Pergiwa Pergiwati
Pergiwa - Pergiwati inggih punika salah satunggalipun lakon carangan saking wiracarita Mahabharata ingkang nyariyosaken pangembaran piyantun putri kembar kalih Arjuna, ingkang gadhah asma Endhang Pergiwa saha Endhang Pergiwati [1]. Wonten ing sajarah Mahabharata Dewi Pergiwa saha Dewi Pergiwati punika putri saking Raden Arjuna kaliyan Dewi Manuhara, putri saking Bagawan Sidik Wacana saking pertapan Andhong Suwiwi [2]. Dewi Pergiwa saha Dewi Pergiwati gadhah kalih welas sedherek, inggih punika Abimanyu, Sumitra, Bratalaras, Bambang Irawan, Kumaladewa, Kumalasakti, Wilugangga, Prabakusuma, Wijanarka, Antakadewa dan Bambang Sumbadra. Wiwit saking alitipun Pergiwa saha Pergiwati punika lenggah wonten ing pertapan Andhong Sumiwi kaliyan ibu saha simbahipun. Dumugi remaja, piyantun èstri kalih punika medhal pertapan, tindhak dhateng Mandukara kanggé madosi keng rama, Raden Arjuna. Kacariyosaken, Pergiwa punika gadhah sipat saha watak ingkang setia, saé budhinipun, sabar, saha jatmika. Manawi Pergiwati punika gadhah sipat saha watak setia, jujur, sabat, jatmika, gampil dipuntresnani kaliyan sanès, amargi gampil anggènipun duka utawi tersinggung[2]. Dipun cariyosaken, Pergiwa punika dipunkrama kaliyan Raden Gatutkaca, putra saking Raden Werkudara kaliyan Dewi Arimbi. Dewi Pergiwa kaliyan Raden Gatutkaca dipunparingi putra ingkang namanipun Arya Sisikirana. Manawi rayinipun, Pergiwati punika dipunkrama kaliyan Raden Pancawala, putra saking Prabu Puntadewa kaliyan Dewi Drupadi, raja ingkang lenggah Nagara Ngamarta [2].
Lakon Pergiwa Pergiwati besut
Kacariyos wonten ing cariyos ringgit tiyang Ngayogyakarta, ing jaman Sri Sultan Hamengku Bawana ingkang jumeneng kaping VIII, lakon Pergiwa Pergiwati inggih punika lakon carangan saking wiracarita Mahabharata [1]. Pergiwati punika dipundadosaken patah (uba rampe wonten ing adicara pawewahan.) Lakon Pergiwa Pergiwati punika dipuncariyosaken dumugi tigang episode, ingkang sepindhah inggih punika cariyos Dewi Pergiwa saha Dewi Pergiwati tindhak madosi ramanipun, Raden Arjuna, ingkang kaping kalih inggih punika cariyos kramanipun Angkawijaya kaliyan Dewi Siti Sendari, ingkang kaping tiga cariyos kramanipun Prabu Pancawala, putra saking Yudhistira kaliyan Dewi Pergiwati. Lakon Pergiwa Pergiwati saha nyariyosaken kasmaranipun Raden Gatutkaca kaliyan Dewi Pergiwa, sarta Bambang Irawan kaliyan Dewi Titisari (putri saking Kresna)[1].