Proklamasi kamardikan Indonésia
Proklamasi Kamardikan Indonésia Jumat, 17 Agustus 1945 Taun Masehi, utawa 17 Agustus 2605 miturut taun Jepang, utawa 17 Ramelan 1365 Taun Hijriyah diwacakaké déning Ir. Soekarno sing didhampingi déning Drs. Mohammad Hatta ing Dalan Pegangsaan Wétan 56, Jakarta Pusat. Prosès kanggo nggayuh proklamasi iki ora gampang. Sadurungé wis diwangun sawijining panitia panyelidik, banjur ganti jeneng dadi panitia persiapan, sing diadani déning pamaréntah Jepang. Ing pungkasan Perang Donya II ya iku tanggal 12 Agustus 1945, Marsekal Terauchi wis ngandaraké marang Soekarno, Hatta lan Radjiman yèn pamaréntah Jepang bakal énggal mènèhi kamardikan marang Indonésia lan proklamasi kamardikan bisa ditindakaké sajeroning sawatara dina, gumantung cara makarya PPKI. Nanging para nom-noman Indonésia wis ora sranta, saéngga kadadéan Prastawa Rengasdengklok ya iku 'penculikan' Soekarno saperlu didhesek supaya énggal mbiwara kamardikan.
Latar wuri
besutIng tanggal 6 Agustus 1945 sawijining bom atom ditibakaké ing sadhuwuring kutha Hiroshima Jepang déning Amérikah Sarékat sing wiwit mudhunaké moral semangat wadya Jepang ing saindhenging jagad. Sedina sawisé iku Badan Penyelidik Usaha Persiapan Kamardikan Indonésia BPUPKI, utawa "Dokuritsu Junbi Cosakai", ganti jeneng dadi PPKI (Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia) utawa ingaran uga Dokuritu Junbi Inkai sajeroning basa Jepang, kanggo luwih negasaké kepinginan lan angkah nggayuh kamardikan Indonésia. Ing tanggal 9 Agustus 1945, bom atom kaloro ditibakaké ing sadhuwuring Nagasaki saéngga njalari Jepang nyerah marang Amérikah Sarékat lan sekuthuné. Momèn ini pun dimanfaataké déning Indonésia kanggo mroklamasèkaké kamardikané.
Soekarno, Hatta minangka pimpinan PPKI lan Radjiman Wedyodiningrat minangka mantan ketua BPUPKI dimaburaké menyang Dalat, 250 km ing sisih wétan sagara Saigon, Vietnam kanggo ketemu Marsekal Terauchi. Ana kabar yèn prajurit Jepang pinuju ana ing jurang kakalahan lan bakal mènèhaké kamardikan marang Indonésia. Sauntara iku ing Indonésia, ing tanggal 14 Agustus 1945, Sutan Syahrir wis krungu warta liwat radhio yèn Jepang wis nyerah marang Sakuthu. Para pejuang gerilya siyap-siyap mroklamasèkaké kamardikan RI, lan nulak wujud kamardikan minangka bebungah Jepang.
Ing tanggal 12 Agustus 1945, Jepang liwat Marsekal Terauchi ing Dalat, Vietnam, ngandaraké marang Soekarno, Hatta lan Radjiman yèn pamaréntah Jepang bakal énggal mènèhi kamardikan marang Indonésia lan proklamasi kamardikan bisa ditindakaké sajeroning sawatara dina, gumantung cara makarya PPKI.[1] Sanajan mangkono Jepang ménginaké kamardikan Indonésia ing tanggal 24 Agustus.
Rong dina sabanjuré, wektu Soekarno, Hatta lan Radjiman bali menyang tanah air saka Dalat, Sutan Syahrir ndhesek supaya Soekarno énggal mroklamasèkaké kamardikan amarga nganggep asil patemon ing Dalat minangka tipu muslihat Jepang, amarga Jepang nalika-wektu wis kudu nyerah marang Sakuthu lan kanggo nyelaki anané perpecahan sajeroning kubu nasionalis, antara sing anti lan pro Jepang. Hatta nyritakaké marang Syahrir bab asil partémon ing Dalat. Soekarno durung yakin yèn Jepang pancèn wis nyerah, lan proklamasi kamardikan RI wektu iku bisa ndadèkaké wutahing getih sing akèh, lan bisa duwé akibat fatal yèn para pejuang Indonésia durung siyap. Soekarno ngélingaké Hatta yèn Syahrir ora duwé hak mroklamasèkaké kamardikan amarga iku haké Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia (PPKI). Sauntara iku Syahrir nganggep PPKI wujud badan gawéan Jepang lan proklamasi kamardikan déning PPKI mung ateges 'bebungah' saka Jepang (sic).
