Révisi kala 8 Agustus 2017 03.53 besut Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan →‎top: éjaan, replaced: nemokaké → nemu ← Besutan sadurungé		Révisi kala 8 Agustus 2017 07.15 besut wurungaké Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan →‎top: éjaan, replaced: jroning → sajeroning (5), Jroning → Sajeroning Besutan sawisé →
Larik 2: '''Jagat Anyar''' iku salah siji tembung sing dipigunakaké kanggo ngrujuk marang [[bawana Amérika]]. Nalika tembung sing kaping pisan muncul ing [[abad kaping-15]] iki dipigunakaké, bawana Amérika arupa sawijining panggonan anyar lan asing kanggo wong [[Éropah]], sing sadurungé nganggep yèn [[donya]] mung kapérang saka Éropah, [[Asia]], lan [[Afrika]] (diarani uga kanthi jeneng [[Donya Lawas]]). Istilah "Jagat Anyar" béda karo "Donya Modhèrn"; "Donya Modhèrn" ngrujuk marang sawijining mangsa sajarah, dudu sawijining papan. [[Christopher Columbus]] bali menyang Éropah nalika taun [[1493]] saka lelaku pisanané menyang bawana Amérika lan tanggal 1 November ing taun sing padha [[Peter Martyr d'Anghiera]] nyebut Columbus ~~jroning~~sajeroning sawijining layang minangka panemu saka "Jagat Anyar" (''novi orbis'').).<ref>O'Gorman, Edmundo. The Invention of America. 1961. p. 84.</ref> Setaun sabanjuré ing layang sing liya, kanggo kaping loroné tembung "Jagat Anyar" (''orbo novo'') dipigunakaké kanggo ngrujuk marang bawana Amérika.<ref>Zerubavel, Eviatar. Terra Cognita: The Mental Discovery of America. 2003. p. 72. Citing Thacher, John B. Christopher Columbus. 1903. vol. 1. p. 62.</ref> Lan nalika taun [[1516]] Martyr nerbitaké sawijining karya sing judhulé diwènèhi awalan ''De orbe novo'' ("''Jagat Anyar''"). Tembung iki uga dipigunakaké déning [[Giovanni da Verrazzano]] nalika taun [[1524]] minangka cathetan lelakuné ing taun sing padha liwat pesisir sing saiki ana ing wewengkon [[Amérika Sarékat]] lan [[Kanada]].<ref>[http://bc.barnard.columbia.edu/~lgordis/earlyAC/documents/verrazan.htm The Written Record of the Voyage of 1524 of Giovanni da Verrazzano as recorded in a letter to Francis I, King of France, July 8th, 1524]</ref> "Jagat Anyar" ~~jroning~~sajeroning kontèks [[sajarah]] bisa dipigunakaké kanggo ngomongaké perkara-perkara sing magepokan karo petualangan [[Christopher Columbus]], panelukan Yukatan déning Spanyol, lan liya-liyané. Sauntara ~~jroning~~sajeroning kontèks [[biologi]], tembung "Jagat Anyar" lan "Donya Lawas" dipigunakaké kanggo nglompokaké spesies (contoné: [[Munyuk Donya Lawas]]). Interpretasi liya saka tembung iki ya iku yèn "Jagat Anyar" iku "anyar" ~~jroning~~sajeroning kabèh kontèks sing magepokan karo manungsa; sacara manungsa wis ngrembaka lan urip luwih suwé ing Donya Lawas adoh sadurungé bawana Amérika dipanggoni manungsa; dadi, bisa ditélakaké yèn [[manungsa]] pisanan sing tekan bawana Amérika iku sing nemu "Jagat Anyar". <!--{{cquote\|<center>''Penemuan Benua Amerika{{br}} lebih dari sekedar proses{{br}} ilmiah; dan menjadi romansa —ketimbang{{br}} spekulasi dan mimpi tentang{{br}} keberadaan sebuah pulau emas{{br}} di ujung laut barat yang semula{{br}} mendorong manusia{{br}} untuk berlayar ke sana''.</center> Larik 14: -->[[Gambar:CartedAmerique.jpeg\|thumb\|right\|257px\|''Carte d'Amérique'', [[Guillaume Delisle]], 1722.]] Sauntara bawana Amérika asring digambaraké minangka "Jagat Anyar", [[Australasia]] bisa digambaraké minangka "Donya Lawas" uga "Jagat Anyar" gumantung saka apa sing dibahas, utamané ~~jroning~~sajeroning babagan iki ya iku [[Selandia Anyar]], ing endi let wektu antarané tekané Columbus lan manungsa pisanan sing manggon ing kana mung let sapérangan generasi. ~~Jroning~~Sajeroning kontèks biologi, Australasia ora bisa diarani minangka "Donya Lawas" utawa "Jagat Anyar" amarga [[flora]] lan [[fauna]] sing manggon ing kana ora béda adoh karo sing ana ing [[Eurasia]] uga Amérika. Sauntara iku, [[anggur (minuman)\|anggur]] saka Australia lan Selandia Anyar bisa diarani minangka "anggur Jagat Anyar" amarga ombènan iki nembé ngrembaka lan mlebu menyang pasaran Éropah sapérangan dhékade ing wuri iki (ngalahaké popularitas anggur [[Prancis]] lan [[Spanyol]], utamané ing [[Britania Raya]]) Adoh sadurungé Columbus, ing Éropah, akèh légèndha sing nyebutaké ngenani anané sawijining bawana ing ujung samodra. Upamané légèndha ngenani [[Irlandia Raya]] saka Norse utawa ''Hvítramannaland'' ("Tanah Duwèkané Kulit Putih"); "adobe of saints"; légèndha [[Madoc]] saka Welsh; lan klebu uga légèndha [[Atlantis]] sing dicetusaké déning Plato.

Jagat Anyar: Béda antara owahan