Johann Gottlieb Fichte

Johann Gottlieb Fichte (/ˈfɪxtə/; cara Jerman: [ˈjoːhan ˈɡɔtliːp ˈfɪçtə]; 19 May 1762 – 27 January 1814) ya iku juru filsafat kang ngadegaké gerakan filosofis idhéalisme Jerman. Gerakan iki ngrembaka lumantar tulisan-tuisan téoritis lan ètis Immanuel Kant. Ing jaman saiki, para juru filsafat lan sarjana wiwit ngajèni Fichte minangka juru filsafat wigati awit gagasané ya iku kawruh babagan 'ngajèni pribadi'. Fichte uga kang miyasa gagasan tésis-antitésis-sintésis, ya iku sawijining gagasan kang kerep kliru kagayut karo Hegel. Mèmper kaya Descartes lan Kant, Fichte remen babagan subjèktivitas lan kasadharan. Saliyané iku, Fichte uga nulis manéka karya filsafat pulitik; kang dhèwèké iku uga jejuluk minangka salah sawijining bapak nasionalisme Jerman.

Johann Gottlieb Fichte
Lair	(1762-05-19)19 Mèi 1762 Rammenau, Electorate of Saxony
Pati	27 Januari 1814(1814-01-27) (umur 51) Berlin, Karajan Prussia
Bangsa	Jerman
Wiyata	Schulpforta University of Jena (1780; no degree) Leipzig University (1781–1784; no degree)
Kala	Filsafat abad ka-18
Tlatah	Filsafat Kulonan
Bebadan	University of Jena University of Erlangen University of Berlin

Kauripan

Asal

Fichte lair ing Rammenau, Upper Lusatia. Dhèwèké iku anaké juru tenun pita asal saka kulawarga tani kang wis pirang-pirang turunan manggon ing wewengkon iki. Kulawarga iki kondhang awit watak jujur lan kasalèhané. Fichte nampa wejangan lan piwulang saka bapaké. Nuli dhèwèké wiwit katon kabisané kang ora umum awit isih cilik, lan jalaran saka iku dhèwèké misuwur ing satengahé warga désa jalaran dhèwèké iku antuk pandhidhikan kang luwih becik tinimbang apa kang salumrahé.

Nuli ana crita manawa Freiherr von Militz, ya iku juragan tanah padésan kang dhèwèké kèri anggoné nekani kutbahé pandhita gréja. Banjur dhèwèké dikandhani manawa ana sawijining pamudha kang bisa mbalèni isi kutbah mawa lisan. Jalaran saka iku mau, Baron nuli ngepèk Fichte minangka anak angkat lan uga ngragadi sekolahé.

Wiyata kawitan

Fichte dipanggonaké ana sajroning kulawarga Pastur Krebel ing Niederau saceraké Meissen lan ing papan iku dhèwèké nampa piwulang dhasar-dhasar gagasan klasik. Ing wulan Oktober 1774, dhèwèké wiwit nekani sekolah dhasar kang misuwur ing Pforta saceraké Naumburg. Sekolah iki ana gegayutané karo jeneng-jeneng misuwur kaya ta Novalis, August Wilhelm Schlegel, Friedrich Schlegel lan Nietzsche. Déné kang dadi dhasar semangat lembaga iki ya iku semi-monastik.

Karya filosofis

Sajroning niru gagragé Kant, para kritikus nduwèni panemu manawa Fichte iku ngasilaké karya kang mèh waé ora bisa dimangertèni. Ing sisih liya, Fichte dhéwé ngakoni tulisané iku pancèn angèl, ananging karya-karyané iku cetha lan transparan kanggo sapa waé kang marsudi kanggo mikir tanpa anané panyana.