Éropa Wétan: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Pranala njaba: éjaan: wetan -> wétan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: aliran → ilèn, bekas → tilas, Finlandia → Finlan, geografis → géografis, hubungan → gegayutan (3), jroning → sajeroning, kayadéné → kaya déné, nagara bagéan → praja (4), nduwèni → duwé (6), Protestan → Pro...
Larik 1:
[[Gambar:EasternEurope1.png|thumb|right|280px|Éropah Wétan]]
'''Éropah Wétan''' sacara geografisgéografis ya iku [[tlatah]] ing bagéan wétan bawana [[Éropah]]. Sacara umumLumrahé kawasan iki dumunung ing antara pagunungan [[Pagunungan Ural|Ural]] lan [[Kaukasus]] sarta tapel wates [[RusiaRuslan]] kulon, utawa sacara alternatif uga nyakup nagara-nagara sing cedhak karo tapel wates RusiaRuslan kulon. Kayadéné bawana, sawijining wewengkon mung arupa konstruksi sosial saéngga aja dipadhakaké karo aspèk fisik sing adhedhasar kriteria abstrak lan netral.
 
== Sajarah ==
Frase iki dipigunakaké ing [[nagara-nagara Kulon]] kanggo nglompokaké kabèh nagara [[Éropah]] sing mauné minangka [[nagara komunis|rezim komunis]] sing dijuluki [[Blok Wétan]]. Konsep Éropah Wétan diperkuat kanthi dominasi ideologi [[Komunisme]] lan utamanémligi [[Uni Soviet]] sawisé [[Perang Donya II]]. Gagasan sawijining "[[Tirai Wesi]]" sing misahaké Éropah Kulon lan Wétan minangka pandhangan umum jroningsajeroning mangsa [[Perang Dingin]] iki munculaké wwerna-werna masalah awit konsèp iki gagal kanggo nyakup komplèksé tlatah iki. Contoné, nagara komunis kaya [[Yugoslavia]] lan [[Albania]] nulak dikuwasani déning [[Moskwa]], ananging bab iki ora digatèkaké déning wong kalangan Kulon.
 
Sabanjuré, pandhangan yèn Éropah mung dipérang dadi Kulon lan Wétan diyakini pejoratif déning padunung nagara bagéanpraja wétan Éropah, utamanémligi wiwit runtuhé [[Tembok Berlin]] lan Komunisme ing Éropah. Padunung nagara bagéanpraja wétan Éropah ora nganggep mèlu tlatah Éropah Wétan, nanging luwih seneng ing grup-grup liya, ya iku [[Éropah Tengah]], lan [[Skandinavia]] (ing Éropah Wétan), utawa karo [[Éropah Kidul]]. Perlu dicathet yèn nagara bagéanpraja wan sing ora tau nganut ideologi komunis, kayadénékaya déné FinlandiaFinlan ing sisih lor lan Yunani ing kidul, ora tau dikategorèkaké minangka bagéan saka Éropah Wétan, déné sawetara nagara sing dumunung luwih adoh ing kulon nanging ana ing sangisoré prabawa komunis klebu bagéan Éropah Wétan.
 
Mula bukané frase "Éropah Wétan" wiwit muncul ing pungkasan iki. Mataun-taun Éropah kabagikapérang dadi poros Lor-Kidul, kanthi nagarapraja-nagara bagéanpraja kidul [[Segara Tengah|Mediterania]] sing nduwèniduwé akèh kamèmperan, lan sisih lor [[Samodra Atlantik]] lan [[Segara Baltik]] uga nduwèniduwé kamèmperan. Frase "Éropah Wétan" pisanan muncul ing [[abad kaping-18]] lan [[abad kaping-19|ke-19]], lan dipigunakaké kanggo nggolongaké aréa sing luwih kèri ékonominé saka kabèh Éropah. Kawasan iki didelelng minangka laladan sing ana ing sangisoré kakuwasan pamaréntahan otokratik. Dhéfinisi iki ora cetha, lan akèh nagara sing ora klebu kriteria pandhangan stereotipikal iki.
 
Éropah Wétan nduwèniduwé hubungangegayutan karo wétan lan kulon. Nalika kabèh nagara diprabawai kuwat déning agama [[Katulik]] utawa [[ProtestanProtèstan]] lan nduwèniduwé hubungangegayutan sajarah lan budaya raket karo [[Jerman]], [[Italia]], [[Prancis]] utawa [[Skandinavia]] (umpamané [[Liga Hanseatik]] ing [[Baltik]]), akèh nagara sing duwé hubungangegayutan karo blok Wétan. [[RusiaRuslan]] dikuwasani déning bangsa [[Mongol]] maabad-abad suwéné saéngga konvensi pulitik lan sosialé mèmper karo RusiaRuslan. Luwih adoh ing bagéan kidul ana [[Karajan Ottoman]] lan [[Islam]] sing nduwèniduwé prabawa kuwat. Nagara-nagara [[Balkan]] sarta [[Hongaria]] lan [[Rumania]] biyèné tau dikuwasani déning bangsa [[Turki]].
 
== Éropah Wétan ==
[[Gambar:Eastern-Europe-small.png|thumb|325px|Nagara-nagara di Éropah Wétan, pre_1989]]
Nagara-nagara yang digolongkan sebagai Éropah Wétan semuanya bekastilas pecahan [[Uni Soviet]]:
* [[Belarus]]
* [[Estonia]]
* [[Latvia]]
* [[Lituania]]
* [[RusiaRuslan]]
* [[Ukraina]]
* [[Moldavia]]
 
=== Éropah Kidul-wétan/Ujung Balkan ===
Definisi iki dijembaraké kanggo nyakup nagara-nagara tilas aliranilèn komunis ing ngisor iki:
* [[Albania]]
* [[Bosnia-Herzegovina]]
Larik 33:
* [[Montenegro]]
 
Saliyané iku ana uga [[Yunani]] lan bagéan Éropah [[Turki]] nanging ora nduwèniduwé paham komunis.
 
=== Éropah Tengah ===