Waggonbau Görlitz

Waggonbau Görlitz iku sawijining firma sing wis nggawé lokomotif lan gerbong sepur wiwit taun 1849. Firma iki misuwur déné gerbong tingkat loro sing wis diprodhuksi ing kutha Görlitz, Jerman wiwit taun 1935. Pabrik-pabriké Görlitz wis didol marang Bombardier Transportation ing taun 1998. Mula wiwit taun iku dadi ndarbèni mèrek Bombardier Double-deck Coach.

Sajarah

Sajarah awal

Asal mula bebukané pabrik iki diwiwiti déning Johann Christoph Lüders. Dhèwèké iku juru nggawé sadel jaran lan mbukak bèngkèl ing tanggal 5 Juni 1828 ing Görlitz ing Obermarkt. Sataun sawisé iku, ing sasi April 1829, dhèwèké pindhah menyang Langengasse lan wiwit nggawé kréta. Bisnisé suksès mula sawisé sawatara taun banjur pindhah menyang Demianiplatz ing taun 1849. Nalika iku ana tènder umum saka pamaréntah kutha Görlitz sing mbutuhaké gerbong barang rong iji kanggo ngurusi pakaryan alas urusané Dines Wana ing Görlitzer Heide. Tènder iki dimenangaké déning Johann Christoph Lüders lan Conrad Schiedt ing tanggal 19 Oktober 1849. Conrad Schiedt nalika iku ndarbèrni sawijining bèngkèl logam ing Büttnergasse sing bisa mrodhuksi onderdil wesi gerbong-gerbong kayu. Lüders banjur mindhahaké pabrik gerbongé menyang Brunnenstrasse ing taun sing padha.

Jaman pangadegan pabrik

Pabrik gerbong iki banjur lestari olèhé tumuwuh sajeroning jaman èkspansi transportasi ril ing Jerman lan Uni Béya Jerman. Ing taun 1852 dhèwèké. Bisa ngasilaké 81 gerbong lan ngaryakaké 205 karyawan saka sangang jinis katrampilan. Dhèwèké nuju sawatara gedhong ing Brunnenstrasse lan ngedegaké pabrik mawa panempa setum (uwab) ing taun 1853. Prastawa iki nandhani wiwité produksi industrial. Cacahé karyawan dadi tumuwuh nganti 500 ing taun 1862.

Kasil gerbong iki tumuwuh dadi 300 ing taun 1856 lan dadi 426 ing taun 1869 kalebu piranti-piranti militèr. Ing taun 1869 Lüders gelem ngadol pabrik iki marang sawijining sodagar saka Berlin ana J. Mamroth mawa rega 600.000 Thaler.

Pamilik anyar iki banjur ngrombak pabrik iki dadi sawijining perseroan terbatas supaya bisa ngrembaka.

Awalé nalika go public ing tanggal 3 Fèbruari 1869 wijiné 800.000 Thaler. Nangin wusanané dadi 2.000.000 Thaler wijiné wong sing péngin nuku sahamé ing tanggal 10 Fèbruari. Ing tanggal 26 Mèi, pabrik-pabrik Lüders dituku déning PT iki sing lagi didaftar tanggal 21 Juni 1869. Lüders wiwitané ditawani kalungguhan dirèktur tèknis nanging dhèwèké nampik. Dadi dirèktur kapisané Heinrich August Samann. Ing taun 1872, pabrik iki nggawé 2.000 gerbong (akèhé gerbong bagasi lan barang). Karyawané ana 1.222 jiwa. Déné rega-rega bahan mentah sing munggah, mula bathi wiwitan lagi dibayar taun 1875.

Sawisé Perang Donya I

Ing taun 1921, Waggonfabrik Görlitz (Pabrik Gerbong Görlitz) merger dadi siji karo Görlitzer Maschinenbau AG (Perusahaan Pambangunan Mesin) lan Cottbuser Maschinenbau-Anstalt und Eisengießerei AG (Perusahaan Pambangunan Mesin lan Cithak Wesi Cottbus) dadi WUMAG. Tembung iki cekakan saka Waggon-und Maschinenbau Aktiengesellschaft Görlitz (Perusahaan Pambangunan Gerbong lan Mesin Görlitz).

Déné masalah ékonomi, ana nganti wolung perusahaan sing nggabung lan ngadegaké EISLIG (Eisenbahn-Liefergemeinschaft GmbH-PT Kongsi Suplai Sepur) ing taun sing padha. Nanging WUMAG metu. Ing taun 1925. Sing kalebu kongsi dagang iki ora namung produsèn piranti pasepuran waé nanging uga sawatara produsèn komoditas liyané, saéngga kongsi dagang iki ora bathi.

