Basa ngoko: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 9:
=== Lawasan ===
[[File:Javanese speech levels (old).png|thumb|300px|Unggah-ungguh Jawa kang lawas]]
Basa krama kang lawas kapérang telu: ngoko lugu, ngoko antya-basa, lan ngoko basa-antya.{{sfn|Suwadji|2013|pp=10-11}}{{sfn|Harjawiyana|Supriya|2001|p=18}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=43-65}} Ana uga kang mérang basa ngoko dadi basa ngoko lugu lan basa ngoko andhap. Basa ngoko andhap banjur kapérang manèh dadi basa ngoko antya-basa lan basa ngoko basa-antya.{{sfn|Harjawiyana|Supriya|2001|p=18}}<ref name=":1">{{Cite magazine|last=|first=|date=1903-08-09|title=Antya basa lan basa antya|url=https://www.sastra.org/koran-majalah-dan-jurnal/sasadara/543-sasadara-radya-pustaka-1903-08-1808?k=madyantara|magazine=Sasadara|doi=|pmid=|access-date=}}</ref>
 
==== Ngoko lugu ====
Basa ngoko lugu iku basa ngoko kang nganggo tembung, ater-ater, lan panambang ngoko.{{sfn|Suwadji|2013|pp=10-11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=43-65}} Ing isor iki conto ukara kang nganggo basa ngoko lugu.
 
<blockquote>Kowé apa arep mangan iwak wedhus?{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=43-65}}</blockquote>
 
Kabèh tembung ing conto iku ngoko.
 
==== Ngoko antya-basa ====
Basa ngoko antya-basa iku basa ngoko kang nganggo tembung, ater-ater, lan panambang ngoko kanthi woworan tembung krama inggil lan tembung krama andhap.{{sfn|Suwadji|2013|pp=10-11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=43-65}} Ing isor iki conto ukara kang nganggo basa antya-basa.
 
<blockquote>'''Sarira'''mu apa '''karsa''' '''dhahar''' iwak wedhus?{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=43-65}}</blockquote>
 
Tembung ''sarira'', ''karsa'', lan ''dhahar'' ing conto minangka éwoning tembung krama inggil.
 
==== Ngoko basa-antya ====
Basa ngoko basa-antya iku basa ngoko kang nganggo tembung, ater-ater, lan panambang ngoko kanthi woworan tembung krama saha tembung krama inggil lan tembung krama andhap.{{sfn|Suwadji|2013|pp=10-11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=43-65}} Ana sawatara tembung ngoko kang ora kena dikramakaké supaya dumadi basa ngoko basa-antya, ya iku: ''ana'', ''endi'', ''ora'', ''arep'', ''aku'', ''iki'', ''iku'', ''utawa'', ''isih'', ''apa'', ''aja'', ''iya'', ''amarga'', ''enggon'', ''kana'', ''kéné'', ''kono'', ''karo'', ''kapan'', ''kepriyé'', ''kang'', ''durung'', ''dudu'', ''saiki'', ''saprana'', ''sapréné'', ''saprono'', ''samana'', ''saméné'', ''samono'', ''sing'', ''wis'', ''lagi'', ''pira'', ''dhèk'', ''jaré'', ''mau'', ''manèh'', ''menawa'', ''menyang'', ''marang'', ''mung'', ''mengko'', ''mangkana'', ''mengkéné'', ''mengkono'', ''baé'', lan ''nganti''.<ref name=":1" /> Manawa tembung-tembung mau, ater-ater, lan panambang kakramakaké kang dumadi destun malah basa mudha krama, dudu basa ngoko basa-antya. Ing isor iki conto ukara kang nganggo basa ngoko basa-antya.
 
<blockquote>'''Panjenengan'''mu apa '''karsa''' '''dhahar''' ''ulam'' ''ménda''?{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=43-65}}</blockquote>
 
Tembung ''panjenengan'', ''karsa'', lan ''dhahar'' ing conto minangka éwoning tembung krama inggil, déné tembung ''ulam'' lan ''ménda'' minangka éwoning tembung krama.