Dalai Lama: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
TracySurya (parembugan | pasumbang)
seka id
 
TracySurya (parembugan | pasumbang)
c rampung mertal
Larik 1:
:'':Artikel iki ngenani jabatan Dalai Lama, kanggo Dalai Lama kaping-14 sing katon ing foto, pirsani [[Tenzin Gyatzo]]''
[[Gambar:Tenzin Gyatzo foto 2.jpg|right|thumb|260px|Dalai Lama kaping-14, [[Tenzin Gyatso]] (lair 1935)]]
[[Gambar:13thdali2.jpg|thumb|260px|Dalai Lama kaping-13, [[Thubten Gyatso]] (1876-1933)]]
Jroning basa [[Tibetan Buddhism]], para '''Dalai Lama''' ([[basa Tibet]]: ཏ་ཱལའི་བླ་མ་ taa-la’i bla-ma; [[Hanzi prasaja]]: 达赖喇嘛; [[Hanzi tradhisional]]: 達賴喇嘛; [[pinyin]]: Dálài Lǎmā) iku garis [[tulku]] saka pamimpin [[Gelugpa]] sing bisa dilacak manèh tekan taun [[1391]]. Tibetan Buddhists percaya yèn Dalai Lama iku pawujudan insani saka [[Avalokitesvara]] ("Chenrezig" [''spyan ras gzigs''] jroning basa Tibet), [[bodhisattva]] ''of compassion''. Antarané [[abad XVII]] lan [[1959]], Dalai Lama iku kepala pamaréntahan Tibet, ngendhalèkaké sebagéyan gedhé negara saka ibukutha [[Lhasa]]. Dalai Lama iku kepala Tibetan Buddhism, lan para pamimpin saka papat aliran percaya yèn Dalai Lama iku lama paling dhuwur jroning tradhisi Tibet. Panjenengané asring diundang "His Holiness" (utawa HH) sadurungé gelaré.
 
Dalai Lama asring dikira kepala aliran Gelug, nanging jabatan iki resminé dicekel [[Ganden Tripa]] (''dga' ldan khri pa'').
 
<!--[[Dalai Lama kekaping-5]], dengankanthi dukungandhukungan [[Gushri Khan]], seorangsawijining penguasapanguwasa Mongol darisaka Khökh Nuur, mempersatukanmanunggalaké Tibet. Para Dalai Lama memerintahmréntah diing Tibet sampainganti [[RepublikRépublik Rakyat Tionghoa]] menginvasinginvasi daerahdhaérah iniiki padataun [[1949]] danlan kemudiannuli mengambilnjupuk alih kendalikendhali padataun [[1959]]. Dalai Lama kekaping-14 kemudian melarikannuli dirimlayu kemenyang [[India]] danlan telahwis ''renounced temporal power''. Dalai Lama kekaping-14 menginginkanméngénaké otonomi bagikanggo Tibet, bukandudu kemerdekaankamardikan. LihatPirsani [[SejarahSajarah Tibet]] untukkanggo keterangankatrangan lebihluwih lanjut.
 
"Dalai" artinyategesé "lautan" dalamjroning bahasabasa Mongol, danlan "[[Lama]]" (''bla ma'') adalahiku bahasabasa Tibet untukkanggo "[[guru]]", danlan dapatbisa jugauga berartiateges "[[rahib]]". Gelar iniiki pertamapisanan dianugerahkandianugerahaké olehdéning penguasapanguwasa Mongol [[Altan Khan]] kepadamarang Sonam Gyatso, seorangsawijining abbot diing biara Drepung yangsing dianggapdianggep sebagaiminangka lama paling terkemukamisuwur diing masanyamangsané. WalaupunSenajan Sonam Gyatso menjadidadi lama pertamapisanan yangsing memegangnyandhang gelar "Dalai Lama", karenaamarga iapanjenengané adalahiku anggota ketigakatelu dalamjroning garisnyagarisé, iapanjenengané menjadidadi "Dalai Lama kekaping-3". KeduaKaloro gelar sebelumnyasadurungé diberikandiwènèhaké kepadamarang dualoro inkarnasi sebelumnyasadurungé. Gelar "Dalai Lama" sekarangsaiki diberikandiwènèhaké kepadamarang setiapsaben inkarnasi pemimpinpamimpin agama tersebutkasebut. OrangWong Tibet memanggilngundang Dalai Lama ''Gyawa Rinpoche'' (''rgya ba rin po che'') berartising tegesé "Precious Victor," atauutawa ''Yeshe Norbu'' (''ye shes nor bu'') berartising tegesé "Wisdom Jewel". Dalai Lama kekaping-14, danlan para pendahulunyapandhisiké, dianggapdianggep sebagaiminangka inkarnasi Buddha of Compassion.
 
