Jamus Kalimasada
Jamus Kalimasada ya iku jeneng salah sawijining pusaka ing jagading pewayangan.[1] Pusaka iki kagungane Prabu Puntadewa kang uga diarani Yudistira.[1] Pusaka iki awujud kitab sekti ing nagara Amarta.[1] Tembung Jamus kalimasadha miturut sumber saka basa Jawa Kuna kadhapuk saka tembung jamus lan kalimahosadha.[2] Tembung jamus cedhak unine karo tembung jamas kang tegesé ‘kramas’, utawa ‘ngresiki rambut nganggo banyu utawa obat ’.[2] Dadi tembung jamus bisa dicedhakake karo tembung jamas kang bisa ditegesi nambani.[2] Déné tembung kalimasadha kadhapuk saka tembung Kali, maha, usadha.[2] Kali tegesé déwa Kali utawa Syiwa, maha tegesé ‘agung’, ‘hebat’, ‘mujarab’.[2] Usadha tegesé obat, tuwuhan, suket, godhong-godhongan kang kanggo obat.[2] Saka katrangan mau, tembung Jamus kalimasadha bisa ditegesi obat mujarab awujud suket utawa godhong-godhongan kang asalé saka Déwa Kali utawa Syiwa.[2] Nanging kudu dingerteni, ana uga panemu kang béda kanyatan ing kasusastraan Jawa kuna arang banget diprangguli tembung kali, maha, lan usadha dirakit dadi siji.[3] Tembung usadha lumrahe dijumbuhake karo tembung mantra.[3] Contone: Sira ta wruh ring mantrosadha sarpabisa (dhèwèké ngerti babagan mantra obat wisa ula) [3]
Kalimasada Ing carita pewayangan besut
Jamus Kalimasada diwahyukake marang Pendawa Lima lan diteruskake marang para putrane.[4] Dadi para putra Pendawa Lima minangka pralampita, pangejawantahan saka pancandriya manungsa kang awujud mata, irung, kuping, ilat, lan kulit sarta pérangan awak liyané.[4] Ing carita pewayangan prabu Yudhistira digambarake minangka raja kang ora baut perang nanging gadhah pusaka awujud Jamus Kalimasada, kitab kang duwé daya linuwih.[4]
Cathetan suku besut
- ↑ a b c jamus Kalimasada Archived 2010-11-18 at the Wayback Machine. (diunduh tanggal 3 April 2011)
- ↑ a b c d e f g [Padiya,M.1978 "Kitabkah Jamus Kalimasada Pusaka Raja Yudhistira Itu?" dalam buletin Fakultas Sastra dan Kebudayaan nomer 6, 1978 Yogyakarta: FS UGM ]
- ↑ a b c [Zoetmulder,S.J.,P.J.1958 Sekar Sumawur, Bunga Rampai Basa Djawa Kuna. Jakarta: Yayasan Obor ]
- ↑ a b c tentang jamus kalimasada[pranala mati permanèn] (diunduh tanggal 7 April 2011)