Kasultanan Acèh: Béda antara owahan

'''Kesultanan Acèh Darussalam''' punika sébuah kraton Islam ingkang naté madég ing provinsi [[Acèh]], [[Indonésia]]. Kesultanan Acèh manggén ing lor pulau [[Sumatera]] kaliyan ibu kutha Kutaraja ([[Banda Acèh]]) kaliyan sultan kawiwitan inggih punika [[Sultan Ali Mughayat Syah]] ingkang dipunnobatakén ing Ahad, 1 Jumadil awal 913 [[Hijriyah|H]] utawi ing tanggal [[8 September]] [[1507]]. Ing sejarahipun ingkang ndawa punika([[1496]] - [[1903]]), Acèh sampun ngukir mangsa kapengkér kaliyan begitu megah lan nakjubkan, mliginipun amargi kemampuanipun ing ngérmébag pola lan sistem pendidikan militèr, komitmen ing nentang imperialisme bangsa Éropah, sistem pamaréntahan ingkang teratur lan sistematik, wujudaken punjer-punjer pengkajian ngèlmu kawruh, ngantos kabétahan ing njalin gayutan diplomatik kaliyan nagara sanés.<ref name="melayu">[http://history.melayuonline.com/?a=THNWL29QTS9VenVwRnRCb20%3D= Sejarah Kerajaan Aceh ing MelayuOnline.com]</ref>

Kesultanan Acèh nglampahi mangsa keemasan ing mangsa kepemimpinan [[Sultan Iskandar Muda]] ([[1607]] - [[1636]]). Ing mangsa kepemimpinanipun, Acèh sampun kaasil mukul mundur kekuatankakuwatan Portugis saking selat Malaka. Kejadian punika dipunlukisaken ing [[La Grand Encyclopedie]] manawi ing taun 1582, bangsa Acèh sampun luas prabawa pulau-pulau Sunda (Sumatera, Jawa lan Kalimantan) sarta pérangan lemah Ujung Malayu. Sanèsipun punika Acèh ugi nglampahi gegayutan kaliyan diplomatik kaliyan sadaya bangsa ingkang nglayari Lautan Hindia. Ing taun 1586, kesultanan Acèh nglampahi penyerangan kaliyan Portugis ing Melaka kaliyan armada ingkang kapérang saking 500 buah kapal perang lan 60.000 wadya laut. Serangan punika ing upaya mperluas dominasi Acèh atas [[Selat Malaka]] lan ujung Malayu. manawi Acèh sampun kaasil ngepung Malaka saking sadaya penjuru, ananging penyerangan punika gagal amargi wonten persekongkolan antawis Portugis kaliyan [[kesultanan Pahang]].

Ing lapangan pembinaan kesusasteraan lan ngèlmu agami, Acèh sampun nglahiraken pinten-pinten ulama ingkang misuhurmisuwur, ingkang karangan punika dados rujukan utami ing babagan piyambak-piyambak, kadastakados ta [[Hamzah Fansuri]] ing bukunipun [[Tabyan Fi Ma'rifati al-U Adyan]], [[Syamsuddin al-Sumatrani]] ing bukunipun [[Mi'raj al-Muhakikin al-Iman]], [[Nuruddin Al-Raniri]] ing bukunipun [[Sirat al-Mustaqim]], lan [[Abdurrauf Singkil‎|Syekh Abdul Rauf Singkili]] ing bukunipun [[Mi'raj al-Tulabb Fi Fashil]].

# REID, Anthony. '''''Asal-usul Konflik Acèh''': Dari Perebutan Pasisir Timur Sumatra hingga Akhir Karajan Acèh Abad ke-kaping 19''. [[Jakarta]]: Yayasan Obor Indonésia, [[2005]]. ISBN 979-461-534-X