Ing tanggal 14 Agustus 1945 Jepang nyerah marang Sakuthu. Wadya lan Angkatan Laut Jepang isih kuwasa ing Indonésia amarga Jepang wis janji bakal mbalèkaké kakuwasan ing Indonésia marang Sakuthu. Sutan Sjahrir, Wikana, Darwis, lan Chaerul Saleh krungu kabar iki liwat radhio BBC. Sawisé krungu désas-desus Jepang bakal bertekuk lutut, golongan mudha ndhesak golongan tuwa supaya énggal mroklamasèkaké kamardikan Indonésia. Nanging golongan tuwa ora péngin kesusu lan ora gelem ana wutah getih nalika proklamasi. Konsultasi diayahi sajeroning wangun rapat PPKI. Golongan mudha ora nyetujoni rapat iku, ngèlingi PPKI iku badan sing diwangun déning Jepang. Golongan mudha péngin kamardikan saka usaha bangsa kita dhéwé, dudu pawèwèh Jepang.
Soekarno lan Hatta nekani panguwasa militèr Jepang (Gunsei) kanggo konfirmasi ing kantoré ing Koningsplein (Medan Merdeka). Nanging kantor mau kothong.
Soekarno lan Hatta bebarengan Soebardjo sabanjuré lunga menyang kantor Bukanfu, Laksamana Muda Maeda, ing Dalan Medan Merdeka Utara (Rumah Maeda ing Jl Imam Bonjol 1). Maeda nyambut kerawuhan rombongan iki kanthi ucapan slamet wis kasil ing Dalat. Sinambi njawab yèn dhèwèké durung nampa konfirmasi sarta isih nunggu instruksi saka Tokyo. Samulihé saka Maeda, Soekarno lan Hatta énggal nyiapaké patemon Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia (PPKI) ing jam 10 pagi 16 Agustus ésuké ing kantor Jalan Pejambon No 2 kanggo ngrembug sing magepokan karo persiapan Proklamasi Kamardikan.
Sedina sawisé iku, gejolak tekanan sing ménginaké pengambilalihan kakuwasan déning Indonésia tansaya ndadra, dilancaraké déning para nom-noman saka manéka golongan. Rapat PPKI ing 16 Agustus jam 10 ésuk ora ditindakaké amarga Soekarno lan Hatta ora teka. Peserta rapat ora ngerti yèn wis kadadéan prastawa Rengasdengklok.
Prastawa Rengasdengklok
besutPara nom-noman pejuang, kalebu Chaerul Saleh, Sukarni, lan Wikana sing kobong semangat heroismené sawisé dhiskusi karo Ibrahim gelar Datuk Tan Malaka sing kagabung sajeroning obahan pendhem kélangan kasabaran, lan ésuk umun=umun tanggal 16 Agustus 1945 bebarengan Shodanco Singgih, salah siji anggota PETA, lan nom-noman liya, nggawa Soekarno (karo Fatmawati lan Guntur sing isih umur 9 bulan) lan Hatta, menyang Rengasdengklok, sing sabanuré misuwur minangka prastawa Rengasdengklok. Tujuané ya iku supaya Ir. Soekarno lan Drs. Moh. Hatta ora kaprabawaan déning Jepang. Sajeroning patemon iku para nom-noman ngupaya ngyakinaké Soekarno yèn Jepang wis takluk lan para pejuang wis siyap kanggo nglawan Jepang, kanthi résiko apa waé.
Isi Teks Proklamasi
besutIsi tèks proklamasi kamardikan sing cekak iki ya iku:
- Kami bangsa Indonésia dengan ini menjatbakal kamardikan Indonésia.
- Hal-hal jang mengenai pemindahan kekoeasaan d.l.l., diselenggarbakal
- dengan tjara seksama dan sajeroning tempo jang sesingkat-singkatnja.
- Djakarta, dina 17 boelan 8 tahoen 05
- Atas jeneng bangsa Indonésia.
- Soekarno/Hatta
Tinulis ing kéné taun 05 amarga iki miturut taun Jepang sing wektu iku taun 2605.
Naskah Otentik
besutSwara Bung Karno macakake naskah proklamasi ing studio RRI taun 1951, pamacan saka usul salah siji pendhiri RRI Jusuf Ronodipuro (pitulung·info) Kangèlan mainaké berkas media?
Tèks ing ndhuwur minangka kasil ketikan saka Sayuti Melik (utawa Sajoeti Melik), salah siji tokoh nom-noman sing mèlu andil sajeroning persiapan proklamasi.
- Proklamasi
- Kami bangsa Indonésia dengan ini menyatbakal kamardikan Indonésia.
- Hal-hal sing mengenai pemindahan kakuwasan d.l.l., diselenggarbakal
- dengan cara saksama dan sajeroning tempo sing sesingkat-singkatnya.
- Jakarta, dina 17, bulan 8, taun 45
- Wakil2 bangsa Indonésia.
