Kapuloan Galapagos: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: - → - (10)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: ganti isi, replaced: sing → kang (14)
Larik 36:
[[Gambar:Tour of the Galapagos.OGG|right|thumb|277px| Kapuloan Galápagos]]
 
'''Kapuloan Galápagos''' utawa '''Galapagos''' waé iku nagara [[kapuloan]] singkang kapérang saka 13 pulo-pulo mawa geni lan wewaton singkang ana ing [[Samodra Pasifik]] watara 1.000 kilomèter sisih kulon pasisir [[Amérika Kidul]].
 
Sacara pulitis, Galapagos arupa péranganing [[Ekuador]]. Pulo paling tuwané umuré watara 4 yuta taun lan singkang paling enom isih sajeroning prosès pambentukan. Galapagos pancèn arupa salah siji laladan [[gunung geni]] singkang paling aktif ing donya.
 
Galapagos misuwur amarga gunggung [[spésies endemis]]é singkang gedhé lan panlitèn singkang dilakokaké déning [[Charles Darwin]] singkang nggawa panjenengané nemu téyori [[selèksi alam]].
 
Kapuloan iki dipérang dadi rong wilahan: lor lan kidul [[khatulistiwa]]. Garis khatulistiwa ngliwati pérangan lor pulo gedhé dhéwé, Isabela.
 
Galapagos dikukuhaké minangka [[cagar alam]] taun [[1959]], ngreksa 97,5% wewengkon kapuloan iki. Sisané diwènèhaké marang pamukiman manungsa singkang wis ana wektu iku. Watara 1.000 nganti 2.000 wong manggon ing kana. Taun [[1972]] sawijining sènsus dilakokaké lan 3.488 jiwa kacathet. Tekan taun [[1980-an]], gunggung iki wis mundhak nganti 15.000 wong.
 
Taun [[1986]] lautan ing saubengé ditélakaké minangka [[cadhangan kalautan]]. [[UNESCO]] ngukuhaké Galapagos minangka [[Situs Warisan Donya UNESCO|Situs Warisan Donya]] taun [[1978]] singkang banjur ''diperpanjang'' nalika Dhésèmber [[2001]] kanggo nglebokaké wewengkon cadhangan kalautan. Yayasan Charles Darwin singkang didhèdikasikaké kanggo njaga kapuloan iki diyasa ing [[Bèlgi]] taun [[1959]].
 
Spesies singkang wigati kalebu:
* [[Iguana]] dharat, ''Conolophus subcristatus''
* Iguana laut, ''Amblyrhynchus cristatus'' (siji-sijiné jinis iguana singkang mangan panganan saka laut)
* [[Bulus]] Raksasa Galapgos, ''Geochelone elephantopus'', ditepungi minangka Galápago sajeroning [[basa Spanyol]], iku kéwan singkang dadi asal jeneng kapuloan iki.
* 13 spésies endemis [[kutilang|manuk kutilang]].
* [[Pinguin Galapagos]], ''Spheniscus mendiculus''
* [[Manuk laut]] singkang ora mabur, ''Nannopterum harrisi''
 
== Pulo-pulo ==