Abad Tengahan: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: ka- → angka (4)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: modhèrn → modhèren, werna → warna (2)
Larik 1:
[[File:JuengeresMathildenkreuz.jpg|thumb|upright=1.35|[[Salib Mathilde]], ''[[crux gemmata]]'' digawe kanggo [[Mathilde, Abbess saka Essen]] (973-1011), sing kapacak berlutut ing ngarepé Virgin lan Child ing tanda pengéling-éling [[vitreous enamel|enamel]]. Gusti Yésus iku rada mengko. Mbokmenawa digawe ing [[Köln]] utawa [[Essen]], salib nuduhaké sapérangan tèhnik abad tengahan: [[matak]] reca figuratif, [[filigree]], enamelling, permata polishing lan setelan, lan nganggo maneh saka [[Cameo (ukir)|cameo]] Klasik lan [[sesotya ukir]].]]
Ing sajarah [[Éropah]], '''Abad Tengahan''' utawa '''Jaman Tengahan''' ya iku jaman wiwit saka abad angka 5 nganti angka 15. Abad Tengahan dilekasi déning [[bubaré Kakaisaran Romawi Kulon]] lan nuli manunggal karo [[Rénaisans|Jaman Rénaisans]] lan [[Jaman Tetemon]]. Abad Tengahan iku périodhe tengah saka telung pérangan périodhe tradisional ing sajarah Kulonan: [[jaman klasik|purwakala klasik]], périodhe abad tengahan, lan [[Sajarah modhèrnmodhèren|jaman modhèren]]. Périodhe tengahan dipérang manèh dadi [[Abad Tengahan Wiwitan]], [[Abad Tengahan Dhuwur|Dhuwur]], lan [[Abad Tengahan Pungkasan|Pungkasan]].
 
[[Mudhuné populasi]], [[counterurbanisation]], invasi, lan gerakan saka bangsa, kang wis dipunwiwiti ing [[Late Antiquity]], terus ana ing Abad Tengahan Wiwitan. Pindahé ukuran-gedhé saka [[Masa Migrasi]], kalebu wernawarna-wernawarna [[Bangsa Jerman]], mangun karajan anyar ing bekasé Kakaisaran Romawi Kulon. Ing abad kapitu, [[Afrika Lor]] lan [[Wétan Tengah]]—sapisan péranganing [[Kakaisaran Byzantium]]—teka ing aturan saka [[Kakhalifahan Umayyah]], kakaisaran Islam, sawisé panaklukan déning panerusé [[Muhammad]]. Sanajan ana owah-owahan substansial ing struktur masarakat lan pulitik, pisahé karo jaman klasik ora lengkap. Kakaisaran Bizantium isih-cukup gedhé slamet ing sisih wétan lan tetep daya utama. Kode hukum kakaisaran, ''[[Corpus Juris Civilis]]'' utawa "Kode Yustinianus", malih ing Italia Lor ing 1070 lan dadi digunakaké admired mengko ing abad tengahan. Ing sisih kulon, akèh karajan nganggo institusi Romawi. Monasteri padha diyasa minangka kampanye kanggo [[Kristen|ngristenké]] pagan Eropah. [[Bangsa Frank]], ing [[Dinasti Carolingian]], sadhéla ngadegaké [[Kakaisaran Carolingian]] ing abad angka 8lan awal abad angka 9. Iku nyakup akèh saka Eropah Kulon nanging mengko runtuh amarga tekanan perang sipil internal digabungake karo invasi èksternal—[[Viking]] saka lor, [[Hungaria]] saka wétan, lan [[Saracen]] saka kidul.
 
== Pranala njaba ==