Pluto: Béda antara owahan

'''Pluto''' (nami resmi: '''134340''') punika satunggilipun [[planet kerdhil]] (''dwarf planet'') ing [[Tata Surya]]. Sadèrèngipun [[24 Agustus]] [[2006]], Pluto ndarbèni status satunggiling [[planet]] lan arupi planet paling alit lan paling tebih (urutan nomer sanga) saking [[Srengéngé]].

Ing taun 1978 Pluto dipunmangertos ndarbèni satelit ingkang ukuranipun mbotenboten tebih alitipun saking Pluto piyambak, naminipun [[Charon (bulan)|Charon]] (diameteripun 1.196  km). Salajengipun kapanggih malih satelit sanès, [[Nix (bulan)|Nix]] lan [[Hydra (bulan)|Hydra]].

Kawit katemoaken déning [[Clyde Tombaugh|Clyde William Tombaugh]], astronom anèm ing [[Observatorium Lowell]], tanggal [[18 Februari]] [[1930]], Pluto salajengipun dados salah satunggilipun anggota saking Tata Surya ingkang paling tebih papanipun.

Let Pluto kaliyan srengéngé punika 5.900,1 yuta [[kilometer]]. Pluto ndarbèni dhiameter dugi 4.862  km lan ndarbèni massa 0,002 massa Bumi. Periode [[rotasi]] Pluto punika 6,39 [[dinten]], déné periode revolusinipun 248,4 taun. Wangun Pluto mèmper kaliyan [[Bulan]] kanthi [[atmosfer]] ingkang ngandhut [[metan]]. Suhu permukaan Pluto antawis -233^o[[Celsius]] dugi -223^o Celsius, saéngga sabagéyan ageng awujud [[ès]].

Menawi mirsani sajarahipun, Pluto saleresipun katemoaken lantaran wontenipun téori perkawis planet nomer sanga ing sistem tata surya [[Bimasakti]].

Salajengipun, sasampunipun Clyde saged nedahaken buktos-buktos nyata ing panliténipun, Pluto resmi dados salah satunggiling planet ingkang nemtokaken rotasi galaksi puniki.

Ing wekdal Pluto katemoaken, Pluto namung dipunmangertos dados setunggal-setunggaling obyék ngangkasa ingkang wonten sasampunipun Neptunus. Salajengipun, [[Charon (bulan)|Charon]], satelit ingkang nglilingi Pluto naté dipunkinten planet ingkang saleresipun. Wontenipun satelit Charon puniki saya ngiyataken status Pluto dados satunggiling planet

Nanging, para astronom salajengipun nemoaken kirang langkung 1.000 obyék alit sanès ing wikingipun Neptunus (kasebat [[obyék trans-Neptunus]]) ingkang ugi nglilingi Srengéngé. Ing mrika mbok menawi wonten kirang langkung 100.000 obyék kanthi rupi ingkang mèmper setunggal-setunggalipun ingkang kakenal mawi obyék [[Sabuk Kuiper]] (Sabuk Kuiper inggih punika bagéyan saking obyék-obyék trans-Neptunus). Welasan benda langit kalebet ing Obyék Sabuk Kuiper ing antawisipun [[Quaoar]] (1.250  km ing wulan Juni 2002), [[Huya]] (750  km ing wulan Maret 2000), [[Sedna]] (1.800  km ing wulan Maret 2004), [[Orcus]], [[Vesta]], [[Pallas]], [[Hygiea]], [[Varuna]], lan [[2003 EL61]] (1.500  km ing wulan Mei 2004).

Panemon 2003 EL61 cekap ndamel heboh amargi Obyék Sabuk Kuiper puniki dipunmangertos ugi ndarbèni satelit ing wulan Januari 2005 éwadéné ukuranipun langkung alit tinimbang Pluto. Lan puncakipun inggih punika panemon [[UB 313]] (2.700  km ing wulan Oktober 2003) ingkang diparingi nami déning panemunipun [[Xena]]. Obyék puniki langkung ageng tinimbang Pluto lan ugi ndarbèni satelit.

Sasampunipun Tombaugh mangkat taun 1997, sapérangan astronom nyaranaken supados [[International Astronomical Union]], sawijining badhan ingkang ngurusi penamaan lan panggolongan benda langit, nurunaken pangkat Pluto mbotenboten dados planet malih. Sapérangan astronom ugi wonten ingkang tetep péngén nampi Pluto dados satunggiling planet. Alesanipun, Pluto ndarbèni wangun bunder kados planet, éwadéné komet lan asteroid cenderung ndarbèni wangun mbotenboten teratur. Pluto ugi ndarbèni atmosfer lan musim kados planet.

Ngantos sapunika saged dipuntelaaken Pluto punika salah satunggiling benda ngangkasa ingkang paling awis-awis katliti menungsa. Kathah alasan njalari kathah proyék kanggé nliti Pluto mandheg.