Sultan Agung Hanyakrakusuma

Kraton Mataram dunungipun wonten ing Kota Gedhe Ngayogyakarta. Ingkang Jumeneng nata kapisan R. Sutawijaya inggih ingkang jejuluk panembahan Senapati. Panjenenganipun ngasta pusaraning praja kala taun 1575 dumugi taun 1601. Ingkang gumatos jumeneng nerendra Mas Jolang, jejuluk Prabu Seda Krapyak. Anggenipun ngasta kaprabon wiwit taun 1601 dumuginipun murud ing kasidan jati ingkang gumantos nata ing Mataram panjenenganipun Sultan Agung Hanyakrakusuma, dangunipun ngantos 32 taun, inggih punika wiwit taun 1613 dumugi taun 1645. Selabetipun saged nggolong-nnggiligaken laladan satanah Jawi, malah neh Nusantara sadaya. Sultan Agung tansah mbudidaya sageta nyirnakaken wontenipun panjajahan ing tlatah Nusantara. Panjenenganipun kagungan pamanggih bilih kamardikan punika dados hakipun sadaya bangsa ing saindenging bawana. Mila boten aneh manawi Sultan Agung boten rena wontenipun panjajahan. Kala taun 1619 Sultan Agung mbidhalaken wadya bala saking Mataram dhateng Batavia dipunpandhegani dening Tumenggung Baureksa. Tandhingipun prajurit Mataram mempeng angangseg pindha jangkrik mambu kili, perang dharat lan samudra anggegirisi. Emanipun kala samanten dereng saged kasil njongkeng benteng kumpeni VOC, jalaran ketelesan sadhiyan tendha, mila kapeksa mundur saprelu nyamektakaken samukawis. Serangan ingkang kaping kalih dhateng Batavia dipunbidhalaken taun 1629. Kala samanten langkung siyaga katimbang ingkang sampun. Dene ingkang mandhegani prajurit Mataram Tumenggung Sura Agul- Agul. Pangamukipun kathah adamel korbanipun kumpeni. Malah kala samanten Gubernur Jendral J. P. Coen kapagut ing rana, dening prajurit mataram. Kumpeni meh kemawon kajodheran, sampuna manggih cara ingkang licik. Saweg mempeng- mempengipun perang brubuh, ndilalah kumpeni sumerep lumbung sadhiyan tedha. Sami sakala lumbung- lumbung tedhanipun prajurit Mataram dipunbesmi telas- telasan dening kumpeni julig punika. Prajurit Mataram kapeksa tata- tata malih kangge ngiyati samukawisipun. Sanadyan wekdal punika dereng hasil mbrastha panjajah, Sultan Agung Hnyakrakusuma boten nglokro ing pambudi. Semangat lan tekad anggenipun kepengin uwal saking cengkremaning panjajah tetep makantar- kantar.

Sultan Agung Hanyakrakusuma