Basa Tajik: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 24:
== Dialék ==
Kaya basa Pérsi séjéné, basa Tajik gan ana dialék-dialék ning sekubengané Tajikistan. Dialék Tajik bisa dibagi dadi rong kelompok, ya iku lor-kulon lan tenggara.
*Lor, wewengkon Bukhara, Samarkand, Derbend ning Uzbékistan, lembaglembah Ferghana, Dushanbe
*Tengah, pérangan duwur lembah Zarafshon.
*Kidul, ngebentang sing kidul nganti wétan, ning Kulob lan Qarotigin
Larik 31:
 
==Huruf Tajik==
Sedurung taun 1928, basa Tajik ditulis nganggo huruf Arab Pérsi, ya iku jenis varian huruf Arab kanggo nulis basa Pérsi<ref>{{Cite book|title=Basic Persian: A Grammar and Workbook|last=Yousef|first=Saeed|last2=Torabi|first2=Hayedeh|publisher=Routledge|year=2013|isbn=978-0-415-61651-5|location=Oxon|pages=1}}</ref>. Selanjuté ditulis nganggo huruf [[Aksara Latin]] antara taun 1928 nganti 1940. ToliHuruf Latin diajaraken ning wong Tajik iku sewisé Revolusi Russia taun 1917 kanggo ningkataken literasi lan jarak basa sing pengaruh Islam<ref name=":0" />. Basa Tajik toli nganggo huruf [[Sirilik]] nganti sekiyen. Nanging ning taun 1989, pemréntah Tajikistan, metuaken undang-undang supaya basa Tajik nganggo huruf Arab Pérsi maning. Ana maning kang péngén nganggo huruf Latin nanging sampé sekiyen, pemréntah Tajikistan masih nganggo huruf Sirilik lan sekiyen kang diarani alfabét Tajik ya huruf Sirilik iku.
 
Ning isor iki ditodokaken macem-macem huruf atawa alfabét kang pernah lan masih dienggo nulis basa Tajik miturut tahapané.
 
=== Tajik Sirilik ===
{| cellpadding=4 style="font-size:large; text-align:center;" summary="Thirty four letters of the Tajik Cyrillic alphabet, capital and lowercase" align=center
|+ style="font-size:smaller;" | '''The Tajik alphabet in Cyrillic'''
|-
| {{lang|tg-Cyrl|А а}} || {{lang|tg-Cyrl|Б б}} || {{lang|tg-Cyrl|В в}} || {{lang|tg-Cyrl|Г г}} || {{lang|tg-Cyrl|Ғ ғ}} || {{lang|tg-Cyrl|Д д}} || {{lang|tg-Cyrl|Е е}} || {{lang|tg-Cyrl|Ё ё}} || {{lang|tg-Cyrl|Ж ж}} || {{lang|tg-Cyrl|З з}} || {{lang|tg-Cyrl|И и}} || {{lang|tg-Cyrl|Ӣ ӣ}} ||
|-
| | {{IPA|/æ/}} || {{IPA|/b/}} || {{IPA|/v/}} || {{IPA|/ɡ/}} || {{IPA|/ʁ/}} || {{IPA|/d/}} || {{IPA|/eː/}} || {{IPA|/jɔː/}} || {{IPA|/ʒ/}} || {{IPA|/z/}} || {{IPA|/i/}} || {{IPA|/ˈi/}}
|-
| {{lang|tg-Cyrl|Й й}} || {{lang|tg-Cyrl|К к}} || {{lang|tg-Cyrl|Қ қ}} || {{lang|tg-Cyrl|Л л}} || {{lang|tg-Cyrl|М м}} || {{lang|tg-Cyrl|Н н}} || {{lang|tg-Cyrl|О о}} || {{lang|tg-Cyrl|П п}} || {{lang|tg-Cyrl|Р р}} || {{lang|tg-Cyrl|С с}} || {{lang|tg-Cyrl|Т т}} || {{lang|tg-Cyrl|У у}} ||
|-
| {{IPA|/j/}} || {{IPA|/k/}} || {{IPA|/q/}} || {{IPA|/l/}} || {{IPA|/m/}} || {{IPA|/n/}} || {{IPA|/ɔː/}} || {{IPA|/p/}} || {{IPA|/ɾ/}} || {{IPA|/s/}} || {{IPA|/t/}} || {{IPA|/u/}}
|-class=unicode
| {{lang|tg-Cyrl|Ӯ ӯ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ф ф}} || {{lang|tg-Cyrl|Х х}} || {{lang|tg-Cyrl|Ҳ ҳ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ч ч}} || {{lang|tg-Cyrl|Ҷ ҷ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ш ш}} || {{lang|tg-Cyrl|Ъ ъ}} || {{lang|tg-Cyrl|Э э}} || {{lang|tg-Cyrl|Ю ю}} || {{lang|tg-Cyrl|Я я}}
|-
| | {{IPA|/ɵː/}} || {{IPA|/f/}} || {{IPA|/χ/}} || {{IPA|/h/}} || {{IPA|/tʃ/}} || {{IPA|/dʒ/}} || {{IPA|/ʃ/}} || {{IPA|/ʔ/}} || {{IPA|/eː/}} || {{IPA|/ju/}} || {{IPA|/jæ/}}
|}
=== Arab-Pérsi ===
{| cellpadding="4" style="font-size:large; text-align: center;" summary="Thirty two letters of the Tajik Arabic alphabet, capital and lowercase"
Baris 66 ⟶ 49:
|-
| || {{IPA|/j/}} || {{IPA|/h/}} || {{IPA|/v/}} || {{IPA|/n/}} || {{IPA|/m/}} || {{IPA|/l/}} || {{IPA|/ɡ/}} || {{IPA|/k/}} || {{IPA|/f/}} || {{IPA|/q/}}
|}
 
