Amitābha (basa Sanskerta: अमिताभ, Amitābha, Cithakan:IPA-hns; Amitābho; basa Mandarin: 阿彌陀佛, Ēmítuó Fó; basa Jepang: 阿弥陀如来, Amida Nyorai; basa Tibet: འོད་དཔག་མེད།, Ö-pa-me; basa Mongol: Одбагмэд Odbagmed, Аминдаваа Amindavaa, Аюуш Ayush) inggih punika satunggaling Buda surgawi ingkang dipunandharaken wonten ing kitab suci Tipiṭaka aliran Buda Mahāyāna. Amitābha inggih punika buddha utama ing sekte Tanah Murni ingkang ngrembaka, utamanipun wonten ing Asia Timur. Miturut kitab punika, Amitābha dados Buda amargi saking tumindak ingkang becik saking pagesangan masa rumiyin ingkang boten kaétang cacahipun minangka Bodhisattva ingkang nama Dharmakāra. "Amitābha" saged dipunterjemahaken minangka "Cahya Tanpa Winates", amargu punika Amitabha asring dipunsebut minangka "Buda kanthi Cahya Tanpa Winates".

Buda Amitabha ing Buda Tibet, lukisan tradhisional Thangka.
Lukisan Buda Amitabha dhedhasar Katrangan Sutra Pagesangan Tanpa Winates (Hanzi: 佛說大乘無量壽莊嚴清淨平等覺經科註)

Wajrayāna Buda

besut

Amitābha ugi dipunkenal ing Tibet, Mongolia, lan tlatah sanès ingkang mraktèkaken aliran Buda Tibet. Wonten ing kelas yoga tantra paling inggil Wajrayana Tibet, Amitābha dipunsebutaken minangka salah satunggal saking 5 Dhyāni Buda (sareng kaliyan Akṣobhya, Amoghasiddhi, Ratnasambhava, lan Vairocana). Beliau dipunasosiasikaken kanthi arah kilén lan skandha saking saṃjñā, kawicaksanan bédakaken lan kasadharan ingkang saéstu saben individu. Pasangan beliau inggih punika Pāṇḍaravāsinī.[1][2][3][4][5] Alamipun winastan Sukhāvatī (Sanskrit) utawi Dewachen (Tibetan). 2 muridipun ingkang utama (kados déné Buda Sakyamuni ingkang ugi gadhah 2 murid utama) inggih punika Bodhisatwa Vajrapani lan Avalokiteshvara, Vajrapani ing sisih kiwa lan Avalokiteshvara ing sisih tengen. Wonten ing Buda Tibet, wonten sajumlah doa kondhang supados miyos malih ing Sukhāvatī (Dewachen). Salah satunggaliipun inggih punika ingkang dipunserat déning 'Je Tsongkhapa saking panyuwunan Manjushri.

Panchen Lama saking Tibet[6] dan Shamarpa[7][8] dipunpitadosi minangka émanasi Amitābha.

Beliau asring dipundangu ing Tibet minangka Buda Amitābha – ingkang utama wonten ing praktik méditasi Phowa- utawi minangka Amitāyus – ingkang utama ing praktik ingkang gegayutan kaliyan umur dawa lan nyegah séda sadèrèng wekdalipun.

Wonten ing Vajrayāna Jepang utawi Shingon, Amitābha dipunpandhang minangka salah satunggal saking 13 Buda ingkang dipunhurmati. Shingon, kados pundi Buda Tibet, ugi migunakaken manéka mantra devosi mligi dhumateng Amitābha, éwadéné saben mantra kanggé mumpangat ingkang béda. Amitābha ugi minangka salah satungaling Buda ingkang medal ing Mandala Garbhadhatu kanggé ritual Shingon, lenggah ing sisih kilén ing pundi Tanah Suci Amitābha dumunung.

Mantra

besut

Amitābha minangka pusat saking sajumlah mantra wonten ing praktik Wajrayana Buda. Wujud Sanskrit saking mantra Amitābha inggih punika ॐ अमिताभ ह्रीः (Dewanagari: oṃ amitābha hrīḥ), ingkang dipun-éja wonten ing vérsi Tibetipun minangka Om Ami Déwa Hri (Sanskrit: oṃ amideva hrīḥ). Wonten ing basa Jepang, Shingon Buda, mantra Amitabha inggih punika On Amirita Teizei Kara Un ingkang nedahaken wujud Indic oṃ amṛta-teje hara hūṃ.

Kajawi mantra-mantra ing nginggil, kathah sekolah Buddhis nyebut Amitābha kanthi nama Nian Fo (念佛) wonten ing basa Cina lan Nembutsu wonten ing basa Jepang.

Cathetan suku

besut
  1. The Great Compassion Mantra - Namo Amitabha
  2. Kaykeys.net. 7 Fèbruari 2005. Undhuh = 23 Maret 2013. Bardo: Fourth Day Archived 2021-11-09 at the Wayback Machine.
  3. "Symbolism of the five Dhyani Buddhas". Diarsip saka sing asli ing 2009-03-08. Dibukak ing 2013-03-23.
  4. Himalayanmart.com. Undhuh= 23 Maret 2013. Pandara is said to be the Prajna of Amitabha Buddha. Pandara is the same in essence with Buddha Amitabha Archived 2018-10-03 at the Wayback Machine.
  5. Nationsonline.org. 4 Juni 2011. Undhuh= 23 Maret 2013. Guan Yin - Bodhisattva/ Goddess of Compassion
  6. Tibet is My Country: Autobiography of Thubten Jigme Norbu, Brother of the Dalai Lama as told to Heinrich Harrer, p. 121. Terbitan kapisanan ing Jerman taun 1960. Terjemahan Inggris déning Edward Fitzgerald, dipunpublikasikaken taun 1960. Print ulang, kanthi panambahan bab énggal, (1986): Wisdom Publications, London. ISBN 0-86171-045-2.
  7. Undhuh= 23 Maret 2013. Teachers: Shamar Rinpoche Archived 2007-10-30 at the Wayback Machine.
  8. "Undhuh= 23 Maret 2-13". Diarsip saka sing asli ing 2007-10-30. Dibukak ing 2007-10-30.


Cithakan:Buddhisme-stub