Révisi kala 8 Agustus 2017 03.55 besut Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan →‎Panyengkuyung Teori Big Bang: éjaan, replaced: nemokaké → nemu ← Besutan sadurungé		Révisi kala 16 Agustus 2017 09.48 besut wurungaké Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan éjaan, replaced: Belgia → Bèlgi, cepet → rikat, dasar → dhasar (3), energi → ènergi (3), kedadéyan → kadadéan (2), kepungkur → kapungkur (2), makhluk → makluk, planèt → planit (4), sakupengé → saubengé, Teori → Téyori (6),... Besutan sawisé →
Larik 1: Manut ~~téori~~téyori ''Big Bang'' (Jeblugan Gedhé), dadi punjering dumadiné jagad semesta iki. ==~~Teori~~Téyori Big Bang== ~~Teori~~Téyori Big Bang ya iku ~~teori~~téyori sing bisa ditampa kanthi ilmiah kanggo nerangaké dumadiné jagad alam samesta. ~~Teori~~Téyori iki uniné ya iku: '''Alam semesta kacipta udakara 15.000.000.000 taun ~~kepungkur~~kapungkur, ya iku ~~kedadéyan~~kadadéan njeblugé atom prima utawa atom awal ([[Primeval Atom]]). Jeblugan iku gedhé banget lan dahsyat sing nyebabaké muncraté kabèh isi (Materi lan ~~energi~~ènergi) atom prima iku ing sadéngah arah'''. NKanthi ~~dasar~~dhasar ~~teori~~téyori Big Bang iku, para ahli saiki wis padha khasil ngreka ulang dumadiné alam semesta seka wektu lan wektu. Diwiwiti seka ~~kedadéyan~~kadadéan Big Bang nganti tekan saiki malah bisa dikira kepriyé wujud alam semesta iku ing abad-abad samengko, contoné nèk [[Galaksi Bimasakti]] ''(Milkyway)'' panggonané awaké dhéwé lan galaksi tangga paling cedhak ya iku [[Galaksi Andromeda]] iku padha nyedhaki lan samengko bisa tabrakan. [[Gambar Big Bang 1]] ----> [[Gambar Big Bang 2]] ==Prosès dumadiné alam semesta== Sawisé jeblugan gedhé ''(big Bang)'' mau, banjur ana prahara alam semesta ''(cosmic cataclysm)'. Alam semesta dikebaki bal-bal geni sing panas lan padhet. Seka bal-bal geni ini banjur mawujud partikel-partikel ~~dasar~~dhasar lan mot-motan ènèrgi. Saka mot-motan ~~energi~~ènergi mau banjur mawujud daya tenaga ing alam semesta. Daya kakuwatan alam sing dikira pisanan kawujud ya iku [[daya gravitasi]], banjur daya nuklir sarta daya èlèktromagnètis. Partikel-partikel ~~dasar~~dhasar ya iku èlèktron, foton, ''neutron'', lan liya-liyané padha tubrukan kanggo sabanjuré agawé proton lan neutron. Sawasé mangsa iku sapérangan gedhé ~~energi~~ènergi isih awujud radhiasi (pletikan-pletikan cahya saka bal-bal geni). Alam semesta sansaya melar lan alon-alon wiwit adhem. Ing mangsa iki, inti atom hidrogén, hèlium, lan litium wiwit mawujud. Sabanjuré, alam semesta wiwit mlebu ing mangsa nalika suhu sing atis banget saéngga partikel-partikel èlèktron sing ngemot partikel-partikel èlèktron bisa sesambungan lan nyawiji karo inti-inti atom hidrogén lan hèlium sing pamotan postif lan banjur dadi atom-atom sing nétral. Larik 21: Prosès pangembangan alam semesta terus kaladuk kanthi banter banget. Daya gravitasi agawé tingkat kepdhaetan gas-gas sing kawujudaké amarga ''Big Bang''. Saéngga, kacipta gumpalan-gumpalan awan gas. Nalika