=== Latin ===
{| cellpadding="4" style="font-size:large; text-align:center;" summary="Thirty letters of the Tajik Latin script, capital and lowercase" align="center"
|+ style="font-size:smaller;" |'''Tajik Latin'''
|{{lang|tg-Latn|A a}}
|{{lang|tg-Latn|B ʙ}}
|{{lang|tg-Latn|C c}}
|{{lang|tg-Latn|Ç ç}}
|{{lang|tg-Latn|D d}}
|{{lang|tg-Latn|E e}}
|{{lang|tg-Latn|F f}}
|{{lang|tg-Latn|G g}}
|{{lang|tg-Latn|Ƣ ƣ}}
|{{lang|tg-Latn|H h}}
|{{lang|tg-Latn|I i}}
|-
|{{IPA|/æ/}}
|{{IPA|/b/}}
|{{IPA|/tʃ/}}
|{{IPA|/dʒ/}}
|{{IPA|/d/}}
|{{IPA|/eː/}}
|{{IPA|/f/}}
|{{IPA|/ɡ/}}
|{{IPA|/ʁ/}}
|{{IPA|/h/}}
|{{IPA|/i/}}
|-
|{{lang|tg-Latn|Ī ī}}
|{{lang|tg-Latn|J j}}
|{{lang|tg-Latn|K k}}
|{{lang|tg-Latn|L l}}
|{{lang|tg-Latn|M m}}
|{{lang|tg-Latn|N n}}
|{{lang|tg-Latn|O o}}
|{{lang|tg-Latn|P p}}
|{{lang|tg-Latn|Q q}}
|{{lang|tg-Latn|R r}}
|{{lang|tg-Latn|S s}}
|-
|{{IPA|/i/}}
|{{IPA|/j/}}
|{{IPA|/k/}}
|{{IPA|/l/}}
|{{IPA|/m/}}
|{{IPA|/n/}}
|{{IPA|/ɔː/}}
|{{IPA|/p/}}
|{{IPA|/q/}}
|{{IPA|/ɾ/}}
|{{IPA|/s/}}
|-
|{{lang|tg-Latn|Ş ş}}
|{{lang|tg-Latn|T t}}
|{{lang|tg-Latn|U u}}
|{{lang|tg-Latn|Ū ū}}
|{{lang|tg-Latn|V v}}
|{{lang|tg-Latn|X x}}
|{{lang|tg-Latn|Z z}}
|{{lang|tg-Latn|Ƶ ƶ}}
|{{lang|tg-Latn|'}}
|-
|{{IPA|/ʃ/}}
|{{IPA|/t/}}
|{{IPA|/u/}}
|{{IPA|/ɵː/}}
|{{IPA|/v/}}
|{{IPA|/χ/}}
|{{IPA|/z/}}
|{{IPA|/ʒ/}}
|{{IPA|/ʔ/}}
|}
 
