Seni Gamelan Melayu ya iku salah siji jinis seni musik tradhisional ning budaya Melayu. Sejarahé gamelan Melayu iku sing kesultanan Riau-Lingga abad 19[5]. Sekumpulan penari lan nayaga sarta waditra gamelan digawa sing Pulau Penyengat, Kapuloan Riau taun 1811 minangka musik kang ngeramenang kawinané Wan Esah, adié pemréntah Pahang, Bendahara Tun Ali (1806-1857) karo Tengku Hussain, putera sulung Sultan Riau Lingga, Sultan Mahmud Syah III (1761-1812)[5]. Kesenian gamelan sing Riau Lingga iku sekiyen toli ning pura Pahang lan kondhang minangka ''Joget Pahang''. Naliku iku, Joget Pahang disakséni karo Frank Swettenham, punggawa Ingris kang dadi tamu pura Sultan Ahmad al-Muadzam Syah (1882-1924) ning Pekan, Pahang taun 1875. Bab iki diceritaaken ning bukué ''A Malay Nautch''.

Gamelan Melayu
Klasifikasi Gong
DigawéRiau[1][2][3][4]
Artikel luwih pepak

Paribawa seni gamelan Melayu iki ngembang ongkoh marang Terengganu. Sultan Zainal Abidin III (1881-1918) wis karenan karo seni gamelan lan nerusaken gamelan iki ning pura Terenggani kaliyan nyilih waditra gamelan lan nayaga sing Riau-Lingga, tanpa penari. Sekiyen seni gamelan Melayu wis laka (ora ana) ning Riau-Lingga lan Pahang, nanging masih ana ning Terengganu[5]. Laras nada gamelan Melayu duwé ciri kas déwék ya iku nada sléndro péntatonik kang dumadi limang nada[6]. Aran lan jinis waditra gamelan Melayu ya iku:

  • keromong
  • gong kecil
  • gong besar
  • saron kecil
  • saron besar
  • gendang
  • gambang
  • bonang
  • Telung biji kenong[5][6].

Gamelan Melayu ana aran-arané kaya déné:

  • Seri Rama Balik
  • Lambang Sari
  • Perang Besar
  • Perang Manggong
  • Nongga
  • Kunang-kunang Mabuk
  • Gambuh Menyanyi
  • Payung Patah
  • Ayak-ayak
  • Timang Burung
  • Antawada
  • Sri Langkat
  • Togok
  • Ikan Kékék
  • Gendang Sembilan
  • Pemulih
  • Baba Layar
  • Tongkang Masuk
  • Ganda Melati

Rujukan besut

  1. "The Malay Gamelan". themalaygamelan. Dibukak ing 11 Novèmber 2020.
  2. "The History of Gamelan's Origin". Dibukak ing 11 Novèmber 2020.
  3. "Menabuh Gamelan Melayu". 8 Juli 2019. Diarsip saka sing asli ing 2022-02-04. Dibukak ing 29 Dhésèmber 2020.
  4. "Gambang Mentuda Diambang Kepunahan". 30 Juli 2019. Dibukak ing 29 Dhésèmber 2020.
  5. a b c d "Sajarah Gamelan Melayu". Dibukak ing 20 Juli 2017.
  6. a b Spiller, Henry (2004). Gamelan: The Traditional Sounds of Indonesia. California: ABC, CLIO Inc. kc. 9.