Serangan Gas Kimiya ing Halabja
Serangan Gas Kimiya ing Halabja (Kurdish: Kîmyabarana Helebce کیمیابارانی ھەڵەبجە), uga dikenal minangka Panumpes Halabja utawa Bloody Friday,[1] ya iku sawijining panumpesan wong- wong Kurdhi sing kadadéyan tanggal 16 Maret 1988, nalikané dina pamungkasing Perang Iran–Irak ing sawijining kutha Kurdhi, Halabja ing Irak. Serangan iki minangka bagéyan saka kampanye Al-Anfal ing Irak pérangan lor, lan uga minangka sawijning pambudidayané Irak kanggo nglawan Operasi Zafar 7 déning Iran. Prastawa iki suwéné watara 48 jam sawisé kutha kuwi dikuwasani déning wadyabala Iran.
Serangan Gas Kimiya ing Halabja | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Péranganing Kampanye Al-Anfal lan Operation Zafar 7 (nalikané Perang Iran–Irak) | |||||||
| |||||||
Péhak kang perang | |||||||
Irak |
KDP | ||||||
Kurban | |||||||
3.200–5.000 wong kaperjaya; 7.000–10.000 wong ketaton |
Serangan iki merjaya udakara wong 3.200 nganti 5.000 wong lan natoni luwih saka 10.000 wong, sing dadi kurban, akèh-akèhé warga sipil.[1][2] Lapuran saka survei sing pisanan nuduhaké yèn angka penyakit kanker lan cacad saka lair mundhak cukup dhuwur, ing wewengkon sing kena serangan kuwi.[3] Prastawa kasebut, minangka prastawa serangan migunakaké senjata kimiya gedhèn-gedhèn ing sajarah, sing katujokaké marang wewengkoné warga sipil[4]. Serangan kuwi uga uwis ditetepaké minangka panumpes gedhèn gedhèn marang wong Kurdhi ing Irak déning Supreme Iraqi Criminal Tribunal.[5]
Serangan Halabja iku béda saka prastawa Génosidha Anfal ditujokaké kanggo merjaya wong Kurdhi déning pamaréntah Irak sangisoré Saddam Hussein. Iraqi High Criminal Court netepaké panumpesan Halabja minangka sawijining génosidha ing 1 Maret 2010, sawijining putusan sing disarujuki déning Pamaréntah Wewengkon Kurdhistan. Serangan iki uga dikecam minangka tumindak durjana marang manungsa déning Parlemèn Kanada.[6]
Rujukan
besut- ↑ a b "BBC ON THIS DAY | 16 | 1988: Thousands die in Halabja gas attack". BBC News. Dibukak ing 2013-08-28.
- ↑ "Halabja, the massacre the West tried to ignore". The Times. Diarsip saka sing asli ing 2010-01-28. Dibukak ing 2013-08-28.
- ↑ "Kurds look back with fear". BBC News. 2002-07-22. Dibukak ing 2013-08-28.
- ↑ "Chemical Weapons Programs – Iraq Special Weapons Facilities". Federation of American Scientists. Dibukak ing 2013-08-28.
- ↑ 1988 Kurdish massacre labeled genocide, United Press International (UPI), 8 March 2010
- ↑ "House adopts Karygiannis Motion on Halabja Gassing as a Crime Against Humanity". 2010-03-16. Diarsip saka sing asli ing 2011-07-13. Dibukak ing 2010-03-19.