|
| '''Kutha paling gedhé''' || [[New York|New York City]]
|-
| '''[[DaftarPratélan PresidhènPrésidhèn AS|PresidhènPrésidhèn]]''' || [[Donald Trump]]
|-
| '''[[Wewengkon]]'''<br /> - Total<br /> - % banyu || [[DaftarPratélan nagara miturut amba wewengkon|Urutan kaping 4]]<br />9.826.630 km²<br />4,875%
|-
| '''[[Padunung]]'''<br /> - Total ([[2004]])<br /> - [[Kapadhetan|Kapadhetan padunung]] || [[DaftarPratélan nagara miturut cacahé padunung|Urutan kaping 3]]<br />293.027.570<br />32/km²
|-
| '''[[Kamardikan]]'''<br /> - Proklamasi<br /> - Diakoni || [[Perang Revolusi A.S.]]<br />[[4 Juli]] [[1776]]<br />[[3 September]] [[1783]]
|-
| '''[[PDB]]'''<br /> - Total ([[2003]])<br /> - PDB/kapita
| Urutan [[DaftarPratélan nagara menurut PDB (PPP)|1]], [[DaftarPratélan nagara miturut PDB|1]], [[DaftarPratélan nagara miturut PDB (PPP) per kapita|2]], [[DaftarPratélan nagara menurut PDB (Nominal) per kapita|7]]<br />$13.049 trilyun ([http://www.federalreserve.gov/releases/Z1/current/accessible/f6.htm])<br />$36.010
|-
| '''[[Valuta]]''' || [[Dolar AS]] (US$)
| '''[[TLD]]''' || .gov, .edu, .mil, .us, .um
|-
| '''[[Kodhe telpontilpun]]''' || +1
|-
|}
[[Gambar:US map - geographic.png|thumb|290px|Peta geografisgéografis Amérikah Sarékat]]
'''Amérikah Sarékat''' ([[basa Inggris]]: ''United States of America'') utawa biasanébiyasané dicekak dadi '''AS''' iku nagara fédheral sing wewengkoné ana ing [[Amérika Lor|Amérikah Lor]] lan [[Oséania]]. Ditilik saka padunungé, nagara iki sing paling [[gedhé]] kaping telu sadonya sawisé [[Républik Rakyat Cina]] lan [[India]]. Kutha krajan Amérikah Sarékat ya iku [[Washington, DC]]. Amérikah Sarékat iku nagara adidaya. Nagara [[fédheral]] iki kasusun saka 50 nagara perangan. Saka 50 nagara bagéanpraja iki, loro papané ana ing dharatan, banjur saiki minangka [[èksklav]] ing sisih lor lan siji iku laladan kapulowan. Saliyané iku Amérikah uga nduwé jajahan: [[Puerto Riko]], [[Guam]], [[Samoa Amérika]]h, [[Kapuloan Mariana Lor]], lan [[Kapuloan Virgin]].
Amérikah Sarékat nduwé padunung 300 yuta jiwa.
{{utama|Pulitik ing Amérika Sarékat}}
Amérikah Sarékat iku nagara [[dhémokrasi konstitusional]] kanthi sistem ''three-tier'' lan institusi [[kehakiman]] kang bebasbébas. Ana telung tataran ya iku tataran nasional, [[Tabel Nagara BagéyanPérangan AS|nagara bagéyanpérangan]] lan pamaréntahan lokal yang duwèni badan [[legislatif]] sarta [[eksekutif]] kanthi bidhangbabagan kuwasa dhéwé-dhéwé. Nagara iki migunakaké sistem persekuthuan utawa [[federalisme]] ya iku arupa pambagéan kakuwasan ing antara [[nagara pusatpunjer]] lan [[Tabel Nagara BagéyanPérangan AS|nagara bagéyanpérangan]]. Nagara pusatpunjer kuwasa marang sawetara prakara kayatakaya ta pancithakan [[dhuwit]] sarta kawicaksanan [[pertahanan]]. Nanging, nagara-nagara bagéyanpérangan kuwasa nemtokaké [[hak]] lan [[undhang-undhang]] dhéwé-dhéwé kayatakaya ta hak ngguguraké bayi lan ukuman maksimal jroningsajeroning undhang-undhang.
Siji èlemèn kang cetha ing Amérikah ya iku dhoktrin [[pambagéan kuwasa]]. Pasal 1 nganti 3 [[Konstitusi Amérika]]h, wis nggarisaké sacara rinci bab kuwasa-kuwasa Nagara kang utama ya iku [[eksekutif]], [[legislatif]] dan [[yudikatif|kehakiman]]. ''Checks and Balances'' utawa kontrol lan kaseimbangan minangka siji ciri utama jroningsajeroning nagara Amérikah lan bab iki komplit banget saéngga ora ana siji cabang [[nagara]] kang duwé kuwasa mutlak kanggo ngawal cabang kakuwasan liyané.
Ing nagara iki kabèh [[rakyat]] kang umuré wis ngancik 18 taun duwé hak milih. [[Pemilu]] kanggo pamilihan [[presidhèn]] dianakaké saben patang taun sepisan lan sing pungkasan ya iku ing sasi November [[2004]].
Saliyané [[Pemilu]] kanggo milih [[presidhèn]], ana uga [[Pemilu paruh wektu]], kang dianakaké ing pertengahan mangsa jabatankalungguhan [[presidhèn]]. Jroning pemilu iki kang dipilih dudu [[presidhènn]] nanging kabèh anggota [[Dewan Perwakilan (Amérika Sarékat)|Dewan Perwakilan]] lan saprotelon [[senator]] saka saben nagara bagéanpraja. Pemilu iki pungkasan dianakaké ing tanggal [[7 November]] [[2006]].
== Pamérangan administratif ==
{{utama|Tabel Nagara BagéyanPérangan AS}}
Nalika nyatakaké [[kamardikan]] Amérikah Sarékat, telulas [[koloni]] owah dadi nagara-nagara bagéyanpérangan. Wiwitané nagara-nagara bagéyanpérangan iki nyawiji minangka sawijining [[persekuthuan]] nanging banjur dadi nagara kang nyawiji. Taun-taun sabanjuré, cacahing nagara bagéyanpérangan tansaya tambah kanthi mlebuné nagara-nagara bagéyanpérangan ing tlatah kulon, panukon lemah lan pamekaran sawetara nagara-nagara bagéyanpérangan kang wis ana. Saben nagara bagéyanpérangan dipérang jroningsajeroning ''counties'' (kayadénékaya déné [[kabupatèn]]), ''cities'' (kayadénékaya déné kuthamadya utawa kutha otonom) lan ''townships'' (kayadénékaya déné [[kacamatan]]).
Amérikah Sarékat uga nduwèniduwé laladan federalfédheral, [[Washington, DC]], lan tanah jajahan kayatakaya ta[[Puerto Riko]], [[Samoa Amérika]]h, [[Guam]] lan [[Kapuloan Virgin Amérika Sarékat|Kapuloan Virgin]].
== Geografi ==
{{utama|Geografi Amérika Sarékat}}
Amérikah Sarékat iku nagara paling gedhé nomer-3 ing donya. Kahanan geografinégéografiné manéka warna banget:
* Ana padhang suket ing pesisirpasisir wétan,
* [[Pagunungan Appalachian]]
* [[Great Plains]] ing sisih tengah,
* Kali [[Kali Mississippi|Mississippi]]-[[Kali Missouri|Missouri]],
* [[Pagunungan Rocky]] ing bagéan kulon
* [[Ara-ara]] lan wewengkon pesisirpasisir ing kuloné Pagunungan Rocky
* [[Alas udan]] ing Pasifik kidul-kulon
* Laladan [[Arktik]] utawa kutub, ing [[Alaska]]
* Pulo [[gunung geni]] ing [[Hawaii]]
Uga duwèni iklim werna-werna gumantung kahanan geografisgéografis, wiwit saka iklim [[tropis]] (panas lan garing ing mangsa panas, anget ing mangsa anyep) ing [[Florida]] nganti [[tundra]] (anyep sadawaning taun) ing [[Alaska]]. SebagéanSapérangan nagara iki nduwèniduwé mangsa panas kang anget lan mangsa salju kang anyep. Sawetara bagéan AS, kayatakaya bagéyanta pérangan [[California]], nduwèniduwé iklim [[Mediterrania]].
== Uga delengen ==
* [[Sajarah Amérika Sarékat]]
* [[DaftarPratélan:Kutha ing AS|DaftarPratélan kutha ing AS miturut cacahing padunung]]
* [[DaftarPratélan tokoh Amérika Sarékat|DaftarPratélan tokoh Amérikah Sarékat]]
* [[DaftarPratélan nagara]]
== Pranala njaba ==
| 