Jan Tinbergen

Jan Tinbergen (Den Haag, 12 April 1903- Den Haag, 9 Juni 1994) inggih punika salah satunggaling ilmuwan Walanda ingkang pikantuk bebungah Nobel wonten ing babagan ékonomi ingkang angka pisanan taun 1969, ingkang dipuntampi sesarengan kaliyan Ragnar Frisch. Penghargaan punika dipunparingaken saking kasil kerjanipun ingkang mbiyangun lan nerapaken babagan model dinamik wonten ing penganalisaan prosès-prosès (macro) ékonomi.^[1]

Pagesangan

Murid-murid Ehrenfest; Tinbergen angka tiga saking kiwa

Jan Tinbergen inggih punika putra mbarep saking gangsal sadhérék. Bapakipun ingkang nama Dirk Cornelis Tinbergen, satunggaling guru Basa Walanda. Ibunipun, Jeannette van Eek gadhah profesi guru. Kakang saking Nikolaas Tinbergen ugi minangka satunggaling pamenang bebungah Nobel wonten ing babagan fisiologi nalika taun 1973. Rayi ragilipun, Luuk Tinbergen dados satunggaling ahli ornotologi ingkang lumayan misuwur. Jan palakrama kaliyan Tine Johanne de Wit ingkang dipunparingi sekawan putra.^[2]

Jan Tinbergen sinau matematika lan fisika wonten ing Universitas Leiden sangandhapipun bimbingan saking Paul Ehrenfest. Nalika taun 1926, Jan nolak wajib militèr lan minangka paukuman piyambakipun kedah nindakaken pedamelan-pedamelan sosial. Sadangu periode 25 wulan punika, Jan nyinaoni ngèlmu ékonomi. Piyambakipun minangka salah satunggaling anggota ingkang lumayan fanatik saking parté buruh sosialis. Jan gadhah pamanggih bilih ngèlmu fisika kirang gadhah mumpangat minangka anggota parté. Saking punika, piyambakipun lajeng sinau ngèlmu ékonomi ugi.^[3]

Karier

Jan pikantuk gelar PhD nalika taun 1929 kanthi karyanipun ingkang judhul "Minimuumproblemen in de natuurkunde en economie" (Minimalisasi Problem wonten ing fisika lan ékonomi). Piyambakipun makarya wonten ing Badan Statistik lan minangka profesor wonten ing Universitas Erasmus Rotterdam saking taun 1929-1945. Wonten ing periode punika, piyambakipun ugi dados anggota Liga Bangsa-Bangsa, sawijining badan internasional ingkang gadhah ancas ningkataken katentreman lan kamulyan donya.

Nalika taun 1945-1955, Jan Tinbergen ndhirikaken Lembaga Pembangunan dan Perencanaan Nasional Walanda lan dados direkturipun ingkang angka pisan.

Jan Tinbergen kathah mikiraken babagan keadilan lan distribusi pendapatan. Norma Tinbergen inggih punika salah satunggaling pamikiranipun ingkang nyatakaken bilih bedanipun antawis penghasilan tertinggi lan terendah ing satunggaling perusahaan langkung saking rasio 1:5, hal punika badhé ndadosaken kontraproduktif.^[4]

Jan Tinbergen ndhirikan institut ekonometri wonten ing Erasmus Universitas Rotterdam.

Karya-karyanipun dipunlajengaken déning ékonom Lawrence Klein ingkang pungkasanipun ugi pikantuk bebungah Nobel.

Cathetan suku

[1] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/1969/tinbergen-cv.html

[2] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/1969/

[3] ttp://www-history.mcs.st-and.ac.uk/Biographies/Tinbergen.html

[4] ttp://global.britannica.com/EBchecked/topic/596515/Jan-Tinbergen

[1]

[2]

[3]

[4]