangkat kanthi jroning alam palimunan ing pasaban sabên sêpi sumanggêm anyanggêmi ing karsa kang wus tinamtu pamrihe mung aminta supangate tèki-tèki nora ketang têkên janggut suku jaja
6	prajanjine abipraya saturun-turuning wuri mangkono trahing awirya yèn amasah mêsu budi dumadya glis dumugi iya ing sakarsanipun Wong Agung Ngèksigônda nugrahane praptèng mangkin trah tumêrah darahe padha wibawa
7	ambawani tanah Jawa kang padha jumênêng aji satriya dibya sumbaga tan lyan trahing senapati pan iku pantês ugi tinelad labêtanipun ing sakuwasanira enake lan jaman mangkin sayêktine tan bisa ngêplêki kuna
8	lowung kalamun tinimbang ngaurip tanpa prihatin nanging ta ing jaman mangkya pra mudha kang dèn karêmi manelad nelad Nabi nayakèng rat Gusti Rasul anggung ginawe umbag sabên seba mampir masjid ngajap-ajap muhjijat tibaning drajat
9	anggung anggubêl sarengat saringane tan dèn wruhi dalil dalaning ijêmak kiyase nora mikani katungkul-tungkul sami bengkrakan mring masjid agung kalamun maca kutbah lêlagone dhandhanggêndhis swara arum ngumandhang cengkok palaran
10	lamun sira paksa nelad tuladaning Kangjêng Nabi o gèr kadohan panjangkah watêke tan bêtah kaki rèhne ta sira Jawi sathithik bae wus cukup aja guru alêman nelad kas ngêblêgi pêkih lamun pêngkuh pangangkah yêkti karamat
11	nanging enak ngupa boga rèhne ta tinitah langip apa ta suwitèng nata tani tanapi agrami mangkono mungguh mami padune wong dahat cubluk durung wruh cara Arab Jawane bae tan ngênting parandene paripêksa mulang putra
12	saking duk maksih taruna sadhela wus anglakoni aberag marang agama maguru anggêring kaji sawadine tyas mami bangêt wêdine ing besuk pranatan ngakir jaman tan tutug kasêlan ngabdi nora kobêr sêmbahyang gya tinimbalan
13	marang ingkang asung pangan yèn kasuwèn dèn dukani abubrah bawur tyas ingwang lir kiyamat sabên ari bot Allah apa Gusti tambuh-tambuh solah ingsun lawas-lawas grahita rèhne asuta priyayi yèn mamriha dadi kaum têmah nistha
14	tuwin kêtib suragama pan ingsun nora winaris angur baya ngantêpana pranatan wajibing urip lampahan anglêluri aluraning pra lêluhur kuna-kumunanira kongsi tumêkèng samangkin kikisane tan lyan amung ngupaboga
15	bonggan kang tan mêrlokêna mungguh ugêring ngaurip uripe lan tri prakara wirya arta tri winasis kalamun kongsi sêpi saka wilangan têtêlu têlas tilasing janma aji godhong jati aking têmah papa papariman ngulandara
16	kang wus waspada ing patrap mangayut ayat winasis wusana wosing jiwangga mêlok tanpa aling-aling kang ngalingi kalingling wênganing rasa tumlawung kèksi saliring jaman angalangut tanpa têpi yèku aran tapa tapaking Hyang Suksma
17	mangkono janma utama tuman tumanêm ing sêpi ing sabên ri kala môngsa mangsah amêmasuh budi laire anêtêpi ing rèh kasatriyanipun susila anor raga wignya mèt tyasing sêsami yèku aran wong barèk berag agama
18	ing jaman mêngko pan nora arahe para taruni yèn antuk tuduh kang nyata nora pisan dèn lakoni banjur jujurkên kapti kakèkne arsa winuruk ngêndêlkên gurunira pandhitaning praja sidik tur wus manggon pamucunge mring makripat
3. Pocung
1	ngèlmu iku kalakone kanthi laku lêkase lawan kas têgêse kas nyantosani sêtya budya pangêkêse dur angkara
2	angkara gung nèng ôngga anggung gumulung gêgolonganira tri loka lêkêre kongsi yèn dèn umbar ambabar dadi rubeda
3	beda lamun wus sêngsêm rèh ing asamun sêmune ngaksama sêsamane bôngsa sisip sarwa sarèh saking mardi martotama
4	taman limut durgamèng tyas kang wèh limput kèrêm ring karamat karana karoban ing sih sihing Suksma ngrêda saardi gêngira
5	yèku patut tinulad-tulad tinurut sapituduhira aja kaya jaman mangkin kèh pra mudha mundhi dhiri rapal makna
6	durung pêcus kasusu kasêlak bêsus amaknani rapal kaya sayid wêton Mêsir pêndhak-pêndhak angêndhak gunaning janma
7	kang kadyèku kalêbu wong ngaku-aku akale alôngka elok Jawane dèn mohi paksa ngangkah langkah mèt kawruh ing Mêkah
8	nora wêruh rosing rasa kang rinuruh lumêkêting angga anggêre padha marsudi kana kene kahanane ora beda
9	ugêr lugu dèn ta mrih pralêbdèng kalbu yèn kabul kabuka ing drajat kajating urip kaya kang wus winahyèng sêkar sri nata
