Basa krama: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 1:
{{Other uses|Krama}}
'''Basa krama''' (uga kaaran '''subasa''' lan '''parikrama'''{{sfn|Sasradiningrat|Wirapustaka|1903|p=1082}}) iku [[basa Jawa]] kang nganggo [[Tembungtembung krama|tembung]],. ater-aterDuk nguni, lan panambangbasa krama. [[Ater-ater]]kapérang lantelu: [[panambang]]wredha krama ana ''dipun-'', ''-(n)ipun''kramantara, lan ''-(k)aken''. [[Tembungmudha krama, inggil]]dalah lanpernahé [[tembung krama andhap]] uga sok kaanggoana ing basa krama iki kanggo mbédakakédhuwuring [[basa krama kang alus lan kang kurang alusmadya]]. Duk nguniSaiki, basa krama kapérang teluloro: wredhabasa krama, kramantara,lugu lan mudha krama. Saikialus, basadalah kramapernahé kapéranging loro:dhuwuring [[basa krama lugu lan krama alusngoko]].{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}
 
Miturut unggah-ungguh, basa krama kaperah sandhuwuring [[basa ngoko]].
 
== Pérangan ==
Baris 9 ⟶ 7:
[[File:Javanese speech levels (old).png|thumb|300px|Unggah-ungguh Jawa kang lawas]]
Basa krama kang lawas kapérang telu: mudha krama, kramantara, lan wredha krama.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Harjawiyana|Supriya|2001|p=18}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}} Mungguh urutané ana rupa-rupa gumantung pustaka kang kapirid.
 
Cathetan: mungguh ing conto, ater-ater lan panambang ngoko dikandelaké lan digarisi sor, tembung krama dikandelaké, déné tembung krama inggil digarisi sor.
 
==== Wredha krama ====
Basa wrédhawredha krama iku basa krama kang dianggonganggo wongtembung tuwakrama (wredha)mawa marang wong enom. Tembungater-tembungater kang kaanggo iku kabèh krama, nanginglan panambang kang kaanggo iku ngoko: ''dak-'', ''ko-'', ''di-'', ''-ku'', ''-mu'', ''-(n)é'', ''-(k)aké''.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}} Madyama purusané nganggo tembung ''sampéyan,'' déné pratama purusané nganggo tembung ''kula''.{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}} Panemu liya mratélakaké yèn ing basa werdha krama uga bisa nganggo [[tembung krama inggil]], tembung ''ingkang'' bisa kawancah dadi ''kang'', nanging ora bisa nganggo [[tembung madya]] kang wancahan: ''napa'', ''nika'', ''mawon''.<ref name=":1">{{Cite magazine|last=|first=|date=1903-08-09|title=Antya basa lan basa antya|url=https://www.sastra.org/koran-majalah-dan-jurnal/sasadara/543-sasadara-radya-pustaka-1903-08-1808?k=madyantara|magazine=Sasadara|doi=|pmid=|access-date=}}</ref> Panganggoning basa wredha krama padatané ing guneming wong tuwa (wredha) marang wong enom.{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}}{{sfn|Suwadji|2013|p=11}} Ing sor iki conto ukara ing basa wredha krama.
 
<blockquote># ''Pun anak punapa ajeng nedha ulam ménda? '''<u>Di</u>'''saté raos'''<u>é</u>''' éca, pun Monah saged ambakar'''<u>aké</u>'''.''{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}}</blockquote>
# ''Jambu abrit kula tedha sampéyan kintun'''<u>aké</u>''' mangké sonten, epahan'''<u>é</u>''' kang bekta mangké kula bayar'''<u>é</u>''' saking kula kémawon.''<ref name=":1" />
# ''Nak, kabar'''<u>é</u>''' sampéyan sampun '''<u>di</u>'''criyosi déning Mas Lurah?{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}}''
 
Conto ing dhuwur nganggo tembung krama, déné ater-ater lan panambangé nganggo ngoko.