Muryalelana (Salatiga, 31 Desember 1930 - 4 Juni 2002) menika salah satunggaling sastrawan ingkang "serba bisa"[1]. Kabandhing kaliyan rencang-rencang sastrawan satunggal angkatanipun, kados Esmiet, Tamsir A.S., Susilomurti, Sudharma K.D., St. Iesmaniasita, lan sapiturutipun, wonten ing khazanah basa lan sastra Jawi modheren, Muryalelana radi benten. Umumipun sastrawan sanesipun namung ndamel karya ing satunggal utawi kalih genre, ananging Muryalelana nyerat sakperangan genre. Saksanese nyerat puisi, cerkak, lan kritik sastra Jawi, piyambakipun ugi nyerat bab ingkang gegayuhan kaliyan basa, karawitan, paramasastra, ukum, lan sakpanunggalane.

Pagesangan, Pendhidhikan lan Pendamelan

besut

Muryalelana angsal pandhidhikan dhasar nalika jaman Walanda wonten ing Vervolkschool. Saksampunipun lulus saking Vervolkschool, piyambakipun mlebet wonten ing SGB (Sekolah Guru Bantu) ananging mboten nerasaken ing drajad kang langkung inggil amargi ndherek perang kamardhikan. Nalika yuswa 17 taun, Muryalelana enem dipun cepeng dening Walanda lan dikunjara. Wiwitan dikunjara ing kamp Salatiga, banjur dipindhah ing Mlaten (Semarang), lan pungkasanipun dipindhah ing Nusakambangan. Saksampunipun rundingan ing Konferensi Meja Bundar kaleksanan ing taun 1950 piyambakipun dibebasaken.

Saksampunipun dibebasaken, nerasaken sekolah ingkang langsung inggil ing SGA (Sekolah Guru Atas) Negeri Semarang, tamat taun 1955. Tamat saking SGA, Muryalelana nyambut damel dados guru SRL utawi SGB Negeri kagem lare putri ing Pecangaan, Jepara. Mboten dangu ngajar, piyambakipun nerasaken kuliah wonten ing PGSLP (Pendidikan Guru Sekolah Lanjutan Pertama) Surakarta, mendhet Jurusan Bahasa dan Sastra Jawa, program kalih taun lan lulus taun 1960.

Tamat saking PGSLP, Muryalelana dados guru basa Jawi ing SMP Negeri Ungaran ugi dados guru ing SMEP (Sekolah Menengah Ekonomi Pertama) Negeri Ungaran. Wiwit taun 1968 dumugi 1975 kadapuk dados Kepala SMEP Negeri Ungaran. Nalika njabat guru lan Kepala SMEP, piyambakipun nerasake kuliah wonten ing USW (Universitas Satya Wacana) Salatiga, mendhet jurusan PU (Pendidikan Umum), lulus taun 1975. Saksampunipun lulus saking USW, piyambakipun ugi dados guru ing SMEA (Sekolah Menengah Ekonomi Atas) Negeri Semarang. Pungkasanipun, Muryalelala njabat Kepala Sekolah SMP Negeri 24 Semarang.

Saksanese ngajar lan njabat Kepala Sekolah, Muryalelana ugi nate dados Pimpinan Proyek Pembinaan Bahasa dan Sastra Daerah Jawa Tengah, mrakarsani panerbitan majalah basa Jawi Pustaka Candra wiwit Januari 1981 ing Semarang, lan dados anggota Sanggar Seniman kapimpin dening Sahid Langlang, jumeneng ing Mediun taun 1955.

Karya Sastra

besut
  1. Antologi Sajak-Sajak Jawa (1975); antologi dening St. Iesmaniasita,
  2. Lintang-Lintang Abyor: Sekuntum Puisi Jawa Mutakhir (1983); antologi dening Susatyo Darnawi,
  3. Bunga Rampai Sastra Jawa Mutakhir (1985); anotlogi dening J.J. Ras,
  4. Antologi Puisi Jawa Modern (1984); antologi dening Suripan Sadi Hutomo.

Rujukan

besut
  1. Prabowo, Dhanu Priyo; Widati, Sri; Rahayu, Prapti (2015). Ensiklopedi Sastra Jawa. Yogyakarta: Balai Bahasa Yogyakarta. kc. 354. ISBN 9789791852357.