Martin van Heemskerck

Marten Jacobszoon Heemskerck van Veen utawa Maarten van Heemskerck (1498 ing Heemskerck – 1 Oktober 1574, ing Haarlem), iku sawijining pelukis potrèk lan bab agama saka Walanda ing abad angka 16 (1500-an). Dhèwèké dadi kondhang amarga séri cithakan warnané sing jenengé Pitu Kaajaiban Donya Kuna.

Marten van Heemskerck, potrèk dhiri (detil)
Galanganing Santo Petrus ing Roma sing anyar déning Maerten van Heemskerck (c.1536, Staatliche Museen, Berlin)

Marten van Heemskerck lair ana ing kutha Heemskerck, sacedhaké Haarlem ing Walanda. Bapaké iku makarya dadi tani. Marten maguru tumrap wong loro sing kaloroné kuwi pelukis ing Haarlem, nanging bapaké njaluk supaya dhèwèké bali menyang omah saperlu ngréwangi tani. Marten nuli minggat saka omah, lan dhèwèké kasil nglanglang adohé 50 mil pinuju sawijining kutha aran Delft. Dhèwèké banjur ketemu wong sing bisa ngajari dhèwèké nglukis, nanging ora suwi Marten mandheg lan ninggal guruné. Marten nuli lunga menyang Haarlem, lan ana ing kana dhèwèké makarya bebarengan karo sawijining pelukis aran Jan van Scorel saka taun 1527-1529.

Salah sawijining seniman sing mengaruhi Marten van Heemskerck nalika kuwi ya iku Jan Mabuse sing uwis tau njlajah Italia lan meruhi lukisan-lukisan déning seniman-seniman gedhé saka Firenze lan Venesia. Marten wiwit nirokaké gagrag lukisé Mabuse. Nalika taun 1532, dhèwèké menyang Italia lan pirang-pirang taun bola-bali ngalih kutha saperlu nonton karya-karya seni lan nggambar apa sing dideleng.

Kutha sing nduwé prabawa gedhé tumrap karya-karyané Marten ya iku Roma. Patilasan-patilasan sing ana ing kana saka jaman Roman Kuna narik kawigatené dhèwèké. Marten nuli nggawé akèh gambar patilasan-patilasan kuna mau, lan uga samubarang liyané sing dideleng dhèwèké. Buku gambaré, sing saiki ana ing sawijining musiyum ing Berlin, iku minangka bukti sing sampurna kanggo nggambaraké Roma ing taun 1500-an. Salah sijining yasa gatèn sing digambar dhèwèké iku Basilika Santo Petrus sing diwiwiti, nanging ora tau dirampungaké.

Seniman sing paling kondhang sing urip ana ing taun iki ya iku Michelangelo. Dhèwèké iku sajatiné juru reca, nanging dhèwèké uwis nglukis ana ing langitané Kapél Sistina sasuwéné limang taun. Kaya déné wong-wong liyané, Marten van Heemskerck nganggep yèn kuwi ngagumaké. Citra-citra sing dilukis déning Michelangelo nduwé prabawa sing gedhé banget tumrap Marten saéngga dhèwèké  nggawé disain séri gegambaran ajejuluk "Rolas Panèl nggambaraké Manungsa Kekah saka Mitologi lan Sajarah Alkitab". Kaya déne séri "Pitu Kaajaiban Donya Kuna" gegambaran iki uga dikenal minangka cithakan sing digawé saka "pahatan" (gegambaran iki dicithak saka plat métal kanthi disain sing kapahat).

Gegambarané Mercusuar Iskandariyah miturut sawangané Heemskerk.

Marten mulih menyang Walanda nuli manggon ana Haarlem lan ing kana dhèwèké omah-omah kaping loro. Ing taun 1572, dhèwèké ngalih marang Amsterdam amarga wadya Spanyol neluk Haarlem. Ing taun 1540 dhèwèké dadi presidhén saka Pakumpulaning Pelukis. Dhèwèké dadi pelukis sing sugih lan kondhang. Nalika patiné, dhèwèké ninggal sawenèh dhuwit nedya dianggo pasangan sing bakal ningkah ing sandhuwuring pakuburané. Tradhisi iki dipitaya bisa nggawa katentreman tumrap wong sing tinggal donya. Dhèwèké uga ninggal sawenèh palemahan kanggo mbiyantu sawijining panti piyatu ana ing kutha mau.

Akèh karya-karyané Marten van Heemskerck sing isih bisa ditonton. Karya-karya kuwi kalebu "Adam lan Hawa", "Lukisa Santo Lukas, Madonna lan Anak" lan sawijining lukisan Yesus ing musiyum ing Ghent, Bèlgi. Lukisan-lukisan iki dirampungaké sadurungé dhèwèké lunga menyang Italia. Ing taun 1550-an dhèwèké nglukis sawenèh lukisan altar sing bisa ditonton ana ing muséuming Delft, Haarlem lan Brussel, sarta uga kauripané Santo Bernardus lan Santo Benediktus.

Rujukan besut

  • The article is available here.
  • Diana Davies (editor), "Harrap's Dictionary of Art and Artists", Harrap (1990) ISBN 0245546928
  • Ilan Rachum, "The Renaissance, an Illustrated Encyclopedia", Octopus, (1979) ISBN 0706408578