Pèngetan 17 Agustus
besutSaben taun ing tanggal 17 Agustus, rakyat Indonésia mèngeti Dina Proklamasi Kamardikan iki kanthi meriah. Wiwit saka lomba panjat pinang, lomba mbakal kerupuk, nganti upacara militèr ing Istana Merdeka, kabèh péranganing masarakat mèlu partisipasi nganggo carané dhéwé-dhéwé.
Lomba-lomba tradhisional
besutPerlombaan sing kerep ana sajeroning pèngetan Dina Proklamasi Kamardikan RI ing kampung-kampung/ padésan déning warga saenggon lan dikoordinir déning pengurus kampung/ nom-noman désa
- Jambéan
- Balap bakiak
- Tarik tambang
- Sepeda lambat
- Mbakal kerupuk
- Balap karung
- Perang bantal
- Pemecahan balon
- Pengambilan koin sajeroning terigu
- Lari Kelereng
Pèngetan Dhetik-dhetik Proklamasi
besutPèngetan detik-detik Proklamasi ing Istana Merdeka dipanggedhèni déning Présidhèn RI minangka Inspektur Upacara. Pèngetan iki lumrahé digiyaraké kanthi langsung déning kabèh stasiun télévisi. Acara-acara ing ésuk kalebu: pambedhil mriem lan sirene, pangibaran gendéra Sang Saka Merah Putih (Gendéra Pusaka), maca naskah Proklamasi, lll. Ing wayah soré ana acara penurunan bendera Sang Saka Merah Putih.
Rujukan
besutUga delengen
besutPranala njaba
besutBibliografi
besut- Anderson, Benedict (1961). Some Aspects of Indonesian Politics under the Japanese occupation, 1944–1945. Cornell University. Dept. of Far Eastern Studies. Modern Indonesia Project. Interim reports series. Ithaca, N.Y.: Cornell University.
- Anderson, Benedict (1972). Java in a Time of Revolution: Occupation and Resistance, 1944–1946. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. ISBN 0-8014-0687-0.
- Elson, R. E. (2009). "Another Look at the Jakarta Charter Controversy of 1945" (PDF). Indonesia. 88 (88): 105–130.
- Feith, Herbert (2006) [1962]. The Decline of Constitutional Democracy in Indonesia. Singapore: Equinox Publishing. ISBN 978-9793780450.
- Friend, Theodore (2014). The blue-eyed enemy: Japan against the West in Java and Luzon, 1942–1945. New Jersey: Princeton University Press.
- Gouda, Frances (2002). American visions of the Netherlands East Indies/Indonesia: US foreign policy and Indonesian nationalism, 1920–1949. Amsterdam: Amsterdam University Press.
- Poulgrain, Greg (20 August 2015). "Intriguing days ahead of independence". The Jakarta Post. Dibukak ing 24 September 2020.
- Homan, Gerlof D (1990). "The Netherlands, the United States and the Indonesian Question, 1948". Journal of Contemporary History. 25 (1): 124. doi:10.1177/002200949002500106. S2CID 159928062.
- Kahin, George McTurnan (1952). Nationalism and Revolution in Indonesia. Ithaca, New York: Cornell University Press.
- Kahin, George McT. (2000). "Sukarno's Proclamation of Indonesian Independence" (PDF). Indonesia. 69 (69): 1–3. doi:10.2307/3351273. hdl:1813/54189. ISSN 0019-7289. JSTOR 3351273.
- Mela Arnani (17 August 2020), "Kapan Soekarno Rekaman Suara Pembacaan Teks Proklamasi Indonesia?" [When did Soekarno record the Reading of the Indonesian Proclamation Text?], Kompas (ing basa Indonesia), Jakarta, dibukak ing 27 September 2020
- Post, Peter; Frederick, William H.; Heidebrink, Iris; Sato, Shigeru, èd. (2010). The Encyclopedia of Indonesia in the Pacific War. Brill. ISBN 978-90-04-16866 4.
- Prastiwi, Devira (2019). "Nani Wartabone dan Proklamasi Kemerdekaan 23 Januari 1942". Liputan6.com. Dibukak ing 16 March 2021.
- Raliby, Osman (1953). Documenta Historica: Sedjarah Dokumenter Dari Pertumbuhan dan Perdjuangan Negara Republik Indonesia (ing basa Indonesia). Jakarta: Bulain-Bintag.
- Reid, Anthony (1974). The Indonesian National Revolution 1945–1950. Melbourne: Longman. ISBN 0-582-71046-4.
- Ricklefs, M.C. (2008) [1981]. A History of Modern Indonesia Since c. 1300 (édhisi ka-4th). London: MacMillan. ISBN 978-0-230-54685-1.
- Vickers, Adrian (2013). A history of modern Indonesia. New York: Cambridge University Press. kc. 84. ISBN 978-1139447614.