== Daftar Dalai Lama ==
{| {{Prettytable}}
! !! NamaJeneng !! HidupUrip !! PerwalianPawalian !! [[BahasaBasa Tibet]]/[[Transliterasi Wylie|Wylie]] !! [[Transkripsi resmi Tibet|Transkripsi Resmi]] !! EjaanÉjaan LainLiya
|-----
| 1. || [[Gedun Drub, Dalai Lama kekaping-1|Gedun Drub]] || [[1391]]-[[1474]] || × || དྒེ་འདུན་འགྲུབ་{{br}}''dge ‘dun ‘grub'' || Gêdün Chub || Gedün Drup, Gendun Drup
|-----
| 2. || [[Gendun Gyatso, Dalai Lama kekaping-2|Gendun Gyatso]] || [[1475]]-[[1541]] || × || དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''dge ‘dun rgya mtsho'' || Gêdün Gyaco || Gedün Gyatso, Gendün Gyatso
|-----
| 3. || [[Sonam Gyatso, Dalai Lama kekaping-3|Sonam Gyatso]] || [[1543]]-[[1588]] || [[1578]]–[[1588]] || བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''bsod nams rgya mtsho'' || Soinam Gyaco || Sönam Gyatso
|-----
| 4. || [[Yonten Gyatso, Dalai Lama kekaping-4|Yonten Gyatso]] || [[1589]]-[[1616]] || [?] || ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''yon tan rgya mtsho'' || Yoindain Gyaco || Yontan Gyatso
|-----
| 5. || [[Lobsang Gyatso, Dalai Lama kekaping-5|Lobsang Gyatso]] || [[1617]]-[[1682]] || [[1642]]–[[1682]] || བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''blo bzang rgya mtsho'' || Lobsang Gyaco || Lobzang Gyatso, Lopsang Gyatso
|-----
| 6. || [[Tsangyang Gyatso, Dalai Lama kekaping-6|Tsangyang Gyatso]] || [[1683]]-[[1706]] || [?]–[[1706]] || ཚང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''tshang dbyangs rgya mtsho'' || Cangyang Gyaco ||
|-----
| 7. || [[Kelzang Gyatso, Dalai Lama kekaping-7|Kelzang Gyatso]] || [[1708]]-[[1757]] || [[1751]]–[[1757]] || བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''bskal bzang rgya mtsho'' || Gaisang Gyaco || Kelsang Gyatso, Kalsang Gyatso
|-----
| 8. || [[Jamphel Gyatso, Dalai Lama kekaping-8|Jamphel Gyatso]] || [[1758]]-[[1804]] || [[1786]]–[[1804]] || བྱམས་སྤེལ་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''byams spel rgya mtsho'' || Qambê Gyaco || Jampel Gyatso, Jampal Gyatso
|-----
| 9. || [[Lungtok Gyatso, Dalai Lama kekaping-9|Lungtok Gyatso]] || [[1806]]-[[1815]] || ([[1808]]–[[1815]])× || ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''lung rtogs rgya mtsho'' || Lungdog Gyaco || Lungtog Gyatso
|-----
| 10. || [[Tsultrim Gyatso, Dalai Lama kekaping-10|Tsultrim Gyatso]] || [[1816]]-[[1837]] || — || ཚུལ་ཁྲིམ་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''tshul khrim rgya mtsho'' || Cüchim Gyaco || Tshültrim Gyatso
|-----
| 11. || [[Khedrup Gyatso, Dalai Lama kekaping-11|Khendrup Gyatso]] || [[1838]]-[[1856]] || [[1844]]–[[1856]] || མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''mkhas grub rgya mtsho'' || Kaichub Gyaco || Kedrub Gyatso
|-----
| 12. || [[Trinley Gyatso, Dalai Lama kekaping-12|Trinley Gyatso]] || [[1856]]-[[1875]] || [?] || འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''‘phrin las rgya mtsho'' || Chinlai Gyaco || Trinle Gyatso
|-----
| 13. || [[Thubten Gyatso, Dalai Lama kekaping-13|Thubten Gyatso]] || [[1876]]-[[1933]] || [?] || ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''thub bstan rgya mtsho'' || Tubdain Gyaco || Thubtan Gyatso, Thupten Gyatso
|-----
| 14. || [[Tenzin Gyatso, Dalai Lama kekaping-14|Tenzin Gyatso]] || [[1935]]–saat ini || [[1950]]–saat ini || བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་{{br}}''bstan ‘dzin rgya mtsho'' || Dainzin Gyaco ||
|}
 
Gelar "Dalai Lama" dianugerahkandianugerahaké dengankanthi anumerta kepadamarang Dalai Lama yangsing pertamapisanan danlan keduakapindho. Dalai Lama kesembilankaping ditahtakansanga secaraditahtakaké sacara resmi, tapinanging takora pernahtau memerintahmréntah.-->
 
[[Kategori:Tibet]]