gumpalan gas kasebut sansaya padhet, intiné gumpalan gas mau uga tambah padhet matikel-tikel kanthi suhu sing uga terus tambah panas nganti titi wanciné murub lan dadi cikal bakalé [[bintang]]. Nalika kabèh kantong-kantong gas uga ing prosès sing kaya mangkono mula grombola bintang-bintan enom iki ngumpul dadi gugusan bintang ([[galaksi]]). Kabèh prosès mau, saka ''Big-Bang'' nganti dumadiné galaksi lumaku milyaran taun. Kaya déné dumadiné bintang-bintang liya, bintangé [[Bumi]], ya iku [[Srengenge\|Srengéngé]] uga dumadi saka gumpalan utawa kantong pedhut gas. Gumpalan mau wujudé kaya piring lan kumléyang mubeng-mubeng. Ing pérangan tengah wiwit padhet lan tambah panas nganti murub dadi bintang. Sauntara materi sisa ing ~~sakupengé~~saubengé padha tubrukan, nyawiji, lan dadi prongkolan sing banjur dadi [[planet\|~~planèt~~planit]], [[Bulan\|bulan-bulan]], lan [[asteroid\|as†éroid]]. Bumi, sing saka prongkolan cilik materi mau, dadi ~~planèt~~planit nomer telu. Kanthi suhu sing rada adhem, ~~planèt~~planit iki bisa kanggo urip ~~makhluk~~makluk urip. ==Panyengkuyung ~~Teori~~Téyori Big Bang== ~~Teori~~Téyori Big Bang iki dipratélakaké déning [[Georges Lemaitre]] ing taun [[1927]]. Dhèwèké iku [[pandhita]] kang uga ahli [[matematika]] seka [[~~Belgia~~Bèlgi]]. Mataun-taun ~~kepungkur~~kapungkur, [[Edwin Hubble]] neteapaké ~~teori~~téyori yèn: Galaksi-galaksi ing alam s emesta iki kaboh obah ngadohi punjering alam semesta kanthi ~~cepet~~rikat banget utawa bisa kapratélakaké yèn alam semesta iki ngrembaka ing sadéngah arah. Apa sing dipratélakaké Hubble iki nguwataké ~~teori~~téyori Big Bang-é Lemaitre. ~~Teori~~Téyori Big Bang uga nduga yèn jeblugan Big Bang wis ninggal wekas cahya radhiasi (''background radiation'') lan ing taun [[1964]], [[Arzo Penzias]] lan [[Robert Wilson]] kasil nemu radhiasi pisanan iki, presis kaya sing diprakirakaké ing ~~téori~~téyori Big Bang. ==Kawujudé Materi Padhet== Sawusé Big Bang nganti 300.000 taun sabubaré, wujud matèri isih arupa gas. Seka grumbulan-grumbulan gas iki banjur mawujud bintang-bintang kang gedhé ananging uripé cekak amarga banjur njeblug (supernova). Sawisé jeblugan mau, gas-gas nggumpal manèh, dadi padhet, banjur murub lan mawujud bintang-bintang manèh sing luwih cilik, njeblug manèh, ngono mau wola-wali nganti mawujud materi-materi abot ing inti bintang-bintang sing njeblug. Materi-materi padhet iku sing banjur nggawé samubarang ing alam semesta kaya saiki iki, saka bintang, ~~planèt~~planit, nganti raga manungsa. Dadi, materi-materi padhet digawé ing njero inti bintang liwat prosès fusi nuklir (paleburan/manunggaling materi nuklir) lan diwiwiti seka materi-materi ènthèng kaya ta [[hidrogen]] lan [[helium]]. Déné materi-materi sing luwih abot kaya déné [[karbon]], [[oksigen]], [[nitrogen]] lan uga [[wesi]] kagawé ing njero inti bintang amarga pancèn suhu lan tekanané luwih murakabi. Materi-materi iki kontal ing njaba angkasa nalika lintang-lintang iku njeblug.

Sujarah Jagad Raya: Béda antara owahan