10	basa ngèlmu mupakate lan panêmu pasahe lan tapa yèn satriya tanah Jawi kuna-kuna kang ginilut tri prakara
11	lila lamun kelangan nora gêgêtun trima yèn kataman sak-sêrik samèng dumadi tri lêgawa nalôngsa srahing bathara
12	bathara gung ingugêr graning jêjantung jênêk Hyang Wisesa sana pasênêtan sukci nora kaya si mudha mudhar angkara
13	nora uwus karême anguwus-uwus uwose tan ana mung jangjine muring-muring kaya buta butêng bêtah nganiaya
14	sakèh luput ing angga tansah linimput linimpêting sabda narka tan ana udani lumuh ala ardane ginawe gada
15	durung punjul ing kawruh kasêlak jujul kasêsêlan hawa cupêt kapêpêtan pamrih tangèh nêdya anggambuh mring Hyang Wisesa
4. Gambuh
1	samêngko ingsun tutur sêmbah catur supaya lumuntur dhingin raga cipta jiwa rasa kaki ing kono lamun kêtêmu tôndha nugrahaning Manon
2	sêmbah raga puniku pakartine wong amagang laku sêsucine akarana saking warih kang wus lumrah limang wêktu wantu wataking wêwaton
3	ing nguni-uni durung sinarawung wulang kang sinêrung lagi iki bôngsa kas mêtokkên anggit mintokkên kawignyanipun sarengate elok-elok
4	thithik kaya santri Dul gajêg kadi santri brai kidul saurute Pacitan pinggir pasisir ewon wong kang padha gugu anggêre padha nyalêmong
5	kasusu arsa wêruh cahyaning Hyang kinira yèn karuh ngarêp-arêp kurub arsa dèn kurêbi tan wêruh yèn urip iku akale kaliru ênggon
6	yèn ta jaman karuhun tata titi lumrah tumaruntun bôngsa srengat tan winor lan laku batin dadi nora duwe bingung kang padha nêmbah Hyang Manon
7	lire sarengat iku kêna uga ingaranan laku dhingin ajêg kapindhone atabêri pakolihe putraningsun nyênyêgêr badan mrih kaot
8	wong sêgêr badanipun otot daging kulit balung sungsum tumrahing rah mêmarah antênging ati antênging ati nênungku angruwat ruwêting batos
9	mangkono mungguh ingsun ananging ta sarèhne asnapun beda-beda panduk panduming dumadi sayêktine nora jumbuh tekad kang padha linakon
10	nanging ta paksa tutur rèhning tuwa tuwase mung catur bok lumuntur lantarane ring utami sing sapa têmên tinêmu nugraha gêming kaprabon
11	samêngko sêmbah kalbu yèn lumintu uga dadi laku laku agung kang kagungan narapati patitis têtêping kawruh mêruhi marang kang momong
12	sukcine tanpa banyu amung nyênyuda ardaning kalbu pambukaning tata titi ngati-ati atêtêp talatèn atul tuladan marang waspaos
13	mring jatining pandulu panduking don dêdalan satuhu lamun lugu lêgutaning rèh maligi lagehane tumalawung wênganing alam kinaot
14	yèn wus kambah kadyèku sarat sarèh saniskarèng laku kalakone saka ênêng êning eling ilanging rasa tumlawung kono adiling Hyang Manon
15	gagare ngunggar kayun tan kayungyun mring ayuning kayun bôngsa anggit yèn ginigit nora dadi marma dèn awas dèn emut mring pamurunging lêlakon
16	samêngko kang tinutur sêmbah katri kang sayêkti katur mring Hyang Suksma suksmanên saari-ari arahên dipun kacakup sêmbahing jiwa sutèngong
17	sayêkti luwih pêrlu ingaranan pêpuntoning laku kalakuwan kang tumrap bangsaning batin sukcine lan awas emut mring alaming lama amot
18	ruktine ngangkah ngukut ngikêt ngrukêt tri loka kakukut jagad agung ginulung lan jagad cilik dèn kandêl-kumandêl kulup lan kilaping ngalam kono
19	kêlême mawa limut kalamatan jroning ngalam kanyut sanyatane iku kanyataan kaki sajatine yèn tan emut sayêkti tan bisa amor
20	pamète saka luyut sarwa sarèh saliring panganyut lamun yitna kayitnan kang miyatani tarlèn mung pribadinipun kang katon tinonton kono
21	nging aywa salah surup kono ana sajatining urup yèku urup pangarêp uriping budi sumirat sêrat narawung kadya kartika katongton
22	yèku wênganing kalbu kabuka ta kang wêngku-winêngku wêwêngkone wus kawêngku nèng sirèki nging sira uga winêngku mring kang pindha kartika byor
23	samêngko ingsun tutur gantya sêmbah ingkang kaping catur sêmbah rasa karasa rosing dumadi dadine wus tanpa tuduh mung kalawan kasing batos
24	kalamun durung lugu aja pisan wani ngaku-aku antuk siku kang mangkono iku kaki kêna uga wênang muluk kalamun wus padha mêlok
25	mêloke ujar iku yèn wus ilang sumêlanging kalbu amung kandêl-kumandêl ngandêl ing takdir iku dèn awas dèn emut dèn mêmêt yèn arsa momot

http://sastra.org/huruf-jawa/110-bacaan/151-wedhatama-padmasusastra-1898-158