=== Tajik Sirilik ===
{| cellpadding="4" style="font-size:large; text-align:center;" summary="Thirty four letters of the Tajik Cyrillic alphabet, capital and lowercase" align="center"
|+ style="font-size:smaller;" | '''Tajik Sirilik'''
|-
| {{lang|tg-Cyrl|А а}} || {{lang|tg-Cyrl|Б б}} || {{lang|tg-Cyrl|В в}} || {{lang|tg-Cyrl|Г г}} || {{lang|tg-Cyrl|Ғ ғ}} || {{lang|tg-Cyrl|Д д}} || {{lang|tg-Cyrl|Е е}} || {{lang|tg-Cyrl|Ё ё}} || {{lang|tg-Cyrl|Ж ж}} || {{lang|tg-Cyrl|З з}} || {{lang|tg-Cyrl|И и}} || {{lang|tg-Cyrl|Ӣ ӣ}} ||
|-
| | {{IPA|/æ/}} || {{IPA|/b/}} || {{IPA|/v/}} || {{IPA|/ɡ/}} || {{IPA|/ʁ/}} || {{IPA|/d/}} || {{IPA|/eː/}} || {{IPA|/jɔː/}} || {{IPA|/ʒ/}} || {{IPA|/z/}} || {{IPA|/i/}} || {{IPA|/ˈi/}}
|-
| {{lang|tg-Cyrl|Й й}} || {{lang|tg-Cyrl|К к}} || {{lang|tg-Cyrl|Қ қ}} || {{lang|tg-Cyrl|Л л}} || {{lang|tg-Cyrl|М м}} || {{lang|tg-Cyrl|Н н}} || {{lang|tg-Cyrl|О о}} || {{lang|tg-Cyrl|П п}} || {{lang|tg-Cyrl|Р р}} || {{lang|tg-Cyrl|С с}} || {{lang|tg-Cyrl|Т т}} || {{lang|tg-Cyrl|У у}} ||
|-
| {{IPA|/j/}} || {{IPA|/k/}} || {{IPA|/q/}} || {{IPA|/l/}} || {{IPA|/m/}} || {{IPA|/n/}} || {{IPA|/ɔː/}} || {{IPA|/p/}} || {{IPA|/ɾ/}} || {{IPA|/s/}} || {{IPA|/t/}} || {{IPA|/u/}}
|- class="unicode"
| {{lang|tg-Cyrl|Ӯ ӯ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ф ф}} || {{lang|tg-Cyrl|Х х}} || {{lang|tg-Cyrl|Ҳ ҳ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ч ч}} || {{lang|tg-Cyrl|Ҷ ҷ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ш ш}} || {{lang|tg-Cyrl|Ъ ъ}} || {{lang|tg-Cyrl|Э э}} || {{lang|tg-Cyrl|Ю ю}} || {{lang|tg-Cyrl|Я я}}
|-
| | {{IPA|/ɵː/}} || {{IPA|/f/}} || {{IPA|/χ/}} || {{IPA|/h/}} || {{IPA|/tʃ/}} || {{IPA|/dʒ/}} || {{IPA|/ʃ/}} || {{IPA|/ʔ/}} || {{IPA|/eː/}} || {{IPA|/ju/}} || {{IPA|/jæ/}}
|}
{| cellpadding="4" style="font-size:large; text-align: center;" summary="Thirty two letters of the Tajik Arabic alphabet, capital and lowercase"
|}