Rikala iku as utawa rodha modèl Görlitz ditepungaké. As iki suksès ing pasaran lan nganti saiki isih diprodhuksi.

Ing taun 1935, gerbong panumpang tingkat pisanan diyasa déning pabrik Görlitz iki kanggo Jawatan Sepur Lübeck-Büchen dienggo jalur menyang Hamburg.

Perang Donya II

Ing jaman Nazi Jerman, pabrik-pabrik sepur Görlitz dikerahaké kanggo upaya militèr. Nalika perang cacahé karyawan Jerman anjlig saka 2.322 dadi 1.478. Kamangka cacahé buruh paksa munggah dadi 1.978. Para buruh paksa iki dijupuk saka sawijining kamp konsèntrasi sing dunungé cedhak kono.

Pasca Perang Donya II

Sawisé Perang Donya II, tlatah nagara Jerman dipérang dadi patang zona pendhudhukan: zona Karajan Manunggal, Amérika, Prancis lan Sovyèt. Saliyané iku kurang luwih saprapat tlatah Jerman sawétaning Kali Oder lan Neisse diwènèhaké marang Polen lan Uni Sovyèt. Kutha Görlitz sing dunungé persis dibelah Kali Neisse, pérangan wétané kudu diserahaké marang Polen lan diganti jeneng dadi Zgorzelec.

Banjur Wadyabala Pendhudhukan Sovyèt maréntahaké supaya pabrik-pabrik gerbong ing Görlitz iki dibedhah lan isiné diboyong menyang Uni Sovyèt minangka pampasan perang.

Banjur ana kobongan gedhé ing tanggal 7/8 Agustus 1945 sing nyirnakaké turahé pabrik gerbong sing isih ana. Wusanané Pabrik I diserahaké marang pamaréntah lokal Jerman ing tanggal 10 September 1945 lan Pabrik II tanggal 25 Januari 1946.

Pamaréntah Jerman banjur agé yasa pabrik-pabrik iki manèh. Manten manajemen kudu ngungsi menyang pérangan kulon. Banjur sing diangkat dadi dirèktur anyar iku Otto Schuhknecht lan Willi Gerlach.

Déné kaperlon pambangunan ulang, mula Jawatan Sepur Jerman Deutsche Reichsbahn pesen gerbong sepur. Mila ing sasi Dhésèmber 1945 pabrik iki wis ndarbèni 242 karyawan lan ing pungkasan taun 1946 wis ana 1.500 karyawan.

Nalika iki pabrik mesiné dipérang dadi perusahaan WUMAG sing anyar kanggo nglestarèkaké jeneng iku. Kamangka pabrik gerbong sepur diwèhi jeneng VEB Waggonbau Görlitz (Perusahaan Rakyat Pabrik Gerbong Görlitz).

Perusahaan iki banjur bakal digabung karo grup LOWA (Lokomotiv-und Waggonbau) ing taun 1948.

Perusahaan iki banjur wiwit produksi sawatara produk sing béda-béda, ora namung gerbong sepur. Cacahé karyawan munggah dadi 5.754 ing pungkasaning taun 1950.

Perusahaan iki dadi pamasok gedhé jawatan-jawatan sepur ing Blok Wétan. Antara taun 1970 lan 1983 omzèté perusahaan ndobel dadi 294,5 yuta Mark.

Sanajan produksi as dipindhah menyang Vetschau, perusahaan iki mbutuhaké akèh buruh nganti kudu nyéwa buruh Polen wiwit taun 1988. Ing wusana taun 1988, gunggungé buruh ana 3.576 buruh Jerman karo 240 buruh Polen dan produksi 337 gerbong kalebu 115 gerbong tingkat.

