Owahan iklim

Owahan iklim ya iku owahé ing panyebaran pola cuaca statistik sing owahané ana terus tekan suwé (i.e., puluhan tekan yutaan taun). Owahan iklim bisa ngarujuk marang owahan ing kondhisi cuaca rata-rata, utawa kondhisi rata-rata jangka suwé ing variasi wektu (i.e., kurang luwih, prastawa-prastawa cuaca ekstrim). Owahan Iklim iku disebabaké déning faktor-faktor kaya ta prosès biotik, variasi-variasi ing radiasi srengéngé katampa déing Bumi, lèmpèng tektonik, lan érupsi volkanik. Kagiyatan-kagiyatan manungsa tartemtu uga uwis diidentifikasi minangka jalaran sing signifikan marang owahan iklim akir-akir iki, asringé tegesé global warming (pemanasan global)

Èlmuwan kanthi aktif makarya kanggo mangertèni iklim wektu mbiyèn lan mektu suk mbèn kanthi nggunakaké observasi lan model-model theoretis. Sawiji cathetan iklim—nganti tekan wktu mbiyèné Bumi—sing uwis dikumpulaké, lan isih ditambah, adhedhasaré bukti geologis saka profil-profil suku bolongan bor, sari pati sing dipisahaké saka akumulasi ès, cathetan-cathetan flora lan fauna, glasial lan prosès-prosès periglasial, isotope stabil lan analisis marang lapisan sédhimèn, lan cathertah-cathetaning segaratala ing wektu mbiyèn. Data sing luwih anyar disedhiakaké déning cathetan instrumental. General circulation models (modèl sirkulasi umum), sing adhedhasaré sains fisik, asringé digunakaké ing pendekatan teoritis kanggo ngepasaké data iklim wektu mbiyèn, gawé proyeksi wektu suk mbèn, lan rante sebab akibat ing owahan iklim.