Gègèr Pacinan: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
→Rujukan: busak "bali menyang" |
Jatinagara -> Jatinegara (jeneng), replaced: Jatinagara → Jatinegara (4) |
||
Larik 18:
=== Pambantéan ===
[[Gambar:Chinezenmoord van stolk (3).jpg|thumb|300px|Omah-omah wong Tionghoa padha diobong]]
Sakwisé klompok buruh pabrik gula katurunan Tionghoa brontak gawa gaman sing digawé dhéwé kanggo njarah lan mbakar pabrik,{{sfn|Kumar|1997|p=32}}{{efn|Atusan wong, tuladhané, pos penjagaan cilik ing Qual, cedhak Kali Tangerang lan dijaga 15 prajurit.{{sfn|van Hoëvell|1840|p=473}}}}sing jaréné kapimpin déning Kapitan Cina Ni Hoe Kong,{{efn|Miturut cathetan sejarah, Kong slamet saka serbuan lan pambantéan. Carané ora pati dingertèni, ana sing ngomong yèn dhèwèké umpetan ing ruwang bawah tanah kang ana ing omahé utawa nyamar dadi wadon banjur ing istana gubernur.{{sfn|Dharmowijono|2009|pp=302–303}} Miturut W.R. van Hoëvell, Kong ngumpulaké atusan wong sakwisé minggat saka istanana lan umpetan ana ing gréja Portugis cedhak pacinan.{{sfn|van Hoëvell|1840|p=585}} Dheweké akhiré ditangkep lan dituntut kanthidakwan mimpin pasukan pembrontak. Dheweé dipeksa nanging ora ngaku.{{sfn|Dharmowijono|2009|pp=302–303}}}} mateni 50 pasukan Walanda ing [[
Sawetara iku kabar ngenani wong Tionghoa sing arep matèni lan mrawasa wong pribumi wiwit nyebar ing ètnis liya, uga budhak saka [[Bali]] lan [[Sulawesi]] sarta pasukan [[Suku Bugis|Bugis]] lan [[Suku Bali|Bali]].{{sfn|Dharmowijono|2009|p=297}}{{sfn|Setiono|2008|pp=114–116}} Kanggo nyegah kadadéan iku, klompok-klompok ètnis liya wiwit ngobong omah-omahé wong Tionghoa ing Kali Besar. Banjur serangan saka Walanda marang wong Tionghoa ing Batavia. Pulitikus Walanda sing anti-kolonis [[Wolter Robert van Hoëvell|W.R. van Hoëvell]] nulis yèn "wong wadon sing lagi ngandhut lan nyusoni, bocah cilik, lan pria gaek melu ing serangan. Tahanan dibanté kaya domba."{{efn|Asli: "... ''Zwangere vrouwen, zoogende moeders, argelooze kinderen, bevende grijsaards worden door het zwaard geveld. Den weerloozen gevangenen wordt als schapen de keel afgesneden''").{{sfn|van Hoëvell|1840|p=485}}}}
Larik 42:
Vermeulen kandha yèn ontran-ontran iki salah sawijining prastawa sing misuwur ing kolonialisme [[Walanda]] abad 18. {{efn|Asli: "''... markante feiten uit onze 18e-eeuwse koloniale geschiedenis tot onderwerp genomen''".}}{{sfn|Terpstra|1939|p=245}} Ing disertasiné, W. W. Dharmowijono ngadhakaké yèn pogrom iki nduwèni peran sing gedhé ing sastra Walanda. Dharmowijono nyathet ana puisi déning [[Willem van Haren]] sing ngritik ontran-ontran iki (saka taun 1742) lan puisi anonim, saka périodhe sing padha, sing ngritik wong Tionghoané.{{sfn|Dharmowijono|2009|p=304}} Raffles nulis taun 1830 yèn cathetan historis Walanda luwih pepak lan mirunggan.{{efn|Asli: "''... far from complete or satisfactory.''"}}{{sfn|Raffles|1830|p=231}}
Sejarawan asal Walanda [[Leonard Blussé]] nulis yèn Gègèr Pacinan ndadèkaké kutha Batavia tuwuh ngrembaka, nanging agawé dikotomi antarané [[ètnik|ètnis]] Tionghoa lan pribumi isih krasa nganti tekan pungkasan [[abad ka-20]].{{sfn|Blussé|1981|p=96}} Ontran-ontran iki uga ndadèkaké asal jeneng-jeneng sawetara laladan ing Jakarta. Kayata [[Tanah Abang, Jakarta Pusat|Tanah Abang]]m ya iku amarga akèh wong Tionghoa sing dipatèni ana ing kana; van Hoëvell nduwèni panemu yèn jeneng iku dianggo supaya wong Tionghoa slamet saka pogrom lan luwih cepet nrima [[amnèsti]].{{sfn|Setiono|2008|p=115}}{{sfn|van Hoëvell|1840|p=510}} Jeneng [[Rawa Bunga,
== Katrangan ==
| |||