Sawisé jaman Révolusi 1989

Ing taun 1989 dumadi Révolusi lan disusul karo manunggalé Jerman Kulon karo Jerman Wétan lan pabriké kudu direorganisasi. Perusahaan rakyat iki banjur diswastanisasi lan pabrik-pabrik ing Görlitz dadi darbèné Waggonbau Görlitz GmbH per 1 Mèi 1990 minangka bawahané DWA (Deutsche Waggonbau Aktiengesellschaft-CV Pabrik Gerbong Jerman). DWA iki banjur bakal ngowahi jeneng pabrik gerbong iki dadi DWA Werk Görlitz (Pabrik DWA Görlitz) lan diyasa dadi punjer kompetènsi kanggo gerbong tingkat lan gerbong sepur èksprès diesel ICE-T. Ing tanggal 5 Juli 1995, gerbong tingkat jinis 5000 iki banjur diserahaké marang Jawatan Sepur Jerman (sawisé Jerman manunggal manèh saiki jenengé Deutsche Bahn). Minangka BUMN, DWA wusanané didol marang invèstor swasta Advent International ing Maret 1996.

Ing tanggal 29 Agustus 1996, Deutsche Bahn nèken kontrak kanggo pesen 58 gerbong tingkat lan 192 gerbong biyasa mawa opsi kanggo mesen 350 gerbong liyané. Ing tanggal 28 November 1996 ana sawijining gedhong anyar diresmèkaké ing situsé Pabrik II lan ambané 7.000 mèter pasagi. Situs Pabrik I wusanané ditutup ing pungkasan taun 1997. Ing pungkasan taun 1996, ana 1.200 karyawan sing nyambut gawé ing kono lan ana 105 wong sing magang. Wiwit pungkasan taun 1997, pamilik sing anyar négosiasi karo perusahaan Kanada Bombardier Transportion. WusananéWqwyuItct DWA dituku déning Bombardier ing tanggal 2 Fèbruari 1998. Ing tanggal 3 April 1998, gerbong ICE-T sing kapisan diserahaké lan wiwit taun 1998/1999 sepur DBAG Kelas 445 diserahaké. Sepur modèl kaya iki uga diarani sepur Bombardier Double-deck Electrical Multiple Units Intercity (EMU).

Deutsche Bahn banjur panggah mesen gerbong-gerbong tingkat wiwit saka kontraké ing taun 1996. Saliyané iku pabrik iki uga nggawé sepur tingkat kanggo Israèl lan Dènmark. Sepur-sepur tingkat liya uga didol marang Luksemburg lan Walanda. Banjur wusanané ing taun 2008, sepur tingkat kapisan kanggo Polen digawé, sawisé mèh rong puluh taun Révolusi 1989.

Sawisé reorganisasi, sawatara bèngkèl ditutup nanging bèngkèl liya dibuka. Ing pungkasan taun 2008, fasilitas pabrik gerbong ing Görlitz ndarbèni 1.212 karyawan lan 49 wong magang.

Ing tanggal 5 Januari 2009, Deutsche Bahn nèken kontrak karo Bombardier manèh kanggo pesen 800 gerbong tingkat jinis Générasi 2010 lan ing pungkasan taun 2010 pesen manèh 135 gerbong tingkat Intercity jinis EMU. Tipe gerbong tingkat iki bisa menangaké tènder-tènder liya saindhenging Éropah. Mula kapasitas pabrik iki kebak dienggo nganti taun 2014.

Pratélan sawetara gerbong sepur sing diprodhuksi

Ing ngisor iki kapacak gerbong-gerbong sepur sing naté diyasa ing Görlitz:

Gambar	Tandha	Cathetan	Operator	Produksi taun
	ET89 AT3 Wittfeld-Akkumulatortriebwagen		Königlich Preußische Staatseisenbahn	1926 1910–1914
Barkas:Bundésarchiv Bild 183-30807-0001, Berlin, Treskowbrücke, Straßenbahn.jpg	Straßenbahnmotorwagen T24		Berliner Straßenbahn	1925 1925
	BvgBrA BVG-Baureihe A		Berliner Verkehrsgesellschaft	1924 1924–1925
	ET169 ET 169 Bauart Bernau		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1924 1924–1925
	StraßenbahnDenHaag Straßenbahnmotorwagen		Trèm Den Haag	1925 1925
	ET89 ET 89 Rübezahl		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1926 1926
	ET168 ET 168 Bauart Oranienburg		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1926 1926
	AT585 AT 585–588, AT 591–592		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1927 1927
Barkas:Bundésarchiv Bild 183-19236-0006, Frankfurt-Oder, Wilhelm-Pieck-Straße, Straßenbahn.jpg	StraßenbahnFrankfurtOder Straßenbahnmotorwagen		Straßenbahn Frankfurt (Oder)	1927 1927
	HhaBrA HHA-Baureihe A		Hamburger Hochbahn	1927 1927–1928, 1940, 1943
	ET165 ET 165		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1927 1927–1929
	VT 761 VT 757-762		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1927 1927–1929
	StraßenbahnGörlitz Straßenbahnmotorwagen		Straßenbahn Görlitz	1928 1928
Barkas:Bundésarchiv Bild 102-14151, "Fliegender Hamburger", DRG 778.jpg	SVT877 SVT 877 Fliegender Hamburger		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1932 1932
	VT137007 VT 137 005–009 und VT 137 036–047 Bauarten Berlin, Erfurt, Hannover, Köln und Wuppertal		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1933 1933–1934
	SVT137149 SVT 137 149–152 und SVT 137 242–232 Bauart Hamburg		Deutsche Reichsbahn Gesellschaft	1935 1935–1936
	Doppelstockzwillingssteuerwagen Doppelstockzwillingssteuerwagen		Lübeck-Büchener Eisenbahn	1936 1936–1937
	VT137288 VT 137 288–295 Bauart Ruhr		Deutsche Reichsbahn	1938 1938
	VT137326 VT 137 326–376 Bauart Stettin		Deutsche Reichsbahn	1940 1940–1941
	ORT135.7 *Sepur rèvisi kabel (Oberleitungsrevisionstriebwagen) BR 135.7*		Deutsche Reichsbahn, Polnische Staatsbahn, Tschechoslowakische Staatsbahn	1956 1955–1957, 1959–1961
	ORT137.7 *Sepur rèvisi kabel (Oberleitungsrevisionstriebwagen)BR 137.7*		Deutsche Reichsbahn, Polnische Staatsbahn, Tschechoslowakische Staatsbahn	1957 1957, 1963–1964, 1968
	Doppelstockgliederzug2 Doppelstockzug	zweiteilig	Deutsche Reichsbahn	1955 1955
	Doppelstockgliederzug4 Doppelstockzug	vierteilig	Bulgarische Staatsbahn, Deutsche Reichsbahn, Polnische Staatsbahn, Rumänische Staatsbahn, Tschechoslowakische Staatsbahn	1952 1952–1957, 1961–1963, 1965–1977
	Doppelstockgliederzug5 Doppelstockgliederzug	fünfteilig	Deutsche Reichsbahn	1957 1957–1960
	VT18.16 VT 18.16 SVT Bauart Görlitz		Deutsche Reichsbahn	1963 1963–1968
	Doppelstockgliederzug5 Doppelstockgliederzug	fünfteilig	Deutsche Reichsbahn	1970 1970–1971
	Doppelstockwagen1 Doppelstockeinzelwagen	1. Generation, Mittel-und Steuerwagen	Bulgarische Staatsbahn, Deutsche Reichsbahn, Polnische Staatsbahn, Rumänische Staatsbahn, Tschechoslowakische Staatsbahn	1987 1973–1974, 1976–1991
	ORT188.3 Oberleitungsrevisionstriebwagen BR 188.3		Deutsche Reichsbahn	1987 1987, 1989–1991
	Doppelstockwagen2 Doppelstockwagen	2. Generation, Mittel-und Steuerwagen	Deutsche Reichsbahn, Deutsche Bundesbahn	1992 1992–1993
	Doppelstockschlafwagen Doppelstockschlafwagen	Wagenkastenbau	Deutsche Bahn AG	1994 1994–1995
	Doppelstockwagen3 Doppelstockwagen	3. Generation, Mittel-und Steuerwagen	Deutsche Bahn AG	1994 1994–1997
	RICSchlafwagen RIC-Schlafwagen		Litauische Eisenbahn, Russische Eisenbahnen, Eisenbahnen der Slowakischen Republik, Ukrainische Eisenbahn, Weißrussische Eisenbahn	1994 1994–1997
	Doppelstockwagen4 Doppelstockwagen	4. Generation, Mittel-und Steuerwagen	Dänische Staatsbahn, Deutsche Bahn AG, Israelische Staatsbahn, Koleje Mazowieckie, Luxemburgische Staatsbahn, metronom	1997 seit 1997
	ICET BR 411 & 415 ICE-T	Steuerwagen	Deutsche Bahn AG	1998 1998–2001
	DBAG445 BR 445 Meridian	Prototyp, 2006 zerlegt	Deutsche Bahn AG	1998 1998–1999
	MetroDelhi Sepur Tingkat Loro Antar Régio	Wagenkastenbau	Jawatan Sepur Walanda	2008 2008–2009
	VIRM Sepur métro Movia		Metro Delhi	2009 2009–2010