Historiografi Indonésia
Historiografi Indonésia duwé arti panulisan sajarah indonesia, kalebu ing jerone métodhe lan panyedhakan kang dianggo para sejarawan. Pemeriksaan kanthi titi babagan panulisan sajarah indonesia duwé fokus ana ing narasi, interpretasi, panggunan bukti, utawa métodhe penyajian bukti saka sejarawan. Perkara iki diamargakne puser gatekan utama historiografi ya iku panulisan babagan kadadéan sajarah, warna-warna ilèn pamikiran lan interpretasi saputer kadadéan tertentu. Tafsiran kang digawé sejarawan kuwi bisa padha, bisa uga béda, tafsiran kuwi ngowah lan tumuwuh sadawa wayah, tergantung ana ing kerumitan kadadéan kang dikaji. Karya saben sejarawan unik amarga mangilonke aji, asumsi, kepentingan, lan kebisane. Perkara iki uga njalari anané pira-pira panulisan sajarah kang isih kontroversi kaya ta panggon kraton sriwijaya, pemrakarsa sidang umum 1 maret 1949 lan versi asli layang kongkon 11 maret (supersemar) panulisan sajarah indonesia wis dilakoke ket jaman kerajan kawak, singasari, lan kerajan majapahit. kanthi umum sajarah indonesia ngliwati telu fase perkembangan ya iku: historiografi tradhisional, hitoriografi kolonial, lan historiografi nasional.
a. Historiografi tradhisional besut
Fase historiografi tradhisional dianyak ket jaman kerajan hindu buddha nganti ana ing mlebune Islam ing indonesia. ana ing fase historiografi tradhisional panulisan sajarah kang dilakoke luwih ngrupakne èksprèsi budaya kanggo merekam kadadéan mangsa nuli.
Ciri-ciri historiografi tradhisional, yakni: besut
• Pura-sentris, duwé puser ana ing kekarepan lan kepentingan ratu. • Feodalis-aristokratis, tegesé berfokus ana ing kuripan kaum priyayi feodal, dudu kuripan rakyat. • Sebjektivitas dhuwur, amarga panulis mung nyatet kadadéan wigati ing kerajan lan dhuwur panjaluk sang ratu. • tujuane melegitimasi lan ngelanggengake kekuwasan lan kelinggihan sang ratu. • kokehan karya kesebut kuwat jero geneologi (silsilah) ning lemah jero kronologi lan detail biografis. • Lumrahé panulisane ora ing susun kanthi ilmiah, mawa seringkali datane campur dadi siji wetara unsur mitos lan realitas. warna-warna mitos lan legenda ing diarahake kanggo ngukuhake pangandel manawa ratu ora padha karo wong biyasa. • tuk data rekasa kanggo ing telusuri, bisa dadi sok sok mustahil kanggo ing buktekne. • Regio-sentris, tegesé akèh ing pengaruhi saka faktor budaya masarakat panggon naskah kesebut tinulis. contho historiografi tradhisional ya iku kitab bustanus salatin (cerita para ratu ing kerajan aceh), babad lemah jawi.
b. Historiografi kolonial besut
Hitoriografi kolonial ya iku panulisan sajarah indonesia sajrone mangsa penjajahan Walanda. Fokus mligi ya iku kuripan warga Walanda ing indonesia, sipat baku saka historiografi kolonial ya iku eropa-sentris utawa Walanda-sentris. sarehdene mligi ya iku kepentingan Walanda akèh panulisan babagan mungsuhan rakyat indonesia adhep Walanda duwé mungsuh karo keyekten sabenere. conthone mungsuhan pangeran diponegoro. saka sudut panulisan sajarah nasional pangeran diponegoro ya iku pahlawan, ning saka sudut panulisan sajarah kolonial pangeran diponegoro dianggep dadi pambrontak.
c. Historiografi nasional besut
Penulisan historiografi nasional dianyak ket mangsa kemerdekaan. Muhammad Yamin ya iku sawong tokoh kang ngeraekne babagan butuhe sajarah kang duwé gegayuhan lan tujuan indonesia-sentris kang dadi ciri kas historiografi nasional. Muhammad Yamin dhéwé nulis gajah mada, diponegoro lan 6000 taun sang abang putih. jero historiografi nasional, panulisan diarahake ana ing kepentingan bangsa indonesia, kajaba kuwi nginformasikaken babagan tokoh-tokoh obahan lan pahlawan pejuang kemerdekan dadi kanggonan sentral dadi bakal inspirasi. Lumrahé historionasional duwé pira-pira acuan: • Sajarah warna-warna bebrayan ing indonesia. • nggunakne warna-warna sumber kang ana, becik sumber tulisan, lésan, arepa bandha. • Objek pangluru kanthi titi duwé fokus ana ing pira-pira aspek kuripan kaya ékonomi, pulitik, sosial, lan budaya. ana ing mangsa iki laira karya-karya kang bisa ing kelompokan kejero hitoriografi nasional, conthone ya iku: • Biografi para pahlawan, kaya Teuku Umar, Imam Bonjol, lan Dipenogoro. • Sajarah mungsuhan adhep para penjajah, kaya perang padri, lan perang Diponegoro. • Biografi tokoh-tokoh obahan nasional, kaya Sutomo, Kartini, Abdul Rivai, lan Wahid Hasyim.