Gègèr Pacinan: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Sunshroom17 (parembugan | pasumbang)
c →‎Anané Gègèr Pacinan: clean up, replaced: kayu manis → kayu legi using AWB
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Pambantéan: ganti isi, replaced: perkara → prakara
Larik 18:
=== Pambantéan ===
[[Gambar:Chinezenmoord van stolk (3).jpg|thumb|300px|Omah-omah wong Tionghoa padha diobong]]
Sawisé golongan buruh pabrik gula katurunan Tionghoa brontak gawa gaman kang digawé dhéwé kanggo njarah lan mbakar pabrik,{{sfn|Kumar|1997|p=32}}{{efn|Atusan wong, tuladhané, pos penjagaan cilik ing Qual, cedhak Kali Tangerang lan dijaga 15 prajurit.{{sfn|van Hoëvell|1840|p=473}}}}kang jaréné kapimpin déning Kapitan Cina Ni Hoe Kong,{{efn|Miturut cathetan sajarah, Kong slamet saka serbuan lan pambantéan. Carané ora pati dingertèni, ana kang ngomong yèn dhèwèké umpetan ing ruwang bawah tanah kang ana ing omahé utawa nyamar dadi wadon banjur ing pura gubernur.{{sfn|Dharmowijono|2009|pp=302–303}} Miturut W.R. van Hoëvell, Kong ngumpulaké atusan wong sawisé minggat saka istanana lan umpetan ana ing gréja Portugis cedhak pacinan.{{sfn|van Hoëvell|1840|p=585}} Dhèwèké akhiré ditangkep lan dituntut kanthidakwan mimpin prajurit pembrontak. Dheweé dipeksa nanging ora ngaku.{{sfn|Dharmowijono|2009|pp=302–303}}}} matèni 50 prajurit Walanda ing [[Jatinegara, Jakarta Timur|Meester Cornelis]] (saiki [[Jatinegara, Jakarta Timur|Jatinegara]]) lan [[Tanah Abang, Jakarta Pusat|Tanah Abang]] tanggal 7 Oktober.{{sfn|Setiono|2008|pp=111–113}}{{sfn|Dharmowijono|2009|p=302}} Kanggo nanggepi serangan iki, pemimpin Walanda ngirim 1.800 prajurit kang dikancani ''schutterij'' (milisi) lan sewelas [[batalyon]] [[wajib militèr]] kanggo nglèrèni pambrontakan. Pasukan mau uga nindakaké jam malam lan mbatalaké pengetan Tionghoa kang wis dijadwalaké.{{sfn|Setiono|2008|pp=111–113}} Amarga wedi marang wong Tionghoa arep gawé perkaraprakara ing wengi iku, kang manggon ana ing pinggiran ora kena nyumet lilin lan nyerahaké kabèh gaman uga péso kang paling cilik.{{sfn|Pan|1994|p=36}} Ésuké, prajurit Walanda bisa nangkis serangan saka 10.000 wong Tionghoa, kang kapimpin déning golongan saka [[Kutha Tangerang|Tangerang]] lan [[Kutha Bekasi|Bekasi]], ing témbok kutha; {{sfn|Dharmowijono|2009|p=298}}{{sfn|Setiono|2008|p=114}} Raffles nyathet 1.789 wong keturunan Tionghoa mati ing serangan iki. {{sfn|Raffles|1830|p=235}} Kanggo nanggepi serangan iki, Valckenier nganakaké rembugan Dhéwan Hindhia manèh tanggal 9 Oktober.{{sfn|Dharmowijono|2009|p=298}}{{sfn|Setiono|2008|p=114}}
Sawetara iku kabar ngenani wong Tionghoa kang arep matèni lan mrawasa wong pribumi wiwit nyebar ing ètnis liya, uga batur tukon saka [[Bali]] lan [[Sulawesi]] sarta prajurit [[Suku Bugis|Bugis]] lan [[Suku Bali|Bali]].{{sfn|Dharmowijono|2009|p=297}}{{sfn|Setiono|2008|pp=114–116}} Kanggo nyegah kadadéan iku, golongan-golongan ètnis liya wiwit ngobong omah-omahé wong Tionghoa ing Kali Besar. Banjur serangan saka Walanda marang wong Tionghoa ing Batavia. Pulitikus Walanda kang anti-kolonis [[Wolter Robert van Hoëvell|W.R. van Hoëvell]] nulis yèn "wong wadon kang lagi ngandhut lan nyusoni, bocah cilik, lan priya gaek mèlu ing serangan. Tahanan dibanté kaya domba."{{efn|Asli: "... ''Zwangere vrouwen, zoogende moeders, argelooze kinderen, bevende grijsaards worden door het zwaard geveld. Den weerloozen gevangenen wordt als schapen de keel afgesneden''").{{sfn|van Hoëvell|1840|p=485}}}}