|
}}
'''Kéwan kekrikitan''' ({{lang-en|rodent}}, saka [[basa Latin]] ''rodere'', "ngrikiti") yaiku [[mamalia]] saka [[ordo (biologi)|ordo]] '''Rodentia''', kang ditondoi deningdéning sepasang saka [[untu seri]] kang thukul terus ing saben [[rahang]] ndhuwur lan ngisor. Kira-kira 40% saka kabèh spésiès mamalia yaiku kéwan kekrikitan; kéwan kekrikitan ana akèh ing kabèh bawana kejaba Antartika. Kéwan kekrikitan iku mamalia kang paling werna-werna lan manggon ing macemwerna-macemwerna habitat terrestrial, kalebu lingkungan kang digawé manungsa.
Spésiès bisa [[arboreal]], [[fossorial]] (''burrowing''), utawa [[semiakuatik]]. Kéwan kekrikitan kondhang kalebu [[tikus]], [[bajing]], [[asu prairie]], [[landak]], ''[[beaver]]'', ''[[guinea pig]]'', [[hamster]], lan [[kapibara]]. Kéwan kayatakaya ta [[kelinci]], [[truwèlu]], lan [[pika]] sepisan klebu Rodentia, nanging saiki dianggep dadi ing ordo kapisah, [[Lagomorpha]].
Mèh kabèh kéwan kekrikitan yaiku kéwan cilik karo awak kuatkuwat, sikil cendhak, lan buntut dawa. Kéwan kekrikitan padha nggunakakemigunakaké untu seri kang landep kanggo ngrikiti pangan, ngedhuk ''burrow'', lan mbéla dhéwéké. Akèh kang mangan wiji utawa matèri tanduran liyaneliyané, nanging ana uga kang panganané luwih macemwerna-macemwerna. Kéwan kekrikitan dadi kéwan sosial lan akèh spésiès sing urip ing masyarakatmasarakat kanthi cara komplèks saka sesambungan karo saben liyaneliyané. Kawin antaraneantarané kéwan kekrikitan bisa beda béda -beda béda saka [[monogami]], [[poligini]], nganti ''[[promiscuity]]''. Akeh duwe anakan saka kéwan enom kang ''[[altricial]]'' lan katilar, nanging liyané duwe ''[[precocial]]'' (relatif luwih berkembang) pas lair.
Rekaman fosil kéwan kekrikitan awale saka [[Paleosen]] ing superbawana [[Laurasia]]. Kéwan kekrikitan tambah akèh macemé ing [[Eosen]], pas nyebar bawana, sok-sok malah nemokake cara kanggo [[panyebaran segara|nglintasi segara]]. Kéwan kekrikitan ngrambah Amérika Kidul lan Madagaskar saka Afrika, lan padha siji-sijiné mamalia [[plasenta]]l terestrial kang nggayuh lan njajah Australia.<!-- Note: bats are aerial, not terrestrial, mammals -->
Kéwan kekrikitan digunakakedigunakaké minangka pangan, kanggo sandhangan, minangka ingon-ingon, lan minangka kéwan laboratorium in riset. Sawetara spesies, ing tartamtu [[tikus coklat]], [[tikus ireng]], lan [[tikus omah]], dadi omo serius, mangan lan ''spoiling'' pangan kang disimpen deningdéning manungsa, lan nyebar penyakitlelara. [[Spésiès kang dikenalaké]] kang ora sengaja saka kéwan kekrikitan asring dianggep [[spésiès invasif|invasif]], lan wis nyebabakenyebabaké kapunahan akèh spesies, kayatakaya ta manuk-manuk ing pulo-pulo, sadurungesadurungé diisolasi saka prédator kang urip ing lemah.
== Réferènsi ==
|
