Liyak utawa utah yaiku mukus sing metu nalika watuk saka saluran napas bageyan ndhuwur.[1] Ing donya kadokteran, tuladha liyak biasané digunakaké kanggo investigasi mikrobiologis infeksi pernapasan lan investigasi sitologi pernapasan.

Abnormal sputum
Classification and external resources
Bakteri Enterococcus pada dahak seorang pasien pneumonia.
ICD-10ICD-10 Chapter R|R093
ICD-9786.4

Sampel liyak sing paling apik yaiku salah sawijine cair utawa saliva sing sithik,[2] amarga saliva bisa ngrusak sampel kanthi bakteri oral. Sampel kasebut banjur ditliti dening ahli mikrobiologi klinis kanthi mriksa noda gram ing liyak. Luwih saka 25 sel epitelium squamous ditambahaké kanggo ngerti kontaminasi ing idu.

liyak utawa kahak sing ngemot nanah sing dumadi saka sel getih putih, sel mati lan jaringan, cairan serus, lan lendir kenthel . liyak biasané kuning utawa ijo lan biasané sing digandhengaké karo gejala bronchiectasis, kukul paru, bronchitis tahap lajengan, utawi infèksi ngambakaké leukémia ndhuwur ambegan kaya ta pilek lan laryngitis .[3]

Deleng uga

besut
  • Umbel utawa kahak - lendir sing diasilaké dening sistem pernapasan lan diarani kahak sawise diusir kanthi batuk.

Cathetan

besut
  1. "Sputum definition - Medical Dictionary definitions of popular medical terms easily defined on MedTerms". Diarsip saka sing asli ing 2013-10-22. Dibukak ing 2019-10-15.
  2. Clinical Microbiology procedures handbook, American Society for Microbiology 2nd Ed. 2007 update
  3. Richard F.LeBlond. Diagnostics_expectoration. US: McGraw-Hill Companies, Inc. ISBN 0-07-140923-8.