Skala Mohs
Skala Mohs yaiku skala pangukuran kang dipigunakaké kanggo ngukur tingkat kakerasan (atos empuké) siji mineral. Skala iki tinemu déning mineralogis Jerman, Friedrich Mohs taun 1812. Mohs ndèfinisèkaké 10 tataran kakerasan mineral, kang wektu iku wis tinemu kabèh kajaba watu permata. Skala iku nuduhaké 1 kanggo kang "paling empuk" lan 10 kanggo kang "paling atos". Kakerasan siji bahan diukur kanthi golèk bahan paling atos kang bisa digorès déning bahan kang diukur, lan/utawa bahan paling empuk kang bisa nggorès bahan kang diukur. Contoné, yèn siji bahan bisa digorès déningapatit nanging ora bisa digorès déning fluorit, tingkat kakerasan bahan mau ing skala Mohs yaiku 4,5.
Tabel ing ngisor iki nuduhaké perbandingan karo kakerasan mutlak kang diukur nganggo sklerometer.
| Skala | Mineral | Kakerasan mutlak |
|---|---|---|
| 1 | Kapur
(Mg3Si4O10(OH)2) |
1 |
| 2 | Gipsum (CaSO4·2H2O) | 2 |
| 3 | Kalsit (CaCO3) | 9 |
| 4 | Fluorit (CaF2) | 21 |
| 5 | Apatit
(Ca5(PO4)3(OH-,Cl-,F-)) |
48 |
| 6 | Ortoklas Feldspar (KAlSi3O8) | 72 |
| 7 | Quartz (SiO2) | 100 |
| 8 | Topaz (Al2SiO4(OH-,F-)2) | 200 |
| 9 | Korundum (Al2O3) | 400 |
| 10 | Watu permata (C) | 1500 |
Ing skala Mohs, kuku duwé biji 2, koin tembaga duwé biji 3, péso 5, kaca 5,5 lan wesi 6,5. Sawijining tabel alternatif kawanuhaké kanggo ngakomodir bahan-bahan tambahan kang ing tabel lawas duwé angka kakerasan ing antarané 2 aji.
| Kakerasan | Bahan utawa mineral |
|---|---|
| 1 | Kapur |
| 2 | Gipsum |
| 2,5 - 3 | Emas, Perak |
| 3 | Kalsit, koin Tembaga |
| 4 | Fluorit |
| 4 - 4,5 | Platina |
| 4 - 5 | Wesi |
| 5 | Apatit |
| 6 | Ortoklas |
| 6,5 | Pirit wesi |
| 6 to 7 | Kaca, silika |
| 7 | Quartz |
| 7 ke atas | Baja |
| 8 | Topaz |
| 9 | Korundum |
| 10 | Garnet |
| 11 | Fused zirkonia |
| 12 | Fused alumina |
| 13 | Silikon karbida |
| 14 | Boron karbida |
| 15 | Watu permata |