Adam Smith: Béda antara owahan

'''John Adam Smith''' ([[5 Juni]] [[1723]] – [[17 Juli]] [[1790]]), ya iku sawijining [[filsuf]] bangsa [[Sekotlan]] kang dadi pelopor ngèlmu ékonomi modèren. Karyané kang misuwur ya iku buku ''[[The Wealth of Nations|An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations]]'' (dicekak ''The Wealth of Nations'') minangka buku pisanan kang nggambaraké sajarah perkembangan industriindhustri lan padagangan ing [[Éropah]] sarta dhasar-dhasar perkembangan [[perdagangan bebasbébas]] lan [[kapitalisme]]. Adam Smith dadi salah sijiné pelopor sistem ékonomi [[Kapitalisme]]. Sistem ékonomi iki muncul abad 18 ing Éropah Kulon lan ing abad 19 wiwit misuwur ing kana.

''Kemakmuran Nagara'' (Wealth of Nations) lan kang luwih cilik prabawané ''Teori Moral Sentimen'', wis dadi titik awal kanggo mbela lan ngritik wangun kapitalisme, kang paling pentingwigati jroningsajeroning tulisan Marx lan ékonomi. Amarga [[kapitalisme laissez-faire]] sering dihubungakédigayutaké karo kaegoisan sing ora kakontrol, banjur ana obahan anyar kang nekanaké filosofi moral Smith, ya iku kanthi fokus simpati marang manungsa.

Ana uga kontroversi bab asli lan orané ''Kemakmuran Nagara'' Smith; sawetara ana kang nyangkal yèn karya Smith mung awujud tambahan biasabiyasa marang karya pemikir kaya [[David Hume]] lan [[Charles de Secondat, Baron de Montesquieu|Baron de Montesquieu]]. Lan, akèh teoritéyori-teoritéyori Smith mung nggambaraké ''trend'' sajarah ngadoh saka [[mercantilisme]], nuju menyang [[perdagangan-bebasbébas]], kang wus ''berkembang'' ana ing sawetara dekade, lan wis nduwèniduwé prabawa kang nyata jroningsajeroning kebijakan pamaréntah. Senajan mengkonomangkono, buku iki ngorganisasèaké pemikiranpamikir-pemikiranpamikir sacara ''luas'', lan tetep dadi sawijining buku kang paling ''berprabawa'' lan pentingwigati jroningsajeroning bidhangbabagan ékonomi nganti saiki.

''Pirsani uga: [[SejarahSajarah Pemikiran Ekonomi]]''

Adam Smith dikenalmisuwur kanthi teoritéyori ékonomi '"[[laissez-faire]]" kang ngumumakémbiwara perkumpulan ing abad 18 Éropah. Smith percaya marang hak kanggo mengaruhi kemajuan ékonomi diri pribadi kanthi bebasbébas, tanpa dikendalèkaké déning perkumpulan lan/utawa nagara. Teori iki nganti tekan proto-industrialisasi ing Éropah, lan ngowahi mayoritas kawasan Éropah dadi daerah perdagangan bebasbébas, mujudaké kemungkinan anané [[pengusaha]]. Smith uga dikenalmisuwur minangka "Bapak Ekonomi".

=== PendidikanWiyata ===

Nalika yuswa 13 taun, Smith sekolah ing [[Universitas Glasgow]]. Ing kana Smith sinau [[filosofi]] moral dibimbing déning "wong sing ora éntuk dilalekake" (Smith marabi kaya mangkono) Francis Hutcheson. Ing kenekéné, Smith ngremabakakake kepenginanane kang kuwat ing kabebasan, akal séhat, lan kebebasan berpendapat. Taun [[1740]] Smith éntuk bebungah ''Snell exhibition'' banjur sekolah menyang Kampus Balliol, [[Universitas Oxford|Oxford]]. Smith ninggalakeninggal universitas iku taun [[1746]]. Ing [[buku]] kang kaping V saka ''The Wealth of Nations'', Smith ngomentari babagan kurange instruksi kualitas lan aktivitas intelektual kang sithik cacahecacahé yèn dibandhingake karo [[Sekotlan]]. Komentare iku ditujukake marang wong-wong kang diwenehidiwènèhi bebungah kasugihan saka kampus-kampus Oxford lan [[Universitas Cambridge|Cambridge]]. Ing kana Smith golekgolèk dhukunganpanjurung saka para profesorprofésor, ora adhedhasar kaprigelane kanggo golekgolèk murid. Kasunyatane, wong-wong kang ''menyaru'' minangka ''men of letters'' uripeuripé bisa luwih ayem tentrem tinimbang menteri ing Church of England.

Taun [[1748]] Smith miwiti kuliah umum ing Edinburgh kanthi bimbingan Lord Kames. SaperanganSapérangan kuliahe nyinggung [[retorika]] lan belles-letters, nanging bakalane Smith bakal njupuk subyek saka "''kemajuan dari kesejahteraan''," lan bakale, ing tengah utawa pungkasanepungkasané [[abad kaping 20]], ing pisanan dhèwèké njelasake filosofi ékonomi saka "sistem kang cetha lan sederhana saka kabebasan alamiah".

* [[DaftarPratélan pemikir liberal]]