Pentosa
Pentosa iku sawijining monosakarida sing duwé limang atom karbon, kanthi sa gugus fungsi aldehida ing posisi 1 (aldopentosa) utawa keton ing posisi 2 (ketopentosa).
Aldopentosa duwé telu pusat kiral ("atom karbon asimetris") saèngga ana wolu stereoisomer.
Molekul 4-D-aldopentosa, :-
CH=O CH=O CH=O CH=O | | | | HC-OH HO-CH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HO-C HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | CH2OH CH2OH CH2OH CH2OH D-Ribosa D-Arabinosa D-Xilosa D-Liksosa
Ketopentosa duwé loro pusat kiral saéngga ngasilaké papat stereoisomer - ribulosa (bentuk L- lan D-) lan xilulosa (bentuk L- lan D-).
Gugus fungsi aldehida lan keton ing karbohidrat iki ngréaksi karo gugus fungsi hidroksil sisihé mbentuk hemiasetal utawa hemiketal intramolekular, terus kanthi urut. Struktur cincin sing diasilaké gegandhèngan karo furan, lan sinebut furanosa. Cincin iki mbukak lan nutup kanthi spontan, saéngga mungelaké dumadiné puteran iketan antarané gugus karbonil lan atom karbon tanggané - ngasilaké rong konfigurasi sing béda (α lan β). Prosès iki sinebut mutarotasi.
Ribosa wujud komponèn RNA lan DNA (kanthi wujud deoksiribosa).