Garebeg mulud

Garebeg Mulud dipunadani kanggé mengeti dinten miyosipun (maulid-basa Arab) Muhammad ing surya kaping 12 Rabiul Awal. Wulan Rabiul Awal ingkang dados wulan miyosipun Muhammad ugi winastan sasi Mulud utawi sasi Mulud ing kalènder tiyang Jawi. Perkawis punika ingkang dados dhasar wontenipun Garebeg Mulud.
Pengetan dinten miyosipun Muhammad punika dipunwiwiti saking Kasultanan Demak ingkang salajengipun dipunuri-uri kaliyan para ratu ing tanah Jawi punika saéngga saged lestantun dumugi wekdal punika. Ing njawi tlatah karaton, tradisi mengeti dinten miyosipun Muhammad punika dados salah satunggaling upacara adat rakyat ingkang asring dipunpèngeti déning masarakat Jawa Tengah saha Jawa Wétan. Nalika sampun badhé tanggal 12 sasi Mulud (Rabiul Awal), kathah sanget masarakat saking sadaya tataran sosial ingkang ngadani adicara ''selametan'' utawi ''kenduri'' ingkang winastan muludan. Tembung muludan punika saking tembung mulud utawi ''rasulan'' (saking tembung rasul). Wonten ing adicara punika sesajèn ingkang temtu wonten inggih punika ''tumpeng rasulan'' utawi sekul rasulan. Tradisi garabeg mulud punika kejawi gadhah ancas kanggé méngeti dinten miyosipun Muhammad, ugi kanggé damel piwucal dhumateng para warga masarakat saking gesangipun Rasulullah SAW. Rumiyin, nalikanipun jumeneng Demak ugi kanggé salah satunggaling sarana kanggé syiar agami Islam. Sedaya ancas punika ingkang sajatosipun dados wosing Garebg Mulud, kanggé mengeti dinten miyosipun Rasulullah, kanggé mendhet suri teladan saking pagesanganipun Rasulullah, saha kanggé nyiaraken agami Islam.
Nalikanipun agami Islam dipunsyiaraken wonten ing masarakat rumiyin, para wali ingkang nyiaraken agami Islam kalau wau ugi tetep nengenaken undang-undang Kesultanan Demak inggih punika kanggé ngawontenaken rerangken upacara ingkang dangunipun pitung dinten ingkang asring kasebat ''sekaten''. Awit saking luhuring kabudayan Jawi, mila tradisi Sunan Kalijaga kanggé ngaprungokaken gamelan wonten ing Masjid Ageng ugi taksih dipunlestantunaken.
Saben wolung warsa sapisan, Kasunanan Surakarta saha Kasultanan Ngayogyakarta ugi taksih ngawontenaken upacara ''Garebeg Mulud Dal''. Tembung Dal saking salah satunggaling nama warsa ing kalender Jawa-Islam. Miterat tradisi petangan tarikh Jawa-Islam, Muhammad miyos ing dinten Senen Pon surya kaping 12 Mulud taun Dal. Petangan punika dipunwiwiti kaliyan Sultan Agung Hanyokrokusumo (1643-1655), ratu kaping kalih saking Karajan Mataram, lan petangan punika dipunpitados kaliyan para ratu ing tlatah Jawa